Η ΤΡΙΓΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Της ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΣ Κ. ΣΠΑΝΑΚΑ



Πηγή Ανάκτησης:
odl


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Νέες τεχνολογίες και εκπαίδευση

Του Γιώργου Μαυρογιώργου (καθηγητή Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)
ΤΑ ΝΕΑ , 01-09-2001 , Σελ.: N06
Κωδικός άρθρου: A17130N061

Όπως είναι γνωστό, τα προγράμματα e-Εurope και e-learning προωθούν την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας στην εκπαίδευση των χωρών της Ε.Ε. Δεν πρόκειται για απλή εισαγωγή της πληροφορικής, αλλά για ριζική αλλαγή των προτύπων διδασκαλίας και μάθησης στο νέο σχολείο της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Όπως υποστηρίζεται, οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν την παράδοση που θέλει τα παιδιά σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο να μελετούν συγκεκριμένο αντικείμενο. Η πλοήγηση στο Διαδίκτυο θα επιτρέπει να επιλέγουν το πρόγραμμα, τον χρόνο και τον ρυθμό μάθησης, με απεριόριστες ευκαιρίες πρόσβασης σε βάσεις δεδομένων. Γίνεται λόγος για «επανάσταση» που θα επιλύσει το πρόβλημα των πολυάριθμων ...

τάξεων, της γεωγραφικής ανισότητας, του φόρτου εργασίας, της εξοικονόμησης χρόνου, της εξατομικευμένης μάθησης κ.τ.ο. Δεν γίνεται λόγος για νέες μορφές κοινωνικής ανισότητας.

Στη συζήτηση κατατίθενται τρεις εκδοχές για τη συμβολή τους στην εκπαίδευση. Η μία είναι η εκδοχή της πανάκειας: οι νέες τεχνολογίες «κάνουν θαύματα». Η ιστορία της εκπαίδευσης έχει πολλά «επεισόδια» θεοποίησης παιδαγωγικών καινοτομιών. Οι υπερβολικές προσδοκίες, συνήθως, δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα και απορρίπτονται με την ίδια υπερβολή, χωρίς να αξιοποιούνται οι πραγματικές δυνατότητές τους. Οι παιδαγωγοί-θιασώτες αυτής της αντίληψης εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στην τεχνολογία της διδασκαλίας και μάθησης με αποτέλεσμα να υποβαθμίζουν τα σχετικά ζητήματα σε τεχνικά, απογυμνωμένα από τις κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις.

Είναι η «διαφημιστική» εκδοχή στην αγορά νέων εκπαιδευτικών προϊόντων που έχουν γρήγορους ρυθμούς παλαίωσης. Ενδεχομένη υιοθέτησή της, εκτός των άλλων, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην εκπαίδευση, με την αναδιάταξη προτεραιοτήτων και δαπανών για την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού.

Μια δεύτερη εκδοχή προτείνει τις νέες τεχνολογίες ως απλά εργαλεία. Δεν είναι από μόνες τους ευεργετικές ή επικίνδυνες. Είναι ζήτημα ορθής χρήσης. Η πρώτη εκδοχή αποθεώνει τις νέες τεχνολογίες, ενώ η δεύτερη εμπιστεύεται τον άνθρωπο - χρήστη, που έχει τις απαραίτητες κριτικές ικανότητες. Σε αυτή την περίπτωση, βέβαια, αποσιωπάται το γεγονός ότι οι τεχνολογίες επηρεάζουν τον άνθρωπο-χρήστη. Η χρήση τους δηλαδή προσδιορίζεται εν πολλοίς από τη δομή τους την ίδια που αλλάζει την ποιότητα των ενδιαφερόντων μας: αν δώσεις σε ένα μικρό παιδί σφυρί, θα βλέπει τα πάντα και παντού καρφιά!

Η τρίτη εκδοχή είναι ότι οι τεχνολογίες δεν είναι ουδέτερες. Οι τεχνολογίες εμπεριέχουν τη χρήση και τους σκοπούς της. Αναγνωρίζεται ότι δεν μπορεί να εμπιστεύεται κανείς τυφλά τον ορθολογισμό του ανθρώπου, που δεν χρησιμοποιεί απλώς τις νέες τεχνολογίες στην επιδίωξη παλαιών στόχων. Οι νέες τεχνολογίες προκαλούν σε αναζητήσεις στόχων που δεν ήταν εύκολο να τους συλλάβει κανείς με τα παλαιά μέσα. Γι' αυτό, οι χρήστες καλούνται να επαγρυπνούν και να κάνουν πάντα ισολογισμό των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων.

Οι τρεις παραπάνω εκδοχές, παρά τις διαφορές, έχουν τεχνοκρατικό προσανατολισμό. Την τρίτη εκδοχή την προσυπογράφουν κριτικοί στοχαστές. Οι κατατάξεις των προσεγγίσεων σε «τεχνοφοβικές» και σε «τεχνοφιλικές» μας οδηγούν στον ολισθηρό δρόμο μιας αντίληψης που πρεσβεύει πως τα πράγματα μπορούμε εύκολα να τα διακρίνουμε σε αμιγώς «θετικά» ή «αρνητικά» ως προς τις επιπτώσεις τους.

Στην περίπτωση των νέων τεχνολογιών, ιδιαιτέρως, τα «πλεονεκτήματα» και τα «μειονεκτήματα» δεν είναι ευδιάκριτα γιατί είναι εκφάνσεις του ενός και του αυτού.

Πηγή Ανάκτησης:
netschoolbook
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Ερωτήσεις προς το υπουργείο Παιδείας. Ποιος μπορεί να τις απαντήσει;

Παρά τις διαψεύσεις της υφυπουργού Παιδείας κας. Χριστοφιλοπούλου φαίνεται ότι η πρόθεση του υπουργείου παιδείας είναι να καταργηθεί η πληροφορική από το νέο λύκειο.
Σημερινά δημοσιεύματα στον τύπο φέρουν ως πιο πιθανό ενδεχόμενο την κατάργηση της πληροφορικής από το πρόγραμμα σπουδών του νέου λυκείου που σχεδιάζεται.

Οι ερωτήσεις προς το υπουργείο είναι πολύ απλές και χρίζουν επίσης πολύ απλών απαντήσεων:
1. Για ποιο λόγο θα πρέπει οι μαθητές στο νέο λύκειο να διδάσκονται (κι ας με συγχωρέσουν οι συνάδελφοι των άλλων ειδικοτήτων)γυμναστική, μαθηματικά, φυσική κλπ. και όχι πληροφορική; Υπάρχουν "σοβαρά" μαθήματα και μαθήματα "της πλάκας" όπως και καθηγητές "σοβαροί" και "επικουρικοί";
2. Ποια παραπάνω αξία έχουν τα ολοκληρώματα, οι χημικές ενώσεις, η αρχή της μηχανικής, τα αρχαία κείμενα και οι παράγωγοι από τους αλγορίθμους και τη συστηματική μεθοδολογία σκέψης;
3. Σε ποια χώρα παγκοσμίως υπάρχει μάθημα πληροφορικής στην Α' δημοτικού και όχι στο λύκειο;
4. Ποια είναι ονομαστικά τα μέλη της επιτροπής που εισηγούνται την κατάργηση της πληροφορικής στο γενικό λύκειο και ποια είναι η ειδικότητα του κάθε ένα;
5. Τα 80 και βάλε τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ πληροφορικής που υπάρχουν θεωρούνται δεύτερης διαλογής για το υπουργείο καθώς δε θεωρεί αναγκαίο να διδάσκονται οι μελλοντικοί τους υποψήφιοί τους σχετικά μαθήματα σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα;

Μπορεί κάποιος από τους "ειδήμονες" του υπουργείου να μας δώσει πειστικές απαντήσεις;


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Πρόσκληση σε Ημερίδα: "Πληροφορική στην Εκπαίδευση: Επιστήμη και Εργαλείο"

Από την Ένωση Πληροφορικών Ελλάδος (ΕΠΕ)

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Απόψεις, στάσεις, αντιλήψεις διδασκόντων σχετικά με την εκπαιδευτική αξιοποίηση της τηλεδιάσκεψης

Των μεταπτυχιακών φοιτητριών Αναστασία Πασιά και Δέσποινα Καραγκιόζογλου
με υπεύθυνο καθηγητή τον Παναγιώτη Αναστασιάδη


Τηλεδιάσκεψη


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Motivating students in Second Chance Education in Greece: The case of an Evening School and a Second Chance School

By Ioannis Efstathiou (Doctoral student, Institute of Education, University of London)




Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Μεθοδολογία Επιμόρφωσης

Του Θανάση Καραλή

ΠΑΚΕ Πατρών

View more presentations from Nikolaos Tselios.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Μαθησιακοί στόχοι, παιδαγωγική και συμβόλαιο μάθησης

Ανακτήθηκε από το τμήμα
Ψηφιακών Συστημάτων




Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Πάλι προβλήματα στον Blogger

Για πολλοστή φορά τον τελευταίο καιρό ο blogger παρουσιάζει προβλήματα στη λειτουργία του. Αυτή τη φορά εξαφανίζει τις αναρτήσεις της πρώτης σελίδας και τις στέλνει στο "παλαιότερες αναρτήσεις".

