Προσεγγίζοντας τη δημιουργική αυτοέκφραση στη διδακτική διαδικασία

Του Ιωάννη Φύκαρη (Λέκτορας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων)

Στο Περιοδικό ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ τεύχος 101-102, σελ. 164-175

Περίληψη

Κύρια στόχευση του άρθρου αποτελεί η ανάδειξη της «δημιουργικότητας» ως μιας ψυχοδυναμικής κατάστασης, που διαμορφώνεται παράλληλα τόσο ως προσωπική υπόθεση του ατόμου όσο και ως διδακτικο-παιδαγωγική παρέμβαση. Σε κάθε περίπτωση σημείο αναφοράς της έννοιας «δημιουργικότητας» αποτελεί η εννοιολογική πολυσυνθετότητά της, που διαφοροποιεί την αυθόρμητη έκφραση του. Ωστόσο, η αυτοέκφραση του ατόμου δεν είναι κάτι δεδομένο και σε πολλές περιπτώσεις είναι αναγκαία η διδακτική παρέμβαση. Τη διαμόρφωση του ανάλογου μαθησιακού πλαισίου, αλλά και περιβάλλοντος δράσης, την έχει ανάγκη το παιδί, προκειμένου να εκφράσει τα συναισθήματά του, τις σκέψεις του επιτυγχάνοντας στην ουσία την ενεργοποίηση του εσωτερικού του κόσμου. Κύρια θέση του άρθρου είναι ότι ο καθένας μπορεί να εκδηλώσει και να καλλιεργήσει δημιουργικές ικανότητες και δεξιότητες, αρκεί να τύχει ανάλογων ευκαιριών και δυνατοτήτων, χωρίς απορρίψεις και επικρίσεις, αλλά ενθαρρύνοντας κάθε προσπάθεια έκφρασης και εποικοδομητικής δράσης

Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο του Ιωάννη Φύκαρη, πατήστε εδώ


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Best Educational Wikis of 2011

Retrieved from http://blog.wikispaces.com

By CAROLE | Published: JANUARY 25, 2012

With the announcement of the 2011 Edublog Award winners, there are now two more award-winning wikis in the Wikispaces community. And we couldn’t be prouder!

To read the rest of the annousement click here


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

ΗΜΕΡΙ∆Α: Το Ελληνικό ερευνητικό σύστηµα ως δηµιουργός νέας γνώσης και µοχλός ανάπτυξης

Π α ν ε λ λ ή ν ι α Οµ ο σ π ο ν δ ί α Σ υ λ λ ό γ ω ν
∆ ι δ α κ τ ι κ ο ύ κ α ι Ε ρ ε υ ν η τ ι κ ο ύ Π ρ ο σ ω π ι κ ο ύ ( Π Ο Σ ∆ Ε Π)
Οµοσπονδία Συλλόγων Εκπαιδευτικού Προσωπικού Τ.Ε.Ι. (ΟΣΕΠ-ΤΕΙ) Ένωση Ελλήνων Ερευνητών (EEE)

ΗΜΕΡΙ∆Α
Το Ελληνικό ερευνητικό σύστηµα ως δηµιουργός νέας γνώσης και µοχλός ανάπτυξης
16 Φεβρουαρίου 2012, Αµφιθέατρο ΕΙΕ (Βασιλέως Κωνσταντίνου 48),
ΑΘΗΝΑ
Η ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΘΑ ΜΕΤΑ∆ΟΘΕΙ ΖΩΝΤΑΝΑ ΣΤΟ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜ Α
09.30-10.00 Υποδοχή Συµµετεχόντων
10.00-10.10 Καλωσόρισµα και Χαιρετισµοί
ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ Ι - Εισηγητές
...

