Μερικές αλήθειες για τους εκπαιδευτικούς

Τ

ις τελευταίες ημέρες γινόμαστε μάρτυρες, για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια, του αγαπημένου χόμπι των Ελλήνων που είναι το "διαίρει και βασίλευε". Με αφορμή τις ενδεχόμενες, έως τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών τις ημέρες των Πανελλαδικών Εξετάσεων, η Ελληνική κοινωνία επιδόθηκε στο αγαπημένο σπορ της που είναι ο αλληλοσπαραγμός.

Φίλες και φίλοι καταρχήν να σημειώσω ότι είμαι εκπαιδευτικός (για όσους δεν το γνωρίζουν) και εύχομαι πράγματι να βρεθεί την ύστατη ώρα λύση, προκειμένου να μη σημειωθούν προβλήματα στις Πανελλαδικές Εξετάσεις που ξεκινάνε σε λίγες μέρες.

Ωστόσο, επιτρέψτε μου να καταθέσω ορισμένες απόψεις για το θέμα, καθώς αισθάνομαι ότι πλήττεται η νοημοσύνη μου με όσα ακούω και διαβάζω αυτές τις μέρες στα ΜΜΕ έντυπα και ηλεκτρονικά.

Θα ξεκινήσω με ορισμένες αναμφισβήτητες αλήθειες που είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα φαίνεται ότι αγνοούνται...

1. Οι εκπαιδευτικοί ήταν από τους πρώτους που επλήγησαν από την κρίση, καθώς οι μισθοί τους μειώθηκαν από τα πρώτα κιόλας μέτρα που ελήφθησαν πριν από τρία χρόνια και από τότε έχουν δει αλλεπάλληλες μειώσεις στους μισθού τους, της τάξης του 30% - 40%.

2. Είναι δημόσιοι υπάλληλοι που διορίστηκαν είτε με την επετηρίδα, είτε μέσω ΑΣΕΠ ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ.

3. Για αρκετά χρόνια στην αρχή της καριέρας τους γυροφέρνουν την Ελλάδα με ότι αυτό συνεπάγεται από οικονομικής ή κοινωνικής σκοπιάς (π.χ. οικογένεια)

4. Οι απολαβές τους σήμερα είναι για έγγαμο εκπαιδευτικό χωρίς παιδιά, με 12 χρόνια προϋπηρεσία στην εκπαίδευση (σημειώνω ότι αγνοείται οποιαδήποτε άλλη προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα ακόμα και σε σχετικό αντικείμενο) και με μεταπτυχιακό 980 ευρώ καθαρά. 

5. Λόγω θέσης οι εκπαιδευτικοί, όπως και όλοι οι άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι πλήρωναν και πληρώνουν σε αντίθεση με πολλούς άλλους κανονικά το φόρο που τους αναλογεί μέχρι σήμερα.

6. Ο αριθμός τους είναι αναλογικά ελαφρώς υψηλότερος από μέσο όρο της Ευρώπης. Ωστόσο η γεωμορφολογία της χώρας δημιουργεί ιδιαίτερες ανάγκες στα νησιά ή σε απομακρυσμένες περιοχές. Φυσικά μπορούμε να κλείσουμε όλα τα σχολεία εκεί και να μη μαθαίνουν τα παιδιά μας γράμματα. Ποιος νοιάζεται εξάλλου;

7. Οι μισθοί τους ήταν και είναι (ιδιαίτερα) σήμερα κάτω από το μέσο όρο της Ευρώπης

8. Οι ώρες εργασίας τους είναι στο μέσο όρο της Ευρώπης όσον αφορά το διδακτικό τους ωράριο. Ωστόσο, λόγω ανυπαρξίας διοικητικού προσωπικού εκτελούν και πλήθος άλλων εργασιών γραφειοκρατικού χαρακτήρα.