Το πρόβλημα θα αποκατασταθεί σταδιακά (ελπίζω).
Ως τότε υπομονή. Για να δείτε τις υπόλοιπες αναρτήσεις ακολουθήστε τα τερτίπια του blogger και πατήστε στο παλαιότερες αναρτήσεις


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Διακοπή της φοίτησης στο ΕΑΠ: ερμηνείες, εκτιμήσεις

Εισήγηση της Γκίνου Ελένης (Πανεπιστημιακή Καθηγήτρια, Συνεργάτης της Unesco, ΣΕΠ στο ΕΑΠ) στο 1 Πανελλήνιο Συνέδριο στην Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Πάτρα 25-27 Μαΐου 2001

Περίληψη

Το γεγονός ότι αρκετοί φοιτητές διακόπτουν τις σπουδές τους στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο αποτελεί ένα θέμα μεγάλης σημασίας, δεδομένης της εξέλιξης της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Σε πρώτη φάση, προτείνουμε την ανάλυση των αιτιών και εκδηλώσεων της διακοπής φοίτησης. Στη συνέχεια, εξετάζουμε τους λόγους που οδηγούν στην επανάληψη φοίτησης. Η έρευνά μας λαμβάνει ως μελέτη περίπτωσης το μεταπτυχιακό της γαλλικής γλώσσας του ΕΑΠ. Το άρθρο τελειώνει με την παρουσίαση στρατηγικών μείωσης διακοπής/ επανάληψης της φοίτησης , ως μέσο κατανόησης της διακοπής της φοίτησης.

Abstract

The fact that some students drop-out in the Open University is becoming increasingly important as distance education is in a big evolution. This paper first advances the reasons and the manifestations of the student drop- out. Then, it explores the reasons of the student redouble. The post graduate french course of the Greek Open University is the case study of this approach. The paper concludes with propositions of student drop- out and with an assessment of the applicability of this research to provide the basis for understanding student drop-out in distance education...

Με τη συνθήκη Jomtien για την πρωτοβουλία της εκπαίδευσης για όλους, η επανάληψη / διακοπή της φοίτησης θεωρείται εμπόδιο για τη βελτίωση της εκπαίδευσης. H επιβάρυνση είναι τόσο εκπαιδευτική, με την έλλειψη ανάπτυξης ανθρωπίνων πηγών,

όσο και οικονομική με την απώλεια μεγάλων χρηματικών ποσών.

Στην εκπαίδευση από απόσταση η διακοπή της φοίτησης αποτελεί αντικείμενο ειδικής έρευνας διότι εκτός από τους οικονομικούς παράγοντες υπεισέρχονται και άξονες που απορρέουν από την ευελιξία και την ιδιομορφία αυτού του συστήματος. Για πολλούς υποστηρικτές της συμβατικής εκπαίδευσης, η ευκαμψία και η ιδιαιτερότητα της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης συνδέονται με τα χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας στις θεματικές ενότητες σε σχέση με την παραδοσιακή εκπαίδευση. ΄΄Στην ανωτάτη εκπαίδευση, τα ποσοστά επανάληψης είναι υψηλά στα πανεπιστήμια χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις, χαμηλά στα πανεπιστήμια όπου η εισαγωγή γίνεται μετά από συναγωνισμό ή μετά από προεπιλογή΄΄ [Magnen, 2000].

Tίθεται το εξής ερώτημα : Το ποσοστό διακοπής ή επιτυχίας των φοιτητών μπορεί να αποτελέσει μέτρο, κριτήριο, επιτυχίας του συστήματος της ανοικτής εκπαίδευσης; Για τους σχεδιαστές της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δεν ισχύει ολότελα το παραπάνω ερώτημα, δεδομένου ότι υπάρχουν φοιτητές που γράφονται στο ανοικτό πανεπιστήμιο χωρίς να προβλέψουν ότι έχουν να κάνουν εργασίες και να συμπληρώσουν ένα συγκεκριμένο βαθμό, που θα τους επιτρέψει να δώσουν εξετάσεις. Υπάρχουν επίσης φοιτητές που δεν θεωρούνται θεσμικά φοιτητές γιατί δεν έχουν ποτέ διαβάσει ή δεν έστειλαν ποτέ καμιά εργασία .Υπάρχουν πανεπιστήμια ανοικτής εκπαίδευσης που εγγράφουν εκ νέου τους φοιτητές που παρακολουθούν τα μαθήματα, μετά από τρεις μήνες φοίτησης, ενώ απορρίπτουν τους υπόλοιπους .Το British Open University αποτελεί μια τέτοια περίπτωση. ΄΄Μερικοί φοιτητές δεν αρχίζουν ποτέ να μελετούν το μάθημα και δεν θεωρούνται από το Πανεπιστήμιο ότι το έχουν παρακολουθήσει. Μια τέτοια περίπτωση υπήρξε το ήμισυ των φοιτητών που έκαναν εγγραφή στο Πανεπιστήμιο της Αταμπάσκα στον Καναδά το 1978΄΄[Rumble, 1993,93]. Στην περίπτωση του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου θεωρούνται θεσμικά φοιτητές μεταπτυχιακού επιπέδου αυτοί, που έχουν εκπονήσει τουλάχιστον τρεις εργασίες με γενικό μέσο όρο είκοσι και τους δίδεται κατά αυτόν τον τρόπο η δυνατότητα να δώσουν εξετάσεις. Επίσης, ένας φοιτητής μπορεί να ακυρώσει τη φοίτησή του, μέσα σε είκοσι ημέρες από την εγγραφή του.

Τίθενται επίσης τα εξής ερωτήματα: Για πoιούς λόγους εγκαταλείπουν οι φοιτητές τη φοίτησή τους στην ανοικτή εκπαίδευση ; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά προδιάθεσης της εγκατάλειψης σπουδών σε αυτόν τον τύπο της εκπαίδευσης; Τα ερωτήματά μας επικεντρώνονται στον ελληνικό χώρο. Γιατί ενώ υπάρχει τόσο μεγάλη ζήτηση για σπουδές στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο υπάρχει επίσης και διακοπή των σπουδών, στο ¼ της συνολικής φοίτησης; Μέχρι ποιό σημείο μπορεί να παρέμβει το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ώστε να μειωθούν οι διακοπές φοίτησης ;



Διακοπή φοίτησης: αιτίες, εκδηλώσεις

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η ανάλυσή του θέματός μας στο ελληνικό πλαίσιο στηρίζεται στη μελέτη περίπτωσης των φοιτητών που διέκοψαν τις σπουδές κατά το ακαδημαϊκό έτος 2000- 2001, πρώτη χρονιά που λειτουργεί ολοκληρωτικά ο θεσμός αυτός στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, δεν αφορά φοιτητές που διέκοψαν, γιατί δεν επέτυχαν στις τελικές εξετάσεις [που θα γίνουν δύο μήνες αργότερα από τη συγγραφή αυτού του άρθρου].

Η έρευνά μας έγινε στη Σχολή Ανθρωπιστικών σπουδών στο μεταπτυχιακό της γαλλικής γλώσσας σε σύνολο 120 φοιτητών από τους οποίους οι 31 διέκοψαν δηλ., ποσοστό διακοπής της φοίτησης 25,8% . Η έρευνα των αιτιών διακοπής έγινε με βάση δύο κατηγορίες: η πρώτη κατηγορία αφορά τις εξωγενείς με το σύστημα αιτίες διακοπής της φοίτησης και η δεύτερη τις ενδογενείς αιτίες. Στις ενδογενείς ανήκουν οι λόγοι που

συνδέονται με την προσφερόμενη εκπαίδευση του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι από τους φοιτητές που διέκοψαν, ένα ποσοστό

22,5 % απείχαν από την αρχή της φοίτησης.

Εξωγενείς αιτίες

Στις εξωγενείς αιτίες ανήκουν οι οικογενειακοί λόγοι, οι εργασιακοί και οι λόγοι υγείας.

α] Οι οικογενειακοί λόγοι παρουσιάζουν μια ιδιαιτερότητα δεδομένου ότι κατά 99% οι φοιτητές είναι γυναίκες. To 29% από το ποσοστό που διέκοψε, αποδίδει τη διακοπή σε οικογενειακούς λόγους. Οι οικογενειακοί λόγοι για τους οποίους διέκοψαν οι φοιτητές τη φοίτησή τους στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο είναι οι εξής:

1: Παραμέληση της οικογενείας και κυρίως των παιδιών που είναι μαθητές λυκείου και έχουν ανάγκη στήριξης για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο. Η ογκώδης ύλη καθώς και η ετοιμασία των εργασιών αποτελούν εμπόδιο για την ομαλή λειτουργία των οικογενειακών υποχρεώσεων.

2: Απώλεια της αίσθησης της νηπιακής ηλικίας των παιδιών μέσα στην οικογένεια. Θεωρούν ότι θα χάσουν ΄΄τη ζωή των παιδιών τους΄΄, αν βρίσκονται σε απόσταση από αυτά για να τελειώσουν το μεταπτυχιακό.

3: Κακή εκτίμηση των οικογενειακών παραγόντων, όπως το μεγάλωμα των παιδιών.

4: Η οικογενειακή ζωή σε συνδυασμό με την εργασιακή ζωή.

5: Η έλλειψη βοηθητικού χεριού όπως μια μάνας ή μιας πεθεράς στις οικογενειακές υποχρεώσεις σε συνδυασμό με το δύσκολο πρόγραμμα του ΕΑΠ.

6: Οικογενειακά προβλήματα που αποτελούν φραγμό στην παράδοση εργασιών.