10.10-10.30 Γενικός Γραµµατέας Έρευνας & Τεχνολογίας, κ. Κωνσταντίνος Κοκκινοπλίτης
10.30-10.45 Πρόεδρος Εθνικού Συµβουλίου Έρευνας & Τεχνολογίας, καθηγητής Σταµάτης
Κριµιζής
10.45-11.00 Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης, ∆ρ. Εύη Σαχίνη (Προϊσταµένη Τµήµατος
Στρατηγικής & Ανάπτυξης του ΕΚΤ)
11.00-11.15 Πρόεδρος ΕΕΕ, ∆ρ ∆ηµήτρης Λουκάς, ΕΚΕΦΕ «∆ηµόκριτος»
11.15-11.30 Πρόεδρος Συνόδου Προέδρων Ερευνητικών Κέντρων, καθηγητής Θωµάς
Μαλούτας, Πρόεδρος ΕΚΚΕ
11.30-11.45 Εκπρόσωπος Συνόδου Προέδρων ΤΕΙ, καθηγητής Αθανάσιος Μητρόπουλος,
Πρόεδρος ΤΕΙ Καβάλας
11.45-12.00 Εκπρόσωπος ΠΟΣ∆ΕΠ, Γιάννης Καλογήρου, Καθηγητής ΕΜΠ
12.00-12.15 Εκπρόσωπος ΟΣΕΠ-ΤΕΙ, Γιώργος Παναγιάρης, Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας
12.15-12.30 Πρόεδρος Ένωσης Ερευνητών ΕΘΙΑΓΕ, ∆ρ Παναγιώτης Πλατής
12.30-12.45 Πρόεδρος Συνδικάτου ΙΓΜΕ, ∆ρ Χάρης Σµυρνιώτης
12.45-13.00 Εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Οµοσπονδία Εργαζοµένων Ερευνητικών Κέντρων
– Ιδρυµάτων, κ. Προκόπης Μαντόπουλος
13.00-13.20 Ερωτήσεις - Συζήτηση

Οι διευθύνσεις αναμετάδοσης είναι:

www.ekt.gr/events/live και http://helios-eie.ekt.gr/EIE/handle/10442/8853
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Δημιουργία τοίχου οριζόντιας αναρρίχησης στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Κυμίνων Θεσσαλονίκης

Μ

ε πρωτοβουλία του δασκάλου της 4ης τάξης Γαρίτση Ιωάννη και στα πλαίσια υλοποίησης προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Αγωγής Υγείας κατασκευάστηκε στην αυλή του 1ου δημοτικού σχολείου Κυμίνων του Δήμου Δέλτα Νομού Θεσσαλονίκης, με διευθύντρια την κα Παπαγεωργίου Παναγιώτα, ένας τοίχος οριζόντιας αναρρίχησης.

Ο τοίχος δημιουργήθηκε στα πλαίσια της σχολικής κοινότητας μέσα από την ενεργή συμμετοχή των μαθητών/τριών, της προέδρου του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων κας Μπέντη Ιωάννας και των δασκάλων Αναστασόπουλο Μανώλη και Γαρίτση Ιωάννη.Οι μαθητές/τριες πρότειναν τα σχέδια με τα οποία θα ήθελαν να ζωγραφιστεί ο τοίχος του γυμναστηρίου που βρίσκεται εντός της σχολικής αυλής. Στα σχέδιά τους κυριάρχησε το φυσικό τοπίο με δέντρα, λουλούδια και άγρια ζώα. Με σκίτσα μάλιστα του μαθητή της 6ης τάξης Μπαγιώκη Φίλιππου δόθηκε στα δέντρα ανθρωπόμορφη εικόνα...

Οι ζωγραφιές αποτυπώθηκαν στον τοίχο με τη βοήθεια της προέδρου του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων κας Ιωάννας Μπέντη, ενώ οι μαθήτριες/τές συμμετείχαν στο σχεδιασμό και το χρωματισμό των σχεδίων τους.
Η τοποθέτηση των πιασιμάτων πραγματοποιήθηκε από τους δασκάλους της 3ης και 4ης τάξης Μανώλη Αναστασόπουλο και Ιωάννη Γαρίτση αντίστοιχα καθώς και με τη συμμετοχή των μαθητών της 4ης τάξης.
Η άμεση αυτή συμμετοχή των παιδιών τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση του έργου αποτέλεσε ευκαιρία για να αναπτύξουν μια ουσιαστική εκτίμηση της δημοκρατίας και να κατανοήσουν τις ικανότητες και τις ευθύνες τους για συμμετοχή ( Hart, 2011).