Ας δούμε τώρα ορισμένους μύθους που πλανώνται αλλά και μία συνειδητή προσπάθεια σπίλωσης του λειτουργήματος που επιτελούν

1. Οι καθηγητές είναι τεμπέληδες αφού κάθονται τρεις μήνες το καλοκαίρι και δουλεύουν 3 ώρες την ημέρα

Οι καθηγητές κάθονται δύο μήνες το καλοκαίρι όπως και όλοι σχεδόν οι συνάδελφοί τους στο εξωτερικό. Προφανώς είναι όλοι τεμπέληδες και όλα τα κράτη είναι καφενεία

Οι καθηγητές διδάσκουν 16-21 την εβδομάδα ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας όπως και όλοι οι υπόλοιποι συνάδελφοί τους στο εξωτερικό

Επιπλέον, εκτελούν γραφειοκρατικές εργασίες αλλά και δουλειά στο σπίτι. Θυμίζω πρόσφατη έκθεση της ΟΥΝΕΣΚΟ ότι μία διδακτική ώρα ισοδυναμεί με 4 ώρες εργασίας γραφείου

2. Αλλάζουμε; (προλαβαίνω πιθανό ερώτημα)

Όχι δεν αλλάζουμε, διότι οι μισοί από όσους ρωτήσατε δεν είστε ικανοί να κάνετε τη δουλειά μου (βλ. παρακάτω) και οι άλλοι μισοί κάνατε άλλη επιλογή όταν σας δόθηκε η ευκαιρία

3. Σιγά τη δουλειά που κάνουν και κουράζονται. Κάθονται και πληρώνονται

Όσοι υποστηρίζουν αυτό αλλά και τα προηγούμενα, αναρωτιέμαι γιατί δεν έγιναν καθηγητές. Προφανώς είτε γιατί υπολείπονται σε προσόντα, είτε γιατί η πραγματικότητα μάλλον δεν είναι έτσι ακριβώς όπως την περιγράφουν. 

4. Οι καθηγητές δε βρίσκονται στα σχολεία, αλλά στα γραφεία, στους βουλευτές κ.λπ.

Πράγματι αυτό ΙΣΧΥΕ για πολλούς. Ωστόσο την ευθύνη την έχει εκείνος που τους κάλεσε και όχι αυτοί που πήγαν. Επιπλέον, ας μας εξηγήσει πειστικά κάποιος πως θα λειτουργήσουν οι διευθύνσεις ή οι άλλοι φορείς του Υπουργείου Παιδείας χωρίς αποσπασμένους εκπαιδευτικούς

5. Οι εκπαιδευτικοί τα αρπάζουν από τα ιδιαίτερα

Μεγάλη αλήθεια. Να τιμωρηθούν πάραυτα όλοι όσοι συλλαμβάνονται να κάνουν ιδιαίτερα. Αυτό όμως δε μπορεί να σπιλώνει όλο τον κλάδο, όπως δεν μπορεί να σπιλώνονται όλοι οι εφοριακοί επειδή κάποιοι τα πιάνουν, ή όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες επειδή πολλοί φοροκλέβουν ή φοροδιαφεύγουν. 

6. Πολλοί είναι ακατάλληλοι να κάνουν μάθημα στις τάξεις

Όταν μπαίνεις για χρόνια σε τάξεις με 25-30 μαθητές είναι κομμάτι δύσκολο να είσαι ακατάλληλος. Ωστόσο, πράγματι μπορεί να υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις. Κανείς δεν αμφισβητεί το γεγονός ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. μία λύση ίσως για όλους όσους έχουν απέναντι τους καθηγητές είναι ο Καιάδας