7: Απρόβλεπτος γάμος που αλλάζει ριζικά τον τρόπο ζωής;

8: Προβλεπόμενος γάμος που κλέβει τον υπόλοιπο χρόνο μετά από την εργασία.

Η αντιστοιχία σε στατιστικά στοιχεία των παραπάνω οικογενειακών λόγων διακοπής της φοίτησης είναι η εξής:

Οικογενειακοί λόγοι διακοπής της φοίτησης

1: 6,89%

2: 6,89%

3: 3,44%

4: 10,34%

5: 3,44%

6: 6,89%

7: 6,89%

8: 3,44%



Σε σχέση με τις παραπάνω αιτίες είναι χαρακτηριστικός ο παράγοντας που επιδρά στη διακοπή της φοίτησης και αφορά τις απρόβλεπτες αλλαγές στη ζωή [όπως ο γάμος που δεν είχε προβλεφθεί στην αρχή των σπουδών] που μεταβάλλουν τους σκοπούς και τις προσδοκίες με τις οποίες οι φοιτητές αρχίζουν τις σπουδές τους από απόσταση.

β] Οι εργασιακοί λόγοι :

Η ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση βοηθά τους φοιτητές να σπουδάσουν χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να αφήσουν την εργασία τους. Αυτό όμως σημαίνει ότι ο φοιτητής, πέρα από τον καθημερινό χρόνο που πρέπει να αφιερώσει για τη δουλειά του, έχει ανάγκη και από 2-3 ώρες χρόνο για να τον αφιερώσει στη μελέτη. Οι εργασιακές υποχρεώσεις σε σχέση με άλλες δυσκολίες επηρεάζουν την διάθεσή του και κατά συνέπεια την απόδοσή του στις υποχρεώσεις του απέναντι στην καθημερινή μελέτη.

Το 25,8% των φοιτητών που διέκοψαν αποδίδουν τη διακοπή της φοίτησης σε εργασιακούς λόγους. Σύμφωνα με τις απαντήσεις των φοιτητών, οι ιδιαίτεροι λόγοι που συνετέλεσαν στη διακοπή της φοίτησης, στο πλαίσιο του εργασιακού τομέα είναι οι εξής:

1. Η επαγγελματική ζωή σε σχέση με τις οικογενειακές υποχρεώσεις.

2. Η δουλειά σε συνδυασμό με τις πέντε ώρες που χρειάζονται καθημερινά

για το διάβασμα για το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

3. Η έλλειψη εκπαιδευτικών αδειών ώστε να μειωθούν οι καθημερινές

επαγγελματικές υποχρεώσεις.

4. Αστάθμητος ξαφνικός παράγοντας στον εργασιακό χώρο: μετακίνηση

σαν αναπληρωτής καθηγητής σε παραμεθόριο νομό.

Η αντιστοιχία σε στατιστικά στοιχεία των παραπάνω λόγων διακοπής της φοίτησης είναι η εξής:

Εργασιακοί λόγοι διακοπής της φοίτησης

1: 15,5%

2: 7,75%

3: 7,75%

4: 3,87%

Στον εργασιακό τομέα υπάρχουν επίσης απρόβλεπτοι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στη φοίτηση των σπουδαστών στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και αλλάζουν τη στάση τους απέναντι στις σπουδές από απόσταση. Ο κυριότερος αρνητικός παράγοντας είναι η έλλειψη μόνιμης εργασιακής θέσης με αποτέλεσμα, λόγω της μεγάλης ανεργίας, να γίνονται δεκτές οι θέσεις σε απόμερα σχολεία της Ελλάδας, που αλλάζουν τη ζωή των καθηγητών – φοιτητών στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Μελέτες τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική έδειξαν ότι η εργασία είναι ένας από τους κυριώτερους παράγοντες της διακοπής της φοίτησης στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Από τη στιγμή που το ανοικτό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης απευθύνεται σε ενήλικες, καλύπτοντας ένα μεγάλο φάσμα ηλικιών και προσφέρει ένα σύστημα ευέλικτο με περισσότερες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, επόμενο είναι η εργασία να είναι αιτία διακοπής της φοίτησης.



γ] Λόγοι υγείας

Οι λόγοι υγείας αποτελούν επίσης απρόβλεπτους παράγοντες, που αλλάζουν τις προσδοκίες των φοιτητών της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Χωρίζονται δε σε δύο κατηγορίες:

- στους ολιγόχρονους λόγους υγείας, που οδηγούν στην επανάληψη της

φοίτησης και

- στους μακροχρόνιους λόγους υγείας, που οδηγούν στη διακοπή της φοίτησης.



Το 6,45% των φοιτητών που διέκοψαν αποδίδουν τη διακοπή τους σε λόγους υγείας. Το ήμισυ αυτού του ποσοστού [2,23%] οφείλεται σε μακροχρόνιους λόγους υγείας που οδηγούν στη διακοπή της φοίτησης, το δε άλλο ήμισυ σε ολιγόχρονους λόγους που οδηγούν στη επανάληψη της φοίτησης.

Συνοψίζοντας τους εξωγενείς λόγους διακοπής της φοίτησης, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πως η στάση, και οι απαιτήσεις των φοιτητών είναι διαφορετικές σε σχέση με αυτές των φοιτητών της συμβατικής εκπαίδευσης, φαινόμενα που απορρέουν από την ευελιξία και ευκαμψία του συστήματος της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Ενδογενείς αιτίες

Οι ενδογενείς αιτίες οφείλονται στην εκπαίδευση που προσφέρει το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και έχουν σχέση με το έμψυχο και άψυχο υλικό. Το έμψυχο υλικό αφορά τη σχέση διδασκόντων – διδασκομένων, ενώ το άψυχο υλικό έχει σχέση με το έντυπο εκπαιδευτικό υλικό και την αξιολόγηση μέσα από τις γραπτές εργασίες. Η ανάλυση των εκπαιδευτικών αναγκών των διδασκομένων αποτελεί ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο στην Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Αυτή επιτυγχάνεται είτε γραπτά είτε προφορικά θέτοντας σχετικές ερωτήσεις στους φοιτητές. Οι ανάγκες των διδασκομένων μπορούν να διατυπωθούν με διάφορους τρόπους: ΄΄από τη μια θα αναδειχθούν οι ρητά διατυπωμένες ανάγκες που θα εκφραστούν από κάθε φοιτητή και θα καταγραφούν από τον καθηγητή. Από την άλλη θα προβάλλουν οι μη ρητά διατυπωμένες ανάγκες κάθε φοιτητή τις οποίες συνάγει ο καθηγητής μέσα από το σύνολο των στοιχείων που συγκεντρώνει΄΄ [ Κόκκος, Λιοναράκης 1998, 130].

Στην περίπτωσή μας, το 41,9% της διακοπής της φοίτησης οφείλεται σε ενδογενείς αιτίες. Οι απαντήσεις των φοιτητών, επικεντρώνουν την ανάλυση των αιτιών στους εξής τομείς:

- έντυπο εκπαιδευτικό υλικό

- γραπτές εργασίες

- βιβλιοθήκη

- σχέση διδασκόντων διδασκομένων

Εδώ και είκοσι χρόνια, στις μελέτες που έγιναν για τη διακοπή της φοίτησης ΄΄μεταξύ αυτών και των Rekkedal (1982), Taylor (1986), βρέθηκε πόσο η επιτυχία των φοιτητών είναι συνδεδεμένη με παράγοντες όπως ο χρόνος υποβολής των εργασιών, η φύση της σχέσης φοιτητή- συμβούλου καθηγητή, η ποιότητα της ομαδικής συμβουλευτικής συνάντησης΄΄ [Woodley, Parlett, 1983,2]. Για τους Harry και Rumble [ 1982, 229] ,

΄΄ φαίνεται ότι τα Πανεπιστήμια Ανοικτής Εκπαίδευσης μπορούν να μειώσουν το πρόβλημα της διακοπής της φοίτησης με την εγκαθίδρυση ενός συνεκτικού συστήματος. Τα χαρακτηριστικά αυτής της συνεκτικότητας είναι το εκπαιδευτικό υλικό, σε σωστή παιδαγωγική δομή, συνδυασμένο με την εκτεταμένη παροχή υπηρεσιών συμπαράστασης των φοιτητών΄΄.

Το έντυπο εκπαιδευτικό υλικό, οι γραπτές εργασίες, το διαθέσιμο υλικό στις βιβλιοθήκες αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού υλικού στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

α] Εκπαιδευτικό υλικό:

1. Το έντυπο εκπαιδευτικό υλικό

Το κύριο χαρακτηριστικό των φοιτητών είναι η μακρόχρονη αποστασιοποίησή τους από την επαφή επιστημονικών βιβλίων στη γαλλική γλώσσα, μετά το πέρας των πανεπιστημιακών σπουδών, που επιβραδύνει την εύκολη προσέγγιση τους με το εκπαιδευτικό υλικό του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Για ένα ποσοστό 16,2% των φοιτητών που διέκοψαν το εκπαιδευτικό υλικό θεωρείται δύσκολο, δυσνόητο που απαιτεί 4- 5 ώρες την ημέρα μελέτη σε αντίθεση με το πρόγραμμα σπουδών που αναφέρει 2-3 ώρες την ήμέρα. Για το παραπάνω ποσοστό των φοιτητών, το εκπαιδευτικό υλικό θεωρείται ογκώδες καθώς και θεωρητικό και έρχεται σε αντίθεση με την πρακτική πλευρά της τάξης.