Hart, R. (2011). Τα παιδιά συμμετέχουν. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο



Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου : Αιτήσεις 2012-2013

Σας πληροφορούμε ότι οι αιτήσεις μας για τα ελληνόφωνα Προγράμματά μας για το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 λήγουν στις 15 Μαρτίου 2012. Αν έχετε υποβάλει αίτηση στο παρελθόν, τα στοιχεία σας είναι ήδη στο σύστημα και η διαδικασία υποβολής της αίτησης θα είναι για εσάς ευκολότερη.

Η υποβολή των αιτήσεων γίνεται αποκλειστικά μέσω της ιστοσελίδας του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου, ακολουθώντας τον ηλεκτρονικό σύνδεσμο : http://portal.ouc.ac.cy/applicants.aspx μέχρι και τις 15 Μαρτίου 2012.

Προσφερόμενα προγράμματα σπουδών στην ελληνική γλώσσα :

Προπτυχιακό Πρόγραμμα :

· «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό»

Μεταπτυχιακά Προγράμματα :

· «Επιστήμες της Αγωγής»,
· «Θεατρικές Σπουδές»,
· «Επικοινωνία και Δημοσιογραφία»,
· «Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία»
· «Διοίκηση Μονάδων Υγείας»
· «Πολιτική Υγείας και Σχεδιασμός Υπηρεσιών Υγείας»
· «Διοίκηση Επιχειρήσεων (ΜΒΑ)»
· «Τραπεζική και Χρηματοοικονομική»
· «Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα»
· «Διαχείριση και Προστασία Περιβάλλοντος»

...

Παράλληλα, θα προσφερθεί περιορισμένος αριθμός θέσεων σε Διδακτορικό επίπεδο σε ορισμένα από τα προαναφερθέντα Προγράμματα. Σχετική πληροφόρηση για τις προσφερόμενες ερευνητικές περιοχές υπάρχει στην ιστοσελίδα μας, σε κάθε Πρόγραμμα χωριστά.

Ακόμη, το Α.Π.ΚΥ. θα προσφέρει Προγράμματα Διά Βίου Μάθησης υπό τη μορφή Θεματικών Ενοτήτων Μεταπτυχιακού Επιπέδου.

Προσφερόμενα προγράμματα σπουδών στην αγγλική γλώσσα :

· Business Administration (MBA)

· Information and Communications Systems

· Educational Leadership (joint degree with the Saint Louis University)

· Theory of Education/Curriculum Development (joint degree with the Saint Louis University)

Για τη σχετική πληροφόρηση που αφορά στα Προγράμματα Σπουδών που προσφέρονται στην αγγλική γλώσσα, μπορείτε να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα μας. Η ημερομηνία λήξης των αιτήσεων για τα αγγλόφωνα Προγράμματα είναι η 15η Ιουνίου 2012.

Σημειώνεται ότι η επιλογή των φοιτητών θα γίνει με τη διαδικασία του αλγόριθμου τυχαίας κατανομής θέσης (κλήρωση). Δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν όσοι ενδιαφερόμενοι πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις εισαγωγής που έχει θέσει το κάθε Πρόγραμμα Σπουδών, οι οποίες είναι αναρτημένες στον ιστοχώρο του Πανεπιστημίου σε κάθε Πρόγραμμα χωριστά.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.ouc.ac.cy.

Επικοινωνία με το Α.Π.ΚΥ. :

· στο τηλέφωνο 00357-22411600 (Δευτέρα – Παρασκευή 08:00-15:00)
· ή στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο admissions@ouc.ac.cy

Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιεσδήποτε περαιτέρω διευκρινίσεις.