7. Οι εκπαιδευτικοί δε θέλουν την αξιολόγηση γιατί δε θέλουν έλεγχο

Την αξιολόγηση τη θέλουν. Αυτή την αξιολόγηση δε θέλουν. Βασικό στοιχείο μίας διαδικασίας αξιολόγησης προκειμένου να γίνει αποδεκτή αλλά και να έχει αποτελέσματα είναι να εφαρμόζεται από πάνω προς τα κάτω. Ο αξιολογητής θα πρέπει τυγχάνει της αποδοχής του αξιολογούμενου και δε θα πρέπει να εμπλέκονται προσωπικά ζητήματα. Ας δούμε λοιπόν ποιοι κάνουν την αξιολόγηση. Τους εκπαιδευτικούς τους αξιολογεί ο διευθυντής της σχολικής μονάδας και ο σύμβουλος της ειδικότητας. Τον διευθυντή τον αξιολογεί ο σύμβουλος και ο διευθυντής εκπαίδευσης. Τον διευθυντή εκπαίδευσης ο περιφερειάρχης εκπαίδευσης και ένα, αν δεν κάνω λάθος, συμβούλιο. Τον περιφερειάρχη εκπαίδευσης ο γενικός γραμματέας του υπουργείου και επίσης ένα συμβούλιο κ.λπ. Σημειώνω ότι ο περιφερειάρχης κυρίως, αλλά και οι διευθυντές εκπαίδευσης όπως και οι σύμβουλοι είναι και πολιτικές θέσεις (αφού υπάρχει διαδικασία συνέντευξης). Να πω κι άλλα; Η επιτυχής αξιολόγηση θα πρέπει να συνεπάγεται ένα όφελος για τον αξιολογούμενο. Το όφελος στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η βαθμολογική εξέλιξη και κατ' επέκταση η μισθολογική αύξηση που κόπηκε από το μνημόνιο.

8. Ας απολυθούν και μερικοί εκπαιδευτικοί. 1.500.000 απολύσεις έγιναν στον ιδιωτικό τομέα

Κακώς και κάκιστα έγιναν αυτές οι απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα. Αλλά απολύοντας εκπαιδευτικούς θα προσληφθούν ιδιωτικοί υπάλληλοι ή μήπως θα απολυθούν ακόμα περισσότεροι;

Να απολυθούν εκπαιδευτικοί για να χαρούμε και να πάρουμε εκδίκηση; Ας συμφωνήσουμε ότι όποιος υποστηρίζει κάτι τέτοιο είναι τουλάχιστον ένα ποταπό υποκείμενο

9. Οι καθηγητές κάνουν απεργία γιατί τους αύξησαν το ωράριο ΔΥΟ ΩΡΕΣ

Υπάρχει πράγματι κανείς εκτός από τα γνωστά παπαγαλάκια που να υποστηρίζει πράγματι ότι οι εκπαιδευτικοί αντιδρούν γιατί τους προστέθηκαν δύο ώρες στο ωράριο; Δύο επιπλέον ώρες σημαίνει ότι ανά δέκα εκπαιδευτικούς ένας θα περισσεύει. Με τις αλλεπάλληλες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα δημιουργήθηκαν με ευθύνη της πολιτείας υπεραριθμίες σε ορισμένες ειδικότητες (μεταξύ των οποίων και η δική μου, της πληροφορικής). Για το θέμα έχω γράψει πολλές φορές παλαιότερα. Θα θυμίσω μόνο το εξής. Όταν εισήχθη για πρώτη φορά η πληροφορική στα σχολεία, λόγω έλλειψης αποφοίτων πληροφορικής έκαναν μετάταξη στην ειδικότητα της πληροφορικής μαθηματικοί, φυσικοί, αλλά και γυμναστές θεολόγοι κ.λπ. που είχαν ή μεταπτυχιακό στην πληροφορική ή στις περισσότερες περιπτώσεις είχαν παρακολουθήσει σεμινάρια στο ΕΛΚΕΠΑ ή άλλους φορείς κάποιων λίγων ωρών. Με την αύξηση των αποφοίτων πληροφορικής το φαινόμενο σταδιακά σταμάτησε. Η πληροφορική αποτέλεσε ελκυστική ειδικότητα στα Τ.Ε.Ε. και μάθημα υποχρεωτικό 1 ώρας στο Γυμνάσιο και 2 ωρών υποχρεωτικό στη Γ' Λυκείου για την τεχνολογική κατεύθυνση, ενώ υπήρχε ως μάθημα επιλογής 2 ωρών στην Α' και Β' λυκείου. Η αλλαγή των Τ.Ε.Ε σε ΕΠΑΛ σήμανε στην ουσία το τέλος της τεχνικής εκπαίδευσης και επομένως των ειδικοτήτων της πληροφορικής. Αποτέλεσμα των ΕΠΑΛ ήταν να "περισσέψουν" δεκάδες πληροφορικοί ενώ ταυτόχρονα να υπάρξει ανάγκη για διορισμούς φιλολόγων, μαθηματικών φυσικών. Ωραίο ε; Δε συμφωνείτε; "Το ψηφιακό σχολείο" θεώρησε περιττή την πληροφορική στην Α' Λυκείου. Το "Νέο Λύκειο" τη θεωρεί περιττή και στη Β' Λυκείου. Το "πιλοτικό πρόγραμμα" των γυμνασίων που προέβλεπε 2 ώρες την εβδομάδα πληροφορική έμεινε πιλοτικό. 