2. Οι γραπτές εργασίες

Οι γραπτές εργασίες αποτελούν τη ΄΄συνεχή κατ’ οίκον αξιολόγηση του φοιτητή΄΄ και εξυπηρετούν διάφορους σκοπούς [Κόκκος, κλπ, 1998,τόμος Γ,109]:

- Πληροφορούν τους φοιτητές για την πρόοδο και το επίπεδο ικανότητας που έχουν φθάσει σχετικά με τις σπουδές τους.

- Δίνουν την ευκαιρία στους φοιτητές να έχουν ατομικά σχόλια, παρατηρήσεις από τον διδάσκοντα καθώς επίσης και καθοδήγηση για παραπέρα βελτίωση της απόδοσής τους.

- Αποτελούν συχνά την αφορμή για επικοινωνία μεταξύ του φοιτητή και του διδάσκοντα.

- Αποτελούν για τους φοιτητές σημαντικά ορόσημα κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.

- Αποτελούν σημαντικά εκπαιδευτικά εργαλεία, επειδή δίνουν τη δυνατότητα στους φοιτητές να μάθουν με ενεργητικό τρόπο, να μάθουν κάνοντας.

- Τα αποτελέσματα των φοιτητών στις εργασίες αξιολόγησης, αποτελούν πολύτιμα και καθοριστικά στοιχεία για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού υλικού, όσο και για τη βελτιστοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Ενώ οι κατ’ οίκον εργασίες αποτελούν το μοχλό της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, αντίθετα από την πλευρά ενός ποσοστού φοιτητών αποτελούν το ανασταλτικό στοιχείο στη συνέχιση των σπουδών τους. Το γεγονός αυτό εστιάζεται στην όλη οικογενειακή και εργασιακή κατάσταση που επιδρά αρνητικά στην εκπόνηση των εργασιών και κυρίως στη παράδοση των εργασιών σε τακτές ημερομηνίες. Η περίοδος που μεσολαβεί ανάμεσα στην εκπόνηση της πρώτης και δεύτερης εργασίας είναι πολύ μικρή: ΄΄Τελειώνοντας τη μία εργασία, την άλλη ημέρα ολοταχώς αρχίζω την άλλη, παραμελώντας τα παιδιά μου΄΄ ή ΄΄η ημερομηνία παράδοσης της εργασίας αποτελεί λαιμητόμο΄΄: είναι μερικές από τις απαντήσεις των φοιτητών που διέκοψαν. Ο αριθμός των εργασιών σε σχέση με την ημερομηνία παράδοσης θεωρείται μεγάλος, μπροστά στις οικογενειακές και εργασιακές υποχρεώσεις.

3. Το διαθέσιμο υλικό της βιβλιοθήκης

Η βιβλιοθήκη αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Σε αυτό τον τύπο της εκπαίδευσης, ο φοιτητής έχει περισσότερο ανάγκη να αντρέξει σε βιβλιογραφικές πηγές συγκριτικά με το φοιτητή του παραδοσιακού πανεπιστημίου. Σύμφωνα με τις απαντήσεις φοιτητών δεν είναι δυνατή η πρόσβαση στη βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου μέσω διαδικτύου. Ίσως θα πρέπει να επισημανθεί η ανάγκη βιβλιοθήκης επαρκώς επανδρωμένης με βιβλιογραφικές πηγές που να εκπροσωπεύουν ολότελα τις σχολές του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου καθώς και η ύπαρξή της στο διαδίκτυο.

Η ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση χρησιμοποιεί διάφορα μέσα για τη μετάδοση της γνώσης. Σε αυτή την περίπτωση, το βασικό πρόβλημα που τίθεται είναι ΄΄η επιλογή των μέσων εκπαίδευσης΄΄ [Γκίνου, 1998, 107].Η ύπαρξη βιβλιοθήκης μέσα από

το διαδίκτυο θα πρέπει να αποτελέσει ένα από τα μέσα παροχής εκπαίδευσης αυτού του συστήματος.

β] Σχέση διδασκόντων - διδασκομένων

Στον τομέα αυτό οι παρατηρήσεις των φοιτητών επικεντρώνονται στη θεσμική πλευρά της σχέσης διδασκόντων – διδασκομένων και συγκεκριμένα στον αριθμό [τέσσερις] των ομαδικών συμβουλευτικών συναντήσεων, που θεωρούνται ολιγάριθμες.. Θεωρούνται ανεπαρκείς σε σχέση με το έντυπο εκπαιδευτικό υλικό.

Ομαδική Συμβουλευτική Συνάντηση δεν σημαίνει διδασκαλία όπως στη συμβατική εκπαίδευση. ΄΄΄Σκοπός μιας Ο.Σ.Σ. δεν είναι να πραγματοποιηθούν συμπληρωματικά μαθήματα. Στη διάρκεια της δίνονται πληροφορίες και επεξηγήσεις για το πρόγραμμα σπουδών, γίνεται συμβουλευτική υποστήριξη προς τους διδασκόμενους, πραγματοποιούνται ασκήσεις, γίνεται επεξεργασία απόψεων, καθώς και αξιολόγηση και προγραμματισμός των εκπαιδευτικών δράσεων΄΄ [Κόκκος, Λιοναράκης,1998, τόμος Β, 126].



Επανάληψη της φοίτησης

Το θέμα που τίθεται, στο πλαίσιο της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, είναι αν η διακοπή της φοίτησης έχει σχέση με την επανάληψη, αν τα χαρακτηριστικά των φοιτητών που εγκαταλείπουν τις σπουδές τους και αυτά των φοιτητών που επαναλαμβάνουν τη φοίτηση μπορούν να είναι τα ίδια. Για την παραδοσιακή εκπαίδευση τα χαρακτηριστικά των φοιτητών που εγκαταλείπουν τις σπουδές σε σχέση με αυτών που επαναλαμβάνουν είναι πολύ διαφορετικά. Ο Owen Eisemon εμπειρογνώμων σε θέματα εκπαίδευσης στην Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνει: ΄΄ Το να ερμηνεύσουμε την επανάληψη στο πλαίσιο της διακοπής είναι ένα κοινό λάθος, όχι μόνο στις αναλύσεις των δεικτών της εκπαίδευσης, αλλά επίσης στη σύλληψη στρατηγικών επέμβασης΄΄ [ 1997,20].

Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι η παρούσα έρευνα αφορά τους φοιτητές που επαναλαμβάνουν τη φοίτηση όχι γιατί δεν πέτυχαν στις γραπτές εξετάσεις αλλά γιατί δεν θέλησαν να συνεχίσουν το πρόγραμμα κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 2000- 2001.Στην περίπτωση μας, το 32% από τους φοιτητές που διέκοψαν έχουν σκοπό να συνεχίσουν για το ακαδημαϊκό έτος 2001- 2002.

Οι αιτίες που οδηγούν στην επανάληψη της φοίτησης είναι :

Αιτίες εργασιακής προέλευσης

Σε αυτή την περίπτωση αναφέρονται:

- οι αλλαγές στο χώρο εργασίας, μικρής διάρκειας,

Αιτίες οικογενειακής προέλευσης

Αιτίες που οφείλονται κυρίως :

- σε οικογενειακά προβλήματα

- σε απρόβλεπτες οικογενειακές καταστάσεις

Αιτίες σχετικές με θέματα υγείας



Οι αιτίες που οδηγούν στην επανάληψη της φοίτησης είναι οι ίδιες με τις αιτίες διακοπής δηλ. οικογενειακοί λόγοι, εργασιακοί και λόγοι υγείας. Είναι όμως αξιοσημείωτο το ποσοστό [20%], από τους φοιτητές που διέκοψαν, που εργάζονται και έχουν οικογένεια και θα ήθελαν να συνεχίσουν με τις εξής, σύμφωνα με τις απαντήσεις τους, προϋποθέσεις:

- να μειωθεί η ποσότητα του εκπαιδευτικού υλικού,

- να ελαττωθούν οι εργασίες,

- να μην υπάρχει η δέσμευση, βαθμός τουλάχιστον 20 για τις εργασίες.

Επίσης υπάρχουν και φοιτητές που ένας απρόβλεπτος γάμος άλλαξε το σκηνικό της ζωής τους και διέκοψαν με τη σκέψη να συνεχίσουν του χρόνου, με την προϋπόθεση να μην υπάρχει οικογενειακή επιβάρυνση π.χ. ερχομός ενός παιδιού.

Οι συνέπειες της διακοπής/ επανάληψης είναι κυρίως οικονομικές. Ξοδεύονται οικονομικοί πόροι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άλλους εκπαιδευτικούς σκοπούς. Μέχρι ποιο σημείο θα μπορούσαμε να γενικεύσουμε τις αίτίες της επανάληψης της θεματικής ενότητας του μεταπτυχιακού της γαλλικής γλώσσας σαν σύνολο του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, όταν οι φοιτητές είναι σχεδόν όλες γυναίκες και συνδυάζουν εργασία και οικογένεια; Και αν ακόμη ΄΄το χαρακτηριστικό του ανοικτού πανεπιστημίου είναι η πανταχού παρουσία του, η παρουσία του σε όλες τις ηπείρους, στις αναπτυγμένες και υπό ανάπτυξη χώρες τόσο στην Ουγκάντα όσο και στην Αυστραλία΄΄ [Γκίνου, 1994, 175], τόσο την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει διάφορες έρευνες σχετικά με τους λόγους για τους οποίους άλλοι φοιτητές πετυχαίνουν και εμμένουν στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση . Αλλά φαίνεται δύο να είναι τα χαρακτηριστικά της έρευνας σχετικά με την επιτυχία των φοιτητών. ΄΄Πρώτον, ο τομέας της έρευνας είναι πολύπλοκος και πολυδιάστατος. Δεύτερον, οι έρευνες φαίνεται να πηγαίνουν προς πολλές κατευθύνσεις και τα αναφερόμενα αποτελέσματα φαίνονται επίσης αντιφατικά ΄΄[Conway, Powell, Ross, 1990, 2].