Με εκτίμηση,



ΤΑΣΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ BSc, MBA, MA
Συντονιστής Υπηρεσίας Σπουδών και Μητρώου Φοιτητών

Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Λεωφ. Γιάννη Κρανιδιώτη 33,

2ος όροφος, 2220 Άγιος Γεώργιος Λατσιά
Τ.Θ.24801, 1304 Λευκωσία
Τηλ.: 00357 22 411600 Φαξ: 00357 22 411601
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Εφαρµογή της Συστηµικής Σκέψης και της Συστηµικής ∆υναµικής στην Ανάλυση ∆ιαδικασιών Μάθησης

Των Νικήτα Α. Ασηµακόπουλου, Ιωάννη Χ. Θεοχαρόπουλου και Νικόλαου Κ. ∆ηµητρίου

Τµήµα Πληροφορικής, Πανεπιστήµιο Πειραιώς

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σε συστήµατα χαµηλής πολυπλοκότητας είναι σχετικά εύκολο στον παρατηρητή να συνδέει αιτιατά τα γεγονότα δηµιουργώντας αλυσίδες αιτίων - αποτελεσµάτων ώστε να µπορεί ερµηνεύει το παρελθόν και σε σηµαντικό βαθµό να προβλέψει το µέλλον. Η αιτιοκρατία είναι ο βασικός τρόπος λογισµού όταν η πολυπλοκότητα είναι χαµηλή. Περιβάλλοντα χαµηλής πολυπλοκότητας είναι συνήθως απλά µηχανιστικά (Νευτώνεια) φυσικά περιβάλλοντα ή περιβάλλοντα µε λίγους «παίχτες» και σαφείς κανόνες. Όταν όµως η πολυπλοκότητα αυξάνει, είναι δύσκολο στον µελετητή να κινείται µε βασικό λογισµό µόνο την αιτιοκρατία. Στα περιβάλλοντα υψηλής πολυπλοκότητας όπως είναι για παράδειγµα οι ζωντανοί οργανισµοί, τα κοινωνικά ή οικονοµικά συστήµατα οι αιτίες διαπλέκονται, δηµιουργούν κυκλικούς ενισχυτικούς µηχανισµούς, παρουσιάζουν υστερήσεις και δεν µπορούν να συσχετιστούν εύκολα µε ευδιάκριτα αποτελέσµατα. Επόµενο είναι να απαιτείται µια διαφορετική, ολιστική προσέγγιση η οποία θα είναι σε θέση να αντιµετωπίζει την πολυπλοκότητα και να επιτρέπει στον παρατηρητή να λογίζεται ικανοποιητικά. Η προσέγγιση αυτή είναι η συστηµική ανάλυση η οποία αποτελείται από χρήσιµα εργαλεία διάγνωσης σχεδιασµού και ανάλυσης. Στην παρούσα εργασία α) παρουσιάζουµε µια γενική θεώρηση της συστηµικής ανάλυσης β) εστιάζουµε σε δυο εργαλεία της συστηµικής ανάλυσης τη συστηµική σκέψη και τη συστηµική δυναµική και γ) παρουσιάζουµε µια πρόταση για την εφαρµογή της συστηµικής σκέψης και της συστηµικής δυναµικής στο πολύπλοκο πεδίο της µάθησης.

Λέξεις κλειδιά : Συστηµικές µεθοδολογίες , συστηµική σκέψη , συστηµική δυναµική , µάθηση

Για να διαβάσετε ολόκληρη την εργασία των Νικήτα Α. Ασηµακόπουλου, Ιωάννη Χ. Θεοχαρόπουλου και Νικόλαου Κ. ∆ηµητρίου, πατήστε εδώ


Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...

Συνεργατική μάθηση: Η εκπαίδευση του μέλλοντος

Του Νεόφυτου Χαριλάου

Αν ήταν δυνατόν να φέρναμε κάποιον γιατρό του 19ου αιώνα σ' ένα μοντέρνο χειρουργείο για να χειρουργήσει δεν θα είχε ιδέα τι ακριβώς να κάνει, αφού όλα θα του ήταν άγνωστα. Αντίθετα αν βάζαμε έναν καθηγητή του 19ου αιώνα σε μια σύγχρονη αίθουσα διδασκαλίας θα ήταν ικανός να διδάξει άνετα τους μαθητές. Οι μέθοδοι διδασκαλίας δυστυχώς ελάχιστα άλλαξαν εδώ και εκατό χρόνια και η εκπαιδευστική δαδικασία παραμένει κατά το μάλλον ή ήττον ίδια με ελάχιστες διαφορές.