Τι σημαίνουν όλα αυτά; 

Απλά ότι "περισσεύουν" εκπαιδευτικοί της πληροφορικής. Θα "περισσέψουν" όπως καταλαβαίνετε ακόμα περισσότεροι με την αύξηση του ωραρίου. Περισσεύουν όμως πράγματι; Επιπλέον, με το νέο νόμο περί κινητικότητας οι εκπαιδευτικοί θα κληθούν για δεύτερη φορά στην καριέρα τους να γυροφέρνουν την Ελλάδα με ότι αυτό συνεπάγεται τις ημέρες που ζούμε. Θα μπορούσα να αναφέρω και πολλά άλλα για το συγκεκριμένο θέμα αλλά νομίζω ότι δεν έχει νόημα. Το σίγουρο είναι ότι οι εκπαιδευτικοί δεν απεργούν για τις δύο επιπλέον ώρες που προστέθηκαν στο ωράριό τους

10. Οι καθηγητές κρατούν ομήρους τα παιδιά με την απεργία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις

Οι εκπαιδευτικοί είναι αυτοί που κάθε μέρα συναναστρέφονται τους μαθητές και αντιμετωπίζουν όλα τα προβλήματα που κουβαλάνε τα παιδιά από τις οικογένειές τους. Το μόνο που δεν επιθυμούν είναι κρατήσουν τα παιδιά σε ομηρία. Ωστόσο, όλοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι αγωνίζονται και για αυτά τα παιδιά γιατί κάποιες χιλιάδες από αυτά θα κατευθυνθούν στις καθηγητικές σχολές και θα ελπίζουν κάποια μέρα να γίνουν συνάδελφοι. Για να γίνουμε όμως συνάδελφοι θα πρέπει να πρωτίστως να υπάρχουμε και οι δύο. Επιπλέον, σε όλους αυτούς που έσπευσαν να αναθεματίσουν τους καθηγητές θέτω ένα απλό ερώτημα: Πότε ακριβώς σας βολεύει για να διεκδικήσουμε το δικαίωμά μας στην αξιοπρέπεια;

Η επιλογή για απεργία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι η τελευταία και απευκταία επιλογή. Ωστόσο το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια είναι πιο ιερό και οφείλει να γίνει σεβαστό. Ο "κοινωνικός αυτοματισμός" δεν είναι τίποτα περισσότερο από την καλά δουλεμένη για δεκαετίες πολιτική του διαίρει και βασίλευε που στρέφει τη μία κοινωνική ομάδα εναντίον της άλλης με αποτέλεσμα πάντα να γίνεται αυτό που επιθυμεί η εξουσία. Εδώ είμαστε για να αποδείξουμε πόσο βαθιά ριζωμένο μέσα μας έχουμε το "ο θάνατός σου η ζωή μου". Πολύ φοβάμαι ότι θα είμαστε ξανά στο ίδιο έργο θεατές.

Βασίλης Σωτηρούδας