Στρατηγικές μείωσης της διακοπής/ επανάληψης

Οι σχεδιαστές της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης προτείνουν διάφορες στρατηγικές επέμβασης για τη μείωση της διακοπής της φοίτησης. Για τον Greville Rumble [1993, 94], η διακοπή της φοίτησης μπορεί να μειωθεί με τους εξής τρόπους:

.Παρέχοντας πολύ καλό εκπαιδευτικό υλικό.

.Απαντώντας σωστά στις αιτήσεις και σε αυτούς που θέλουν να παρακολουθήσουν ένα μάθημα, πριν την εγγραφή τους και θα αποφύγουν κατά αυτόν τον τρόπο να παρακολουθήσουν μαθήματα που δεν αρμόζουν στις ανάγκες τους.

.Πληροφορώντας τους φοιτητές γρήγορα, ακριβέστερα και αποτελεσματικά προσφέροντας βοήθεια σε αυτούς που μπήκαν στο σύστημα, με τη διαβεβαίωση ότι παρέχεται βοήθεια σε αυτούς που έχουν προβλήματα σπουδών για να τα ξεπεράσουν.

.Δημιουργώντας ένα κλίμα κατάλληλογια την ενθάρρυνση των φοιτητών να ζητήσουν πληροφορίες και να ψάξουν βοήθεια από το συνεργαζόμενο εκπαιδευτικό προσωπικό, από τους συμβούλους και τους φοιτητές. Αυτό σημαίνει ένα κλίμα κατάλληλο που ευνοεί τη συμμετοχή σε μια ομάδα σπουδών ή σε ένα κλαμπ φοιτητών, πράγμα που διατηρεί το κίνητρο και ενδιαφέρον.



Δεν αρκεί να βρεθούν μόνο τρόποι και στρατηγικές επέμβασης για τη μείωση της διακοπής/ φοίτησης. Χρειάζεται επίσης να ληφθούν υπόψη ο χώρος εφαρμογής τους, τα χαρακτηριστικά των φοιτητών κλπ. ΄΄ Για να είναι αποτελεσματικός ο συνδυασμός

στρατηγικών επέμβασης πρέπει να προσαρμοσθεί στις ανάγκες και στα χαρακτηριστικά του κάθε ειδικού πληθυσμού΄΄ [Eisemon 1997, 45].

Σύμφωνα με τη μελέτη περίπτωσης των φοιτητών του μεταπτυχιακού τμήματος της γαλλικής γλώσσας, η διακοπή της φοίτησης θα μπορούσε να μειωθεί με το να ληφθούν υπόψη οι εξωγενείς και ενδογενείς αιτίες που συντελούν στη διακοπή της φοίτησης. Οι εξωγενείς αιτίες θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως προδιαθέσιμα χαρακτηριστικά στη διακοπή/ επανάληψη της φοίτησης. Από τις εξωγενείς αιτίες, είναι χαρακτηριστικός ο παράγοντας που έχει σχέση με τις αλλαγές στη ζωή που μεταβάλλουν τις προσδοκίες, τους σκοπούς με τους οποίους οι φοιτητές αρχίζουν τις σπουδές τους. Κυρίως θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ενδογενείς παράγοντες όπως:

- η μείωση του έντυπου εκπαιδευτικού υλικού ώστε να υπάρχει περισσότερος χρόνος για τη μελέτη και την εκπόνηση των εργασιών,

- ο εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και η πρόσβαση σε αυτή μέσω του διαδικτύου.

- η ύπαρξη επίσης κάποιου περιοδικού ή εφημερίδας που θα είχε ως σκοπό την επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων των φοιτητών,καθώς και την έκθεση των εκπαιδευτικών τους αναγκών και προβληματισμών.

Η σύνδεση των ενδογενών αιτιών με τις εξωγενείς αιτίες, μεταξύ αυτών και οι απρόβλεπτες αλλαγές της ζωής, μπορούν να δώσουν μια καθαρή εικόνα της διακοπής της φοίτησης. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στατιστικές μελέτες, με την εφαρμογή μέσων συγκέντρωσης και ανάλυσης κατάλληλων στοιχείων, συμβάλλουν στην εξεύρεση στρατηγικών μείωσης της διακοπής/ επανάληψης της φοίτησης. Η ευελιξία και ευκαμψία του συστήματος ανοικτής εκπαίδευσης οδηγεί στην ερμηνεία και εκτίμηση παραγόντων διαφορετικών από αυτών της παραδοσιακής εκπαίδευσης. Για τον Sir J.

Daniel [1998, 28]: ΄΄ τα συστήματα διδασκαλίας από απόσταση τείνουν, περισσότερο από τα παραδοσιακά, να είναι συστήματα αυτοβελτίωσης, που αξιολογούν την αποτελεσματικότητα τους και αν συντρέχει περίπτωση, τη βελτιώνουν΄΄.



Βιβλιογραφία

- Γκίνου Ε., (1994),΄΄Vers une méthodologie de l’aspect pédagogique de la future universitéouverte en Grèce ΄΄ , Επιστημονική Επετηρίδα του τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τόμος ΚΓ΄, μέρος τρίτο, Ιωάννινα.

- Γκίνου Ε., (1998) ΄΄Διδασκαλία από απόσταση και ανωτάτη εκπαίδευση΄΄, Εκπαιδευτικά, 47- 48, Αθήνα, περίοδος Β, άνοιξη- καλοκαίρι. - Daniel J.,(1988) ‘’Distance education and national level’’ . Developing distance education, Oslo, International Council for Distance Education. - Eisemom T. O.,(1997) Réduire les redoublements : problèmes et stratégies Paris, UNESCO.

- Harry K., Rumble G.,(1982) The distance teaching universities, London, Croom Helm.

- Κόκκος Α., Λιοναράκης Α., (1998) Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση : Σχέσεις διδασκόντων- διδασκομένων, τόμος Β, Πάτρα, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

- Κόκκος Α., Λιοναράκης Α., Ματραλής Χ., Παναγιωτακόπουλος Χ., (1998) Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση : Το εκπαιδευτικό υλικό και νέες τεχνολογίες, τόμος Γ, Πάτρα, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

- Magnen A., (2000) Forum sur le redoublement, Paris, UNESCO, 17 avril- 12 mai.

- Powell R., Conway C., Ross L., (1990) ‘’Effects of student predisposing characteristics on student success’’, Journal of distance education pp 1-10.

- Rumble G., (1993) La gestion des systèmes d’enseignement à distance, Paris, UNESCO.

- Woodley, A., Parlett, M., (1983) Student drop-out. Teaching at a distance, Vol. 24,

Πηγή Ανάκτησης:
ΕΑΠ
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Η συνέντευξη και η παρατήρηση ως μέσα συλλογής δεδομένων

Της Ευαγγελίας Μανούσου, καθηγήτριας - συμβούλου στην ΕΚΠ65 στο ΕΑΠ



Πηγή Ανάκτησης:
Open And Distance Learning


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Εξ αποστάσεως και συμβατική εκπαίδευση: ομοιότητες και διαφορές.

Του Σπύρου Μπουρέλου, Εκπαιδευτικού Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Εξ αποστάσεως και συμβατική εκπαίδευση: ομοιότητες και διαφορές. Δυνατότητες εφαρμογής της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στον εργασιακό μου χώρο
Ιούνιος 2000
Περίληψη
Αρχικά παρουσιάζονται αλλά και αναλύονται σημείο προς σημείο, οι ομοιότητες και ύστερα οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στο ΕΑΠ και κάποιο άλλο τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Κατόπιν καταγράφονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο της εργασίας μου, οι οποίες δεν καλύπτονται με παραδοσιακές μεθόδους εκπαίδευσης και γίνεται πρόταση για το πώς θα μπορούσαν να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές με πρακτική εφαρμογή της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, στο συγκεκριμένο εργασιακό χώρο...