Παρά τις αλλαγές που έγιναν τα τελευταία χρόνια στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα στο επίπεδο της διδακτικής και της παιδαγωγικής, το διδασκαλοκεντρικό μοντέλο μάθησης είναι και σήμερα η βάση για την απόκτηση της γνώσης. Αυτό πηγάζει από μια βαθιά ριζωμένη αντίληψη ότι ο καθηγητής είναι ή θα έπρεπε να είναι η αυθεντία και η μόνη πηγή παροχής γνώσης, ενώ οι μαθητές είναι άδεια δοχεία (Tabula rasa) τα οποία γεμίζουν με γνώσεις και πληροφορίες και το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να διαβάζουν και να γράφουν.

Αυτή η προσέγγιση δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά στον γεμάτο προκλήσεις σημερινό κόσμο, Τα δεδομένα και οι πληροφορίες για κάθε είδους γνώση είναι διαθέσιμα στις βιβλιοθήκες, στα CD Roms και στο διαδίκτυο. Εκείνο που έχουν ανάγκη σήμερα οι μαθητές είναι να αποκτήσουν τις δεξιότητες και το ενδιαφέρον να ψάχνουν μόνοι τους τις πληροφορίες, να τις χρησιμοποιούν σωστά και να μαθαίνουν να σκέπτονται δημιουργικά για την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν στη ζωή τους...

Η παρωχημένη ωστόσο διδακτική προσέγγιση για την απόκτηση της γνώσης συνδέεται και με την αντίληψη ότι κύρια αποστολή του σχολείου είναι να προετοιμάσει τους μαθητές για την κατάκτηση μιας θέσης σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. 'Eτσι λοιπόν, η εκπαιδευτική διαδικασία καθίσταται το μέσο για την επαγγελματική αποκατάσταση. Το ελληνικό σχολείο -ιδιαίτερα το Λύκειο - έχει αποκτήσει κατά συνέπεια ένα χρησιμοθηρικό χαρακτήρα, όπου η πνευματική και συναισθηματική καλλιέργεια και η μόρφωση των μαθητών έρχονται σε δεύτερη μοίρα, εάν δεν παραμελούνται εντελώς.

'Oλο το εκπαιδευτικό σύστημα και η διδακτική προσέγγιση ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό, τις επιδόσεις, τη βαθμοθηρία και τον εγωκεντρισμό των μαθητών, προετοιμάζοντάς τους να ενταχθούν και να αναπαράγουν το μοντέλο της ανταγωνιστικής κοινωνίας, η οποία ενδιαφέρεται πρωτίστως για την προβολή και επιβεβαίωση του ατόμου και της φιλοδοξίας του εις βάρος της συλλογικότητας.

Μέσα σ' αυτό το άχαρο κλίμα, έρχεται μια νέα προσέγγιση να προτείνει έναν εναλλακτικό τρόπο σχολικής εργασίας: η συνεργατική μάθηση (cooperative learning). Ας δούμε όμως από πιο κοντά την αφετηρία και τις αρχές της καινούριας αυτής μεθόδου.

Η συνεργατική μάθηση δοκιμάστηκε πειραματικά την τελευταία δεκαετία σε αρκετά σχολεία της Αμερικής και της Ευρώπης, σε διάφορα σχολικά περιβάλλοντα και σε ένα ευρύ πεδίο διδακτικών αντικειμένων. Τα αποτελέσματα των ερευνών έδειξαν ότι οι συνεργατικές ομάδες μαθητών (cooperative groups) έτειναν να έχουν καλύτερη κατανόηση των διδακτικών αντικειμένων, θετικότερα αποτελέσματα στα τεστ, υψηλότερη αυτοεκτίμηση, μεγαλύτερο αριθμό θετικών δεξιοτήτων και λιγότερα στερεότυπα για άτομα διαφορετικών εθνοτικών ομάδων σε σχέση με τους μαθητές που διδάσκονταν με τον παραδοσιακό τρόπο. Τα ενθαρρυντικά αυτά αποτελέσματα οδήγησαν τους ειδικούς στο συμπέρασμα ότι η συνεργατική μάθηση αποτελεί πράγματι την εκπαιδευτική προσέγγιση του μέλλοντος, αρκεί να συνειδητοποιηθεί η αξία της από τους φορείς της εκπαίδευσης και της κοινωνίας.

Τι είναι όμως η συνεργατική μάθηση και πώς επιτυγχάνεται;

Η συνεργατική μάθηση, όπως δηλώνει και το όνομά της, είναι η μάθηση που επιτυγχάνεται μέσα από τη συνεργασία των μαθητών και του εκπαιδευτικού και στηρίζεται σε κάποιες βασικές αρχές. Οι ομάδες των μαθητών που συμμετέχουν στη διαδικασία δεν συνεργάζονται ατομιστικά, αλλά στα πλαίσια της ομάδας. Εκείνο που έχει σημασία είναι η επίτευξη των στόχων όλης της ομάδας και όχι μεμονωμένων ατόμων. Η κατανόηση και η αφομοίωση των διδακτικών αντικειμένων μπορεί να αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους μιας συνεργατικής ομάδας, αλλά δεν είναι ο μόνος. Ο περισσότερος χρόνος στην τάξη δαπανάται για την απόκτηση διανοητικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων οι οποίες επιτρέπουν στον μαθητή να αναζητεί μόνος του τις πηγές πληροφόρησης, να απαντάει σε πρωτότυπα ερωτήματα, να σκέφτεται κριτικά, να είναι ανεκτικός με τους άλλους και γενικά να δομεί μια προσωπικότητα συναισθηματικά και διανοητικά ισορροπημένη. Η συνεργατική μάθηση και οι συνεργατικές ομάδες δεν αποτελούν αυτοσκοπό αλλά τα μέσα για έναν ευρύτερο σκοπό που είναι η απόκτηση δεξιοτήτων για τη ζωή.

Η Brett Melville, μια δεκαπεντάχρονη μαθήτρια που συμμετείχε σε ομάδα συνεργατικής μάθησης λέει: ''Μαθαίνεις την ίδια ύλη που θα μάθαινες με την παραδοσιακή μέθοδο, αλλά με τον τρόπο αυτό μας δίνεται αρκετός χρόνος να συζητήσουμε θέματα και προβλήματα αρκετά λεπτομερειακά''.

Μια καθηγήτρια, η Lynne Gedye, που χρησιμοποίησε τη συνεργατική μέθοδο στις τάξεις της για δύο χρόνια, σημειώνει: ''Αυτό το χρόνο είχα διαφορετικούς μαθητές στις τάξεις μου που δύσκολα μπορούσαν να αρθρώσουν λέξη στα αγγλικά. Τραβούσα τα μαλλιά μου και ήμουν σε αδιέξοδο για το τι να κάνω. Αλλά δεν έπρεπε να ανησυχώ γιατί η απάντηση που έδωσαν οι μαθητές ήταν καταπληκτική. Οι δυνατοί μαθητές βοηθούσαν τους αδύνατους μαθητές ασταμάτητα, έτσι οι τελευταίοι μπόρεσαν να συμμετάσχουν γρήγορα στη διαδικασία της μάθησης".'

Για να πετύχει στο έργο της μια ομάδα συνεργατικής μάθησης πρέπει να πληρούνται αρκετές προϋποθέσεις ψυχολογικής αλλά και πρακτικής φύσεως, αφού το κάθε τι στη μέθοδο αυτή έχει την ιδιαίτερη σημασία του. Η σύνθεση και ο αριθμός των μελών της ομάδας, ο τρόπος που κάθονται οι μαθητές στην τάξη, η θέση του καθηγητή, οι σχέσεις που αναπτύσσονται στην ομάδα κ.τ.λ., όλα παίζουν το δικό τους ρόλο στη διαδικασία και στην επίτευξη των στόχων.