Εισαγωγή
Η πρώτη γνωστή προσπάθεια για εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι οι “επιστολαί προς Δημόνικον” του Ισοκράτη, ένα σύνολο επιστολών στις οποίες ο Αθηναίος ρήτορας προσπαθεί να εκπαιδεύσει το γιο ενός φίλου του. Όλοι γνωρίζουν επίσης ότι για να διδάξει το Χριστιανισμό ο Απόστολος Παύλος έστειλε επιστολές σε διάφορες πόλεις.
Σήμερα όμως οι σύγχρονες κοινωνικές, οικονομικές και επιστημονικές εξελίξεις έκαναν αναγκαία τη θεσμοθέτηση ενός ανοικτού συστήματος εξ αποστάσεως Εκπαίδευσης και στην Ελλάδα όπως και σε άλλες χώρες. Για τους λόγους αυτούς ιδρύεται με το Ν. 2525/97 το πρώτο ελληνικό ανοικτό Πανεπιστήμιο με έδρα την Πάτρα και με στόχο “τη συνεχή επιμόρφωση και μετεκπαίδευση των πολιτών”.
Σκοπός της εργασίας
Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να παρουσιάσει τις ομοιότητες και τις διαφορές ενός τριτοβάθμιου ιδρύματος ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης όπως είναι το “Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο”, σε σχέση με κάποιο άλλο Τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα που λειτουργεί στην Ελλάδα. Στην πορεία θα γίνει μία προσπάθεια να διερευνηθεί κατά πόσο οι εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο εργασίας μου, (είμαι εκπαιδευτικός στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση), μπορούν να καλυφθούν μέσα από ένα ίδρυμα ανοικτής και εξ αποστάσεως Εκπαίδευσης.
Ομοιότητες.
Μορφή – Εποπτεία
Όπως φαίνεται από την πρώτη παράγραφο του ιδρυτικού νόμου του ‘Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου’ πρόκειται για ένα “αυτοτελές και πλήρως αυτοδιοικούμενο Ανώτατο Εκπαιδευτικό σύστημα και λειτουργεί με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου” όπως και τα υπόλοιπα ανώτατα ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα. Και το Ε.Α.Π αλλά και όλα τα Α.Ε.Ι στην Ελλάδα τελούν κάτω από την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Και στα δύο υπάρχουν σχολές που παρέχουν προγράμματα σπουδών και δέχονται οικονομική ενίσχυση από το κράτος (οι συμμετέχοντες στα προγράμματα του Ε.Α.Π πληρώνουν ένα ποσό ανά θεματική ενότητα για την κάλυψη αναγκών που αφορούν το εκπαιδευτικό υλικό).
Τίτλοι σπουδών
Ένα συμβατικό και ένα ανοικτό σύστημα εκπαίδευσης παρέχουν τη δυνατότητα για πτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση και επιμόρφωση με πλήρη ισοτιμία όσον αφορά την αναγνώριση των τίτλων. Για την παροχή του πτυχίου ή του μεταπτυχιακού τίτλου και στις δύο περιπτώσεις οι σπουδαστές πρέπει να δώσουν εξετάσεις.
Θεσμικό Πλαίσιο
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. Υπάρχει η σύγκλητος, το ανώτατο διοικητικό όργανο και στις δύο περιπτώσεις, που ασκεί τις αρμοδιότητες που ορίζονται από τις αντίστοιχες κείμενες διατάξεις και αποτελείται από τον Πρύτανη, Αντιπρύτανη, τους Κοσμήτορες και τα μέλη του ΔΕΠ (στη σύγκλητο του Ε.Α.Π βέβαια επιπρόσθετα εντάσσονται ο Διευθυντής Εργαστηρίου Εκπαιδευτικού υλικού και Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας -- καινοτομία του Ε.Α.Π). Για την εκλογή του Πρύτανη και του Αντιπρύτανη όπως και για τα μέλη της συγκλήτου εφαρμόζονται οι ίδιες διατάξεις. Επικεφαλείς των σχολών των Ελληνικών ΑΕΙ και του ΕΑΠ είναι οι κοσμήτορες και οι αναπληρωτές τους που έχουν τις ίδιες αρμοδιότητες, όπως ίδιες είναι και οι διαδικασίες εκλογής τους. Όσον αφορά τα μέλη του ΔΕΠ των ΑΕΙ και του ΕΑΠ αυτά συγκροτούνται από τους καθηγητές, αναπληρωτές καθηγητές, επίκουρους καθηγητές και λέκτορες.
Πρόκειται λοιπόν για Ανώτατα Εκπαιδευτικά ιδρύματα που παρέχουν πτυχία - μεταπτυχιακά ή διδακτορικά διπλώματα, λειτουργούν ισότιμα κάτω από την εποπτεία του εκάστοτε Υπουργού Παιδείας.
Διαφορές.
Πρόσβαση
Ανάμεσα σ΄ ένα συμβατικό και σ ένα παραδοσιακό σύστημα εκπαίδευσης υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. ΄Μία σημαντική καινοτομία του ΕΑΠ είναι η δυνατότητα για ελεύθερη, χωρίς περιορισμούς, πρόσβαση. Η καινοτομία αυτή του Ανοικτού Πανεπιστημίου δίνει την ευκαιρία σ όλους να σπουδάσουν ,αν το θελήσουν, σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Οι ανταγωνιστικές υποχρεωτικές εξετάσεις για την είσοδο σε μία σχολή που επιβάλλει ένα οποιοδήποτε παραδοσιακό τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα δεν υπάρχουν στο ΕΑΠ.. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνται περισσότερες εκπαιδευτικές ευκαιρίες γι΄ αυτούς που είχαν εξαιρεθεί από το παραδοσιακό σύστημα Εκπαίδευσης.
Ηλικιακό φάσμα
Άλλη διαφορά ανάμεσα στα δύο εκπαιδευτικά συστήματα αφορά το φάσμα ηλικιών: το παραδοσιακό σύστημα εκπαίδευσης καλύπτει ένα στενό φάσμα ηλικιών αντίθετα με ένα ανοικτό που απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα ηλικιών. Το γεγονός αυτό δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους που αισθάνονται την ηλικία τους ως ανασταλτικό παράγοντα και για ψυχολογικούς λόγους νοιώθουν μειονεκτικά σε μία αίθουσα διδασκαλίας, να σπουδάσουν μία επιστήμη ή να πάρουν ένα επιπρόσθετο πτυχίο. Μη ξεχνάμε άλλωστε ότι οι σύγχρονες ανάγκες απαιτούν τη δια βίου εκπαίδευση, ότι η μόρφωση πρέπει να είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ανθρώπων, άρα χρειάζεται ένα τέτοιο σύστημα εκπαίδευσης που θα αίρει όλους τους περιορισμούς.
Κύκλοι σπουδών
Σε αντίθεση με τον μονοσήμαντο καθορισμό της μορφωτικής πορείας των σπουδαστών που επιβάλλει το παραδοσιακό σύστημα εκπαίδευσης (ο υποψήφιος θα πρέπει από την αρχή να έχει δηλώσει τη σχολή που θα ακολουθήσει και η είσοδος του θα εξαρτηθεί από την επιτυχία στις εξετάσεις) σ΄ ένα ανοικτό σύστημα εκπαίδευσης προσφέρονται αυτοτελείς μορφωτικοί κύκλοι με μικρή διάρκεια που μπορεί να είναι και ετήσιοι. Αν αυτοί οι αυτοτελείς κύκλοι συνδυαστούν οδηγούν σε Ακαδημαϊκούς τίτλους που ανήκουν σε διαφορετικά επίπεδα π.χ. πιστοποιητικά προπτυχιακής επιμόρφωσης., πιστοποιητικά μεταπτυχιακής επιμόρφωσης, κ.τ.λ. Οι αυτοτελείς αυτοί κύκλοι σπουδών δίνουν τη δυνατότητα στους σπουδαστές να διαμορφώνουν οι ίδιοι την εκπαιδευτική τους φυσιογνωμία. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από μία σημαντική καινοτομία που καθιέρωσε το ανοικτό Πανεπιστήμιο, το αρθρωτό σύστημα που μαζί με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτελούν τα βασικά εργαλεία της Ανοικτής Εκπαίδευσης.
Η υιοθέτηση του αρθρωτού συστήματος αντί του συστήματος των εξαμηνιαίων μαθημάτων αποτελεί βασικό σημείο διαφοροποιήσεως ανάμεσα στα δύο συστήματα. Στο παραδοσιακό σύστημα εκπαίδευσης εντάσσονται σχολές που η κάθε μία αποτελείται από τμήματα. Έτσι το τμήμα αποτελεί τη βασική ακαδημαϊκή μονάδα ενός συμβατικού τριτοβάθμιου ιδρύματος. Κάθε τμήμα αντιστοιχεί στην Ελλάδα σε ένα πτυχίο. Ένας σπουδαστής ολοκληρώνει τον κύκλο των σπουδών του όταν παρακολουθήσει τον προβλεπόμενο ανά τμήμα αριθμό εξαμηνιαίων μαθημάτων- επιλεγόμενων ή προαιρετικών-, και δώσει εξετάσεις στο τέλος κάθε εξαμήνου. Υπάρχει λοιπόν μία αντιστοιχία ανάμεσα στο τμήμα και στο συγκεκριμένο πτυχίο που θα πάρει ο σπουδαστής. Οι δυνατότητες συνδυασμού των εξαμηνιαίων μαθημάτων είναι ελάχιστες όπως και η ευελιξία των παραδοσιακών συστημάτων – σε αντίθεση με την ανοικτή εκπαίδευση. Η ευελιξία αυτή κατά κύριο λόγο οφείλεται στο γεγονός ότι βασική του λειτουργική μονάδα δεν είναι το εξαμηνιαίο μάθημα αλλά η θεματική ενότητα.
Στόχος της είναι να καλύψει πλήρως ένα γνωστικό αντικείμενο σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο. Το σημαντικό σημείο είναι ότι μία θεματική ενότητα μπορεί να χρησιμοποιείται για τη δημιουργία περισσότερων από ένα προγραμμάτων σπουδών πράγμα που σημαίνει ότι ο σπουδαστής κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να δημιουργεί ο ίδιος το πρόγραμμα που επιθυμεί να σπουδάσει, συνδυάζοντας ελεύθερα τις θεματικές ενότητες που ανήκουν σε διαφορετικές σχολές. Μπορεί ακόμα να επιλέγει κάποιες θεματικές ενότητες από διαφορετικά προγράμματα, εκτός από εκείνο στο οποίο έχει εισαχθεί, συμπληρώνοντας με αυτό τον τρόπο τον αναγκαίο αριθμό θεματικών ενοτήτων. Η αντικατάσταση των εξαμηνιαίων μαθημάτων από τη θεματική ενότητα αποτελεί μία σημαντική καινοτομία του Ανοικτού Πανεπιστημίου γιατί βοηθάει τον σπουδαστή να διαμορφώσει ο ίδιος τη μορφωτική του φυσιογνωμία αλλά αποτελεί και ένα πιο ευέλικτο σχήμα που επιτρέπει να τροποποιούνται τα προγράμματα σπουδών και να προσαρμόζονται στις οικονομικές-εκπαιδευτικές και επιστημονικές μεταβολές της εποχής μας, με την ενσωμάτωση απλά μιας νέας θεματικής ενότητας. Αντίθετα αυτό γίνεται δύσκολα στο παραδοσιακό σύστημα που απαιτεί την κατάργηση ενός τμήματος.

Φυσική παρουσία
Μία σημαντική καινοτομία του Ανοικτού Πανεπιστημίου είναι ότι δεν απαιτείται η φυσική παρουσία του σπουδαστή στην αίθουσα διδασκαλίας. Με την αλλαγή αυτή αίρεται η αδυναμία πολλών ανθρώπων να μορφωθούν ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους εξαιτίας οικογενειακών, οικονομικών, επαγγελματικών, φυσικών δυσκολιών (άτομα με ειδικές ανάγκες). Όλοι γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι για όλες αυτές τις κατηγορίες ανθρώπων η μετακίνηση σ΄ έναν άλλο τόπο. Αυτή η υποχρεωτική φυσική παρουσία του σπουδαστή στο παραδοσιακό σύστημα εκπαίδευσης δεν επιτρέπει στον σπουδαστή να επιλέξει ο ίδιος τον τόπο, χρόνο, αλλά και τον ρυθμό που θα ακολουθήσει κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Από την άλλη πλευρά ένα ανοικτό σύστημα εκπαίδευσης δίνει τη δυνατότητα στο σπουδαστή να καθορίζει ο ίδιος, ανάλογα με τις υποχρεώσεις του και την επιθυμία του, τον τόπο, χρόνο και το ρυθμό της μελέτης του.
Αυτό είναι εφικτό με την υιοθέτηση του δεύτερου σημαντικού εργαλείου στην ανοικτή εκπαίδευση, της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, που λύνει όλα τα προβλήματα που δημιουργεί η ανάγκη φυσικής παρουσίας στην αίθουσα διδασκαλίας, όπως τα κτιριακά προβλήματα, το πρόβλημα της ηλικίας, που θέτουν περιορισμούς στην πρόσβαση σε μία σχολή. Τι σημαίνει όμως εκπαίδευση από απόσταση; σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να σπουδάσει από το σπίτι του με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Ο νέος τρόπος εκπαίδευσης δεν σημαίνει έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στον εκπαιδευτή και στον εκπαιδευόμενο. Το αντίθετο μάλιστα στην ανοικτή εκπαίδευση η επικοινωνία είναι πιο άμεση και ουσιαστική γιατί ο κάθε καθηγητής- επόπτης έχει υπό την εποπτεία του ένα περιορισμένο αριθμό φοιτητών, η επικοινωνία μεταξύ τους είναι πιο εύκολη, οργανώνονται συμβουλευτικές συναντήσεις και επιλύονται όλα τα προβλήματα που μπορούν να προκύψουν κατά τη διάρκεια της φοίτησης. Αυτή η φιλική, ουσιαστική επικοινωνία έχει αντικαταστήσει τις απρόσωπες σχέσεις στο παραδοσιακό σύστημα εκπαίδευσης, ιδιαίτερα στις πολυπληθείς σχολές.
Εκπαιδευτικό υλικό
Διαφορές όμως εντοπίζονται και στις μορφές υλικού που χρησιμοποιούνται στα δύο συστήματα. Η παραδοσιακή εκπαίδευση στηρίζεται στο έντυπο υλικό και στις παραδόσεις ενώ η ανοικτή χρησιμοποιεί ένα πλήθος μορφών εκπαιδευτικού υλικού για να καλύψει τις ανάγκες της: εκτός από το έντυπο υλικό χρησιμοποιείται οπτικό-ακουστικό και λογισμικό (πληροφορικό) υλικό όπως: βιντεοκασέτες, κασέτες ήχου, προγράμματα εκπαίδευσης με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εκπαιδευτικά προγράμματα πολυμέσων, εκπαιδευτικά προγράμματα αλληλοεπιδρώντος video (στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιούνται οι τηλεοπτικές και οι ραδιοφωνικές εκπομπές). Η χρήση όλων αυτών των μέσων κάνει τη μάθηση στην ανοικτή εκπαίδευση πιο ελκυστική και ενδιαφέρουσα. Το υλικό δημιουργείται με πολύ μεγάλη προσοχή και με τη συνεργασία ειδικών σε όλα τα επίπεδα ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες της ανοικτής εκπαίδευσης.
Εσωτερική αξιολόγηση
Το ΕΑΠ στην προσπάθεια του να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες που συνδέονται με την αγορά εργασίας, τη συνεχιζόμενη επιμόρφωση και κατάρτιση, αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης συμπεριέλαβε στη δομή του τη “μονάδα εσωτερικής αξιολόγησης” που έχει ως έργο τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων σχετικά με τις επιδόσεις των σπουδαστών, το τόπο διαμονής, τη συμμετοχή τους σε διάφορα σεμινάρια και συμβουλευτικές συναντήσεις. Η ύπαρξη αυτή της μονάδας που αποτελεί καινοτομία του ΕΑΠ συντελεί στη διαρκή αναβάθμιση της ποιότητας των σπουδών που αυτό παρέχει.
Ανάγκες Εκπαίδευσης στο χώρο εργασίας μου
Είμαι εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση του κλάδου ΠΕ19 πληροφορικής και υπηρετώ στο ΣΕΚ Αιγάλεω στο οποίο εργάζονται περίπου 80 εκπαιδευτικοί διαφόρων τεχνικών ειδικοτήτων. Μεγάλος αριθμός από αυτούς έχει τελειώσει το Πανεπιστήμιο ή τα ΤΕΙ πριν από αρκετά χρόνια και μερικοί προέρχονται από μέσες τεχνικές σχολές. Ελάχιστοι συνάδελφοι διαθέτουν δεύτερο πτυχίο ή μεταπτυχιακό δίπλωμα και ένα πολύ μικρό τμήμα συναδέλφων έχει επιμορφωθεί για 3 μήνες στα ΠΕΚ και σε προγράμματα που διοργανώνει το Υπουργείο Παιδείας. Εκτός των καθηγητών πληροφορικής και ελάχιστων άλλων εκπαιδευτικών, οι υπόλοιποι δεν έχουν γνώση των νέων τεχνολογιών, δεν χρησιμοποιούν υπολογιστή ή εκπαιδευτικό λογισμικό της ειδικότητάς τους στη διδασκαλία.
Η εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, η εισαγωγή νέων μαθημάτων, η δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών, η συγγραφή νέων βιβλίων και η παραγωγή εκπαιδευτικού λογισμικού αυξάνει τις απαιτήσεις της διδακτικής πράξης. Πολλές φορές ο εκπαιδευτικός αναγκάζεται να διδάξει πολλά μαθήματα τα οποία δεν έχει διδαχθεί στην σχολή από την οποία έχει αποφοιτήσει με αποτέλεσμα να αισθάνεται ανεπαρκής μέσα στην τάξη. Στο χρονικό διάστημα που έχει περάσει από την αποφοίτηση του πολλές από τις μεθόδους διδασκαλίας έχουν ξεπεραστεί και θεωρούνται απαρχαιωμένες. Νέες τεχνικές και δραστηριότητες εφαρμόζονται πλέον σε αντικατάσταση των παλαιών.
Μεγάλη είναι η ανάγκη επιμόρφωσης και στον κλάδο των καθηγητών πληροφορικής όπου διδάσκούν και καθηγητές άλλων ειδικοτήτων (Μαθηματικοί, Φυσικοί κ.α.).
Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι η εκπαίδευση, βασικό κοινωνικό αγαθό, αποτελεί το θεμέλιο κάθε κοινωνικής αλλαγής και προόδου. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να ανταποκρίνεται κάθε φορά στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται και να λαμβάνει υπόψη της τις ανάγκες της εποχής. Οι ανάγκες αυτές – επιστημονικές, οικονομικές και κοινωνικές - επιβάλλουν τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και την προσαρμογή τους στα νέα εκπαιδευτικά δεδομένα ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτές. Σε μία εποχή λοιπόν που η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη διδακτική πράξη αποτελεί αίτημα των καιρών, που η δια βίου εκπαίδευση τείνει να επικρατήσει σε όλες της Ευρωπαϊκές χώρες ο Έλληνας εκπαιδευτικός δεν μπορεί να μείνει αμέτοχος των εξελίξεων αυτών.
Κάλυψη των αναγκών Εκπαίδευσης
Όλοι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου αναγνωρίζουν την ανάγκη επιμόρφωσης -άλλωστε αποτελεί αίτημα του κλάδου εδώ και πάρα πολλά χρόνια - αλλά, μέχρι τώρα δεν υπήρχε ένας φορέας που θα μπορούσε να αναλάβει να καλύψει επαρκώς τις εκπαιδευτικές ανάγκες του χώρου εργασίας μου αφού αναγκαστικά θα εκινείτο στο πλαίσιο του παραδοσιακού συμβατικού τρόπου εκπαίδευσης και θα παρουσιάζονταν πολλά προβλήματα όπως:
• Αδυναμία επιμόρφωσης μεγάλου αριθμού εκπαιδευτικών. Λόγω της γεωγραφικής κατανομής της χώρας μας (νησιά, απομακρυσμένα χωριά κλπ) δεν είναι δυνατή η παρακολούθηση μαθημάτων από εκπαιδευτικούς που βρίσκονται μακριά από την έδρα των σχολών. Η καθημερινή εργασία στο σχολείο και στο σπίτι εμποδίζει τη φυσική παρουσία σε μία αίθουσα διδασκαλίας ή τη μετακίνηση σε ένα άλλο τόπο.
• Μεγάλο κόστος επιμόρφωσης γιατί είναι αναγκαία η αντικατάσταση των επιμορφούμενων από αναπληρωτές για την λειτουργία των σχολείων,
• Η ανάγκη φυσικής παρουσίας του εκπαιδευτικού στην αίθουσα διδασκαλίας ώστε να μην αποκοπεί από την εκπαιδευτική διαδικασία.
• Ελάχιστα περιθώρια υπάρχουν ώστε ο εκπαιδευτικός να επιλέξει ο ίδιος το θέμα στο οποίο θέλει να επιμορφωθεί, αφού κάθε χρόνο πραγματοποιούνται ελάχιστα προγράμματα και μάλιστα για ορισμένες ειδικότητες.
• Οι υποχρεωτικές εξετάσεις για την παρακολούθηση ενός μεταπτυχιακού τμήματος δημιουργούν πολλά προβλήματα στους εκπαιδευτικούς που ως επί το πλείστον έχουν τελειώσει τις σπουδές τους πριν πολλά χρόνια.
Η πρώτη μου επαφή με τις μεθόδους του ανοικτού Πανεπιστημίου με έπεισε ότι μπορεί να συντελέσει αποφασιστικά στην προσπάθεια για συνεχή επιμόρφωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Αν οι εκπαιδευτικοί εντάσσονταν σε κάποια από τις σχολές του Ανοικτού Πανεπιστημίου τα προβλήματα θα μπορούσαν να λυθούν.
Πρόταση εκπαίδευσης
Η ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτελεί μία σημαντική καινοτομία για τα εκπαιδευτικά δεδομένα της χώρας μας και μπορεί να συντελέσει σε μεγάλο βαθμό στη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και κατάρτισης σε όλους τους εκπαιδευτικούς χώρους και σε πολλούς εργασιακούς τομείς. Μία μικρή έρευνα στον εργασιακό μου χώρο, έδειξε ότι η συμβολή της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών μπορεί να είναι ουσιαστική και καθοριστική με δεδομένο ότι ο παραδοσιακός – συμβατικός τρόπος εκπαίδευσης αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες αυτές ικανοποιητικά.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την ειδικότητά μου: είμαι καθηγητής Πληροφορικής και καλούμαι να διδάξω πολλά αντικείμενα μερικά από τα οποία είναι: πολυμέσα, δίκτυα, προγραμματιστικά εργαλεία στο διαδίκτυο, υπηρεσίες διαδικτύου, εφαρμογές, λειτουργικά συστήματα. Οι καθηγητές πληροφορικής του σχολείου θα μπορούσαμε να επιμορφωθούμε μέσω της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε αντικείμενα που μας ενδιαφέρουν.
Ας υποθέσουμε ότι το ΕΑΠ αναλαμβάνει την επιμόρφωση στη πληροφορική και δημιουργεί μία θεματική ενότητα ετήσιας διάρκειας με τίτλο “Πολυμέσα - Δίκτυα” η οποία με την ολοκλήρωση των σπουδών θα οδηγεί στην παροχή ενός πιστοποιητικού μεταπτυχιακής επιμόρφωσης. Η όλη θεματική ενότητα θα μπορούσε να διαιρεθεί ως εξής:
1. Πολυμέσα
2. Δίκτυα - Υπηρεσίες διαδικτύου
3. Προγραμματιστικά εργαλεία στο διαδίκτυο