Ο πιο καθοριστικός παράγοντας, όμως, για την αποτελεσματική μάθηση είναι οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στην ομάδα και μεταξύ του καθηγητή και των μαθητών. Σ' αυτόν τον τομέα απαιτείται αρκετή δουλειά ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν αίσθημα υπευθυνότητας, ανεκτικότητας και αλληλοβοήθειας. Η συμβολή του εκπαιδευτικού είναι αποφασιστικής σημασίας, αφού αυτός επιστατεί και συντονίζει όλη την εκπαιδευτική διαδικασία και επαναφέρει τα πράγματα στη θέση τους στην περίπτωση που κάποιο μέλος της ομάδας ξεφύγει από τους καθορισμένους κανόνες λειτουργίας.

'Aλλος σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία της συνεργατικής ομάδας είναι ο τρόπος συγκρότησής της. Βασική προϋπόθεση για το σχηματισμό της ομάδας είναι να μην είναι τα μέλη της στενοί φίλοι ή να ανήκουν σε κάποια κλίκα. Θα πρέπει να επιλέγονται άτομα με διαφορετικές ακαδημαϊκές ικανότητες και, στην περίπτωση πολυφυλετικών κοινωνιών, άτομα διαφορετικών εθνοτικών ή φυλετικών ομάδων. 'Eτσι, οι μαθητές ασκούνται έμπρακτα στο να γίνονται πιο ανεκτικοί στη διαφορετικότητα, να εξετάζουν άλλες απόψεις και συναισθήματα σε μεγαλύτερο βάθος, αλλά και να ζητούν διευκρινίσεις για τις θέσεις των συμμαθητών - συνεργατών τους. Οδηγούνται δε σταδιακά να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται για την επίτευξη των τιθέμενων στόχων ή για την επίλυση των ανακυπτόντων προβλημάτων.

Οι στόχοι μάλιστα πρέπει να είναι από την αρχή σαφείς και ξεκάθαροι, όπως και οι οδηγίες που δίνονται από τον εκπαιδευτικό όσον αφορά τα ακολουθητέα βήματα για την αφομοίωση της διδακτέας ύλης. Οι μαθητές πρέπει να γνωρίζουν το ακριβές πρόγραμμα εργασιών, τι πρόκειται να μάθουν και πώς θα το μάθουν και τι μπορούν να κάνουν πέρα από το αναλυτικό πρόγραμμα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το μάθημα έχει άκαμπτη μορφή χωρίς δυνατότητες αλλαγών ή προσαρμογών στην πορεία. Το αντίθετο. Η καλή γνώση της διαδικασίας βοηθά τον μαθητή να γνωρίζει με ασφάλεια την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει και να προχωρά σε αλλαγές όταν βλέπει ότι αυτή τον δυσκολεύει ή είναι αδιέξοδη. Η ασάφεια και η έλλειψη κανόνων προκαλεί σύγχυση στον μαθητή και τον αδρανοποιεί.

Κάθε μαθητής της ομάδας ξεχωριστά καλείται να μάθει την διδακτέα ύλη, ταυτόχρονα όμως πρέπει να το κατορθώσουν όλοι από κοινού. Γι' αυτό και οι μαθητές μαθαίνουν να βοηθούν ο ένας τον άλλον και να καλύπτουν τις εκατέρωθεν αδυναμίες τους. Οι εργασίες είναι δομημένες έτσι ώστε οι μαθητές να εξαρτώνται ο ένας από τον άλλο για την προσωπική αλλά και την συλλογική επιτυχία. Σ' αυτήν την προσπάθεια αρωγός έρχεται και ο μικρός αριθμός μαθητών της ομάδας και η κατάλληλη διαρρύθμιση μέσα στην τάξη. Στις αίθουσες συνεργατικής μάθησης η παραδοσιακή διαρρύθμιση εγκαταλείπεται. Οι μαθητές δεν κάθονται ο ένας πίσω από τον άλλο απέναντι στον καθηγητή, αλλά ο ένας απέναντι στον άλλο για να μπορούν να συνεργάζονται πιο εύκολα και να μοιράζονται τις ιδέες τους. Οι μαθητές δουλεύουν στην αρχή ανά ζεύγη και μετά σε τριάδες ή τετράδες και ζητείται από αυτούς να συμμετέχουν δραστήρια στις συζητήσεις και να διαμορφώνουν τις δικές τους απόψεις. Ο καθηγητής παράλληλα βοηθάει και διευκολύνει τους μαθητές στην προσπάθειά τους.