Πρώτο βήμα είναι η ενημέρωση των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών πάνω στον τρόπο λειτουργίας του ανοικτού Πανεπιστημίου και ιδιαίτερα του βασικού εργαλείου της, την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Δεύτερο βήμα είναι η αποστολή του κατάλληλου υλικού που θα είναι προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της μεθόδου αυτής. Θα πρέπει να αποσταλεί έντυπο υλικό που θα περιλαμβάνει: βιβλία, βοηθήματα, άρθρα από περιοδικά αλλά και οπτικό-ακουστικό υλικό (ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης, προγράμματα πολυμέσων). Θα πρέπει να οριστεί ένας καθηγητής - σύμβουλος που θα βοηθάει και θα συντονίζει την ομάδα στη διάρκεια της φοίτησης. Ο κάθε σπουδαστής θα μελετά στο σπίτι το υλικό, θα επικοινωνεί με τον καθηγητή - σύμβουλο για προβλήματα που τυχόν θα προκύπτουν και θα χρησιμοποιεί ως μέσα επικοινωνίας το τηλέφωνο, το ταχυδρομείο, το fax, το e-mail και θα του στέλνει τις καθορισμένες ανά τρίμηνο εργασίες.
Μετά τη λήξη της ετήσιας φοίτησης οι εκπαιδευτικοί - σπουδαστές θα δώσουν εξετάσεις που θα βασίζονται σε όλο το υλικό που τους έχει δοθεί.
Το ΕΑΠ λοιπόν μπορεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, τους συνδικαλιστικούς φορείς, τους συμβούλους, αλλά και την ένωση της κάθε ειδικότητας να καταγράψει τις ανάγκες του κάθε κλάδου και να εκπονήσει επιμορφωτικά προγράμματα που θα χρηματοδοτούνται από το ΥΠΕΠΘ μέσω των προγραμμάτων επιμόρφωσης του 3ου ΚΠΣ.
Συμπεράσματα.
________________________________________
Η ίδρυση του ΕΑΠ, του πρώτου ανοικτού Πανεπιστημίου στην Ελλάδα, αποτελεί μία σημαντική καινοτομία στα εκπαιδευτικά δεδομένα της χώρας γιατί δίνει τη δυνατότητα σε όποιον θελήσει, να εκπαιδευτεί στο χώρο, στο αντικείμενο, στο χρόνο και με το ρυθμό που επιθυμεί. Είναι ένα ευέλικτο σύστημα στο οποίο οι σπουδαστές, με τη θεσμοθέτηση του αρθρωτού συστήματος και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, μπορούν να διαμορφώνουν τα προγράμματα που επιθυμούν. Παρέχει σπουδές σε έξι διαφορετικά επίπεδα, χρησιμοποιεί ένα υλικό συμβατό με τις ανάγκες τις εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, δε θέτει σχεδόν κανένα περιορισμό στην εισαγωγή των σπουδαστών και χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση. Στη χρήση ενός μόνο εγχειριδίου του παραδοσιακού ιδρύματος έχει να αντιτάξει ένα πολυμορφικό υλικό. Παρέχει μία ουσιαστική δυνατότητα για αλλαγή των εκπαιδευτικών δεδομένων στη χώρα μας αφού όλοι μπορούν να επιμορφώνονται σε όλη τη ζωή τους ή να ξεκινήσουν τις σπουδές τους ανεξάρτητα από ηλικία, ποικίλες υποχρεώσεις. Τα πάντα έχουν σχεδιαστεί ώστε να βοηθούν και να ενισχύουν το φοιτητή. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται από τα παραδοσιακά ιδρύματα αλλά παράλληλα θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιμόρφωση και στη συνεχή κατάρτιση σε διάφορους εργασιακούς χώρους και τομείς, όπως είναι η δευτεροβάθμια εκπαίδευση και να καλύψει ανάγκες που δεν καλύπτονται από τα παραδοσιακά εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Τελειώνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι ένα παραδοσιακό τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα και ένα τριτοβάθμιο ίδρυμα ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσής μπορεί να έχουν πολλές διαφορές, όμως δεν λειτουργούν και δεν πρέπει να λειτουργούν ανταγωνιστικά αλλά αντίθετα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες στη χώρα μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
“Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση, Θεσμοί και λειτουργίες”, Δ. Βεργίδης, Α. Λιοναράκης, Α. Λυκουργιώτης, Β. Μακράκης, Χ. Ματράλης, Πάτρα, Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 1998.
Παράλληλα κείμενα για τη θεματική ενότητα “ Ανοικτή και εξ αποστάσεως Εκπαίδευση”, Πάτρα, Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2000 ,
“Εξ αποστάσεως και συμβατική εκπαίδευση. Συγκλίνουσες ή αποκλίνουσες δυνάμεις” Άρθρο του καθηγητή Α. Λιοναράκη.
Οδηγός σπουδών για τη θεματική ενότητα “ Ανοικτή και εξ αποστάσεως Εκπαίδευση”, Πάτρα, Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2000.
Ενημερωτικό κείμενο για τη Δομή, τη Λειτουργία και τις Σπουδές στο Ε.Α.Π., Πάτρα, Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2000.

Πηγή Ανάκτησης:
Κατσίρας Λεωνίδας
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...