Αυτή η πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδραση ''αναγκάζει'' τους μαθητές να δουλέψουν μαζί ως ομάδα, να αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες και να δημιουργούν θετικές στάσεις και συμπεριφορές. Η κοινή εργασία (συν-εργασία) ''υποχρεώνει'' τους μαθητές να εμπλέκονται σε δράσεις και να αποκτούν ικανότητες αλληλεπίδρασης, όπως η ηγεσία, η οικοδόμηση εμπιστοσύνης, η διαχείριση συγκρούσεων, η δημιουργική κριτική, η ενθάρρυνση, ο συμβιβασμός, οι διαπραγματεύσεις κ.ά., που τους καθιστούν πιο υπεύθυνους απέναντι στο έργο που αναλαμβάνουν αλλά και απέναντι στους άλλους. Οι καθηγητές από την άλλη μεριά, για να μπορούν να διαχειρισθούν αποτελεσματικά τη δυναμική της ομάδας, θα πρέπει να περιγράφουν τις αναμενόμενες αλληλεπιδρώσες συμπεριφορές και στάσεις των μαθητών και να τους αναθέτουν συγκεκριμένους ρόλους για να εξασφαλίσουν ότι αυτοί δουλεύουν συνειδητά στα πλαίσια της ομάδας. Ταυτόχρονα, οι ίδιοι πρέπει να έρχονται αρωγοί στις ανακύπτουσες δυσκολίες, ενθαρρύνοντας τα μέλη ή τονώνοντας την αυτοπεποίθηση όσων αισθάνονται μειονεκτικά.

Είναι φανερό από όσα εν συντομία εκτέθηκαν ότι η συνεργατική μάθηση αποτελεί ουσιαστικά τη βάση μιας νέας ολοκληρωμένης μαθησιακής προσέγγισης που φέρνει επανάσταση στον τρόπο που μέχρι τώρα θεωρούσαμε την εκπαίδευση. Μετά την αποθέωση του ατόμου στο πλαίσιο του μοντέλου του ανταγωνιστικού σχολείου των δυτικών κοινωνιών αλλά και ύστερα από την αποτυχία του σοσιαλιστικού εκπαιδευτικού μοντέλου με την ισοπέδωση του ατόμου υπέρ της ομάδας, η συνεργατική μάθηση προβάλλει ως το νέο πρότυπο εκπαίδευσης, όπου η ατομικότητα και η συλλογικότητα συνυπάρχουν, σέβονται η μία την άλλη, αλληλοτροφοδοτούνται στα πλαίσια της αμοιβαιότητας και υπηρετούν τις ανάγκες των ατόμων ξεχωριστά αλλά και της ομάδας.

Η συνεργατική μάθηση εν τέλει υπηρετεί τον άνθρωπο γι' αυτό και είναι μια αποτελεσματική μάθηση. Ο μαθητής ασκείται για να μαθαίνει συνεχώς ώστε η διά βίου μάθηση να είναι μια συνεχής και ζωντανή κατάσταση. 'Ετσι, η διεύρυνση της συνειδητότητας του νέου γίνεται μια καθημερινή πρακτική χωρίς τις ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι σημερινοί ενήλικες, επειδή ακριβώς δεν ασκήθηκαν στα μαθητικά τους χρόνια. 'Οσο και αν φαντάζει δύσκολη μια τέτοια μαθησιακή προσέγγιση, αφού πράγματι προϋποθέτει πολλούς παράγοντες για την υλοποίησή της, είναι εφικτή και εύκολα υλοποιήσιμη. Το ουσιαστικό πρόβλημα είναι η αλλαγή νοοτροπίας πρώτα απ' όλα των εκπαιδευτικών φορέων και η θέληση για πραγματικές ρήξεις στην εκπαίδευση που θα σηματοδοτήσουν και ευρύτερες ρήξεις στην κοινωνία.

Πηγή Ανάρτησης:
Οδοδείκτες
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ...