Ως προς τη χρήση των γραπτών καί προφορικών κειμένων στή κοινωνική καί πολιτισμική έρευνα δύο αντιθετικές μέθοδοι ανάλυσης κειμένου
-ανάλυση περιεχομένου- content analysis
-ανάλυση λόγου – discourse analysis
Αντιθετικές ώς πρός τό ότι εκπροσωπούν ποσοτικές καί ποιοτικές προσεγγίσεις στήν μελέτη τών κειμένων. Κάθε μία από αυτές τίς προσεγγίσεις παρέχει βαθειά γνώση γιά τούς τρόπους μέ τούς Οποίους ή ομιλία καί τά κείμενα συνεισφέρουν στήν διαμόρφωση καί στήν αναπαραγωγή κοινωνικών νοημάτων καί μορφών γνώσης.
Πεδία στά οποία εφαρμόζονται οί αναλύσεις κειμένου
-κοινωνιολογία
-ψυχολογία
-Μ.Μ.Ε καί επικοινωνία
-ιστορία
-πολιτική καί κοινωνική πολιτική
-πολιτισμικές σπουδές
-κοινωνιο-γλωσσολογία
-νομική
-εκπαίδευση
-οργάνωση καί διοίκηση
Η ανάλυση περιεχομένου είναι μία ποσοτική μέθοδος γιά τήν μελέτη κειμένων Αναλύει κείμενα ‘ως πρός τήν παρουσία καί τή συχνότητασυγκεκριμένων όρων, αφηγήσεων ή εννοιών.Μπορεί νά περιλαμβάνει τήν μέτρηση/απαρίθμηση τού αριθμού τών γραμμών ή τής ποσότητας τού χώρου πού καταλαμβάνουν διάφορα θέματα...
Εχει μία προ-ιστορία στή χρήση της στή ψυχολογία καί στή επικοινωνιακή έρευνα.¨Ομως συχ-νά χρησιμοποιείται στήν ανάλυση κειμένων στά Μ.Μ.Ε ( άρθρα στίς εφημερίδες καί περιοδικά, εκπομπές στά ηλεκτρονικά Μ.Μ.Ε, καθώς καί οπτικό περιεχόμενο ).
Τρείς διακριτές φάσεις
-Η συλλογή τών στοιχείων
-Η κωδικοποίηση καί η ανάλυση των στοιχείων
-Η παρουσίαση της ανάλυσης
1. Η κύρια κριτική εναντίον της είναι ότι ασχολείται μέ αυτό πού λέγεται παρά μέ τό πώς λέγεται , δηλαδή μέ τήν περιγραφή κειμένων παρά μέ τήν ερμηνεία των, τίς έννοιές των.
Τοποθετείται δηλαδή σέ μία εμπειριοκρατική καί θετικιστική παράδοση έρευνας, πού ασχολείται μέ τήν ανάλυση παρατηρίσιμων χαρακτηριστικών ή γεγονότων, παρά μέ λιγότερο παρατηρίσιμες – καί συχνά υποκειμενικές ερωτήσεις σχετικά μέ τό τί σημαίνουν ( αυτά τά χαρακτηρι-στικά καί τά γεγονότα). Δηλαδή μέ τό ερώτημα άν μία «επιστημονική» μέθοδος κοινωνικής ερευνας μπορεί νά είναι κατάλληλη γιά τή μελέτη κοινωνικών καί πολιτιστικών αντικειμένων-¨οπως τά κείμενα- πού ορίζονται, κατά κύριο λόγο ( δηλ. έχουν νόημα) από τά νοήματα πού αυτά διαθέτουν σέ σχέση μέ τά άτομα ( μέσα στή κοινωνία ).
Τό σχέδιο τής έρευνας
-Τό θέμα τής έρευνας
-Ορισμός τού σχετικού πληθυσμού
-Δημιουργία δείγματος από τόν πληθυσμό
Τό δείγμα εδώ είναι δείγμα κειμένων καί ΟΧΙ δείγμα ατόμων, λ.χ
-Πολιτικοί λόγοι
-κείμενα Μ.Μ.Ε
-Αρχειακές πηγές
-Διαφημίσεις
Αρκετές φορές τό δείγμα μπορεί νά είναι πολύ μεγάλο, άρα μπορεί νά οριοθετηθεί χρονικά, ή ως πρός τό περιεχόμενό του , εφόσον δοθούν επαρκείς λόγοι γιά αυτή τήν επιλογή.Τό δείγμα θά πρέπει νά είναι σχετικό μέ τό θέμα τής έρευνας, αντιπροσωπευτικό καί διαχειρίσιμο.
Η κωδικοποίηση τού περιεχομένου
Η κωδικοποίηση μπορεί νά ορισθεί από πρίν, ή καί όταν υπάρχει μία γενική εικόνα τών κειμέ-νων, ή χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό.
Η κωδικοποίηση πρέπει νά είναι σαφής καί εξαντλητική, καί νά ταιριάζει μέ τό κωδικοποιη-μένο περιεχόμενο μέ έναν συνεπή τρόπο, έτσι ώστε νά είναι αξιόπιστη
Μία εναλλακτική εκκίνηση γιά τήν ανάλυση περιεχομένου είναι ή δημιουργία/καταγραφή τών κυρίων/βασικών λέξεων (keywords), καταγράφοντας τή συχνότητα τής εμφάνισής των.
Διάκριση ανάμεσα στό έκδηλο/φανερό περιεχόμενο (manifest content ), δηλαδή στά νοήματα πού εκφράζονται άμεσα, καί στό λανθάνον περιεχόμενο (latent content).
Ερμηνεία
Μπορεί νά χρησιμοποιηθεί ένας συνδυασμός μεθόδων λ.χ. ποσοτικής ανάλυσης σέ συνδυα-σμό μέ ποιοτική ανάλυση ( λ.χ. focus groups )γιά νά εξετασθεί ή πηγή πληροφόρησης καθώς καί τί κατανόησαν από αυτή τή πληροφόρηση.
Λ.χ. μπορεί νά χρησιμοποιηθεί ή ανάλυση περιεχομένου γιά νά εξετασθεί άν ένα χαμηλό επί-
πεδο κατανόησης ενός θέματος ( από ένα δείγμα ) σχετίζεται μέ μία περιορισμένη έκταση συ-νολικής κατανόησης πληροφοριών σχετικών μέ τό θέμα από τά κύρια Μ.Μ.Ε.
Βέβαια, ή εγκυρότητα αυτής τής μεθόδου τείνει νά βασίζεται σέ ισχυρισμούς σχετικά
-μέ τήν ουδετερότητα τού ερευνητή, καί
-μέ τήν αντικειμενικότητα των αποτελεσμάτων.
Ωστόσο, μπορούμε νά τονίσουμε μερικά σχετικά σημεία
-Η αντικειμενικότητα τής ανάλυσης περιεχομένου μπορεί νά αμφισβητηθεί από τό οτιι ποιοτικές κρίσεις μπορούν νά εμφιλιχωρούν στόν ορισμό τών κατηγοριών κωδικοποίησης
-Ακόμη καί όταν οί ερευνητές χρησιμοποιούν περισσότερο ουδέτερες καταγραφές βασικών λέξεων (Keywords)υπάρχει ή τάση τής παραγωγής ενός ρεπερτόριου από κυρίαρχα θέματα, πράγμα πού ενισχύει τή δύναμη αυτών τών κατηγοριών.
-Η ανάλυση περιεχομένου διαμορφώνει έναν κόσμο νοημάτων πού είναι προσβάσιμος στό περιεχόμενο τών κειμένων πού εξετάζονται.Ομως δέν είναι σαφές άν (οί ) δηλώσεις γιά τό περιεχόμενο ( τών κειμένων) μάς λένε πολλά γιά τίς προθέσεις αυτών πού τά κατασκεύασαν ή γιά τό πώς τά αντιλαμβάνονται αυτοί πού τά διαβάζουν.
Λ.χ δέν διαβάζουμε- ολοι- τίς ειδήσεις μέ τόν ίδιο τρόπο. Ετσι, παραμένουν τά προβλήματα τά σχετικά μέ τό νόημα, πού υπάρχουν σέ όλες τίς αναλύσεις τών κειμένων.
Ανάλυση λόγου
Η ποιοτική προσέγγιση στήν ανάλυση τών κειμένων χρησιμοποιείται μέ διαφορετικό τρόπο σέ διαφορετικά πεδία.
Ο λόγος μπορεί νά αποτελείται από μερικές προτάσεις (τμήμα συζήτησης μεταξύ ατόμων) έως μία συστηματική χρήση τής γλώσσας, μέ συγκεκριμένους κανόνες, ορολογία καί συμβάσεις( (λ.χ. όπως στλη νομική επιστήμη).Η γλώσσα που χρησιμοποιείται από ένα σώμα ειδικών οριοθετεί ένα γνωστικό πεδίο, υποδηλώνει ότι αυτοί πού τή χρησιμοποιούν ανήκουν σέ αυτό τό πεδίο, καί επιπλέον τούς προσδίδει κύρος.
httpacademic.csuohio.edu/kneuendorf/content
www.content-analysis.de
H ανάλυση των πολιτιστικών αντικειμένων
Η ερευνητές πρέπει νά μπορούν νά αναλύουν τά πολιτισμικά αντικείμενα μέ ένα τρόπο πού νά περιέχει λιγότερη υποκειμενικότητα από αυτήν ενός συγκεκριμένου ερευνητή.Η ανάλυση θά πρέπει νά βασίζεται σέ μεθοδολογικούς ελέγχους πού μπορεί νά στηρίξει μία συγκεκριμένη ανάγνωση ,τέτοια πού νά επιτρέπει σέ άλλους ερευνητές νά μπορούν νά αναπαράγουν αυτή τήν ανάγνωση, καί νά μπορούν νά προσεγγίζουν διάφορα κείμενα μέ αρκετή συνέπεια ώστε νά επιτρέπεται ή γενίκευση καί ή συγκρισιμότητα.
Βέβεια, ή ερμηνευτική παράδοση τής πολιτισμικής έρευνας είχε μία διαμορφωτική επιρροή στήν Ευρωπαική κονωνική σκέψη.Αλλά ή κύρια γραμμή ανάπτυξης ,ιδιαίτερα τής αγγλοσαξωνικής κοινωνικής επιστήμης ,οδηγείται από τά ιδανικά τής ποσοτικοποί-
Ησης καί τής μεθοδολογίας των φυσικών επιστημών.Μέ αυτή τήν έννοια,η κοινωνική έρευνα πού εξαρτιόταν από στποχεία όπως τά πολιτισμικά νοήματα εθεωρείτο ώς αναξιό-πιστη καί υποκειμενική ,χωρίς νά υπάρχει ή δυνατότητα αυστηρού ελέγχου.
Ομως, τά τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μιά διεύρυνση τής έννοιας τού πολιτισμικού αντικειμένου, καί έχει σέ σημαντικό βαθμό υποκατασταθεί από τήν ανάγνωση πολιτι-σμικών κειμένων , υποδηλώνοντας ότι μπορούμε νά μεταχειρισθούμε ένα άπειρο αριθμό κοινωνικών δημιουργημάτων σάν νά είναι κείμενα πρός ανάγνωση.Μπορούμε νά
Εφαρμόσουμε τήν ίδια μεθοδολογία σέ αντικείμενα τόσο διαφορετικά μεταξύ των, όπως ή μουσική τέκνο, μία όπερα, ένα οικογενειακό δείπνο,μία σαπουνόπερα ή οί ειδήσεις στό ραδιόφωνο.Μέ τήν έννοια αυτή, ή λέξη κείμενο περιλαμβάνει τήν όραση, τήν αφή, τήν
ακοή, ή συνδυασμούς τών παραπάνω.Επιπλέον, ένα πολιτισμικό κείμενο δέν χρειάζεται νά είναι ένα αντικείμενο, πού παράγεται ώστε νά φέρει καί νά επικοινωνεί συγκεκριμένα
νοήματα.Λ.χ. ό τρόπος πού ντύνονται οί άνθρωποι, τά φαγητά πού τρώνε καί ό τρόπος πού τά μαγειρεύουν, ή δομή τού ίδιου τού φαγητού, μπορουν νά διαβαστούν σάν πολιτισμικά κείμενα
Μπορεί νά μήν υπάρχει-κάν- ή πρόθεση νά επικοινωνηθεί ένα νόημα.
Η ανάλυση περιεχομένου καί ή σημειολογία αντιπροσωπεύουν δύο σημαντικές προσπάθειες
νά εισαχθούν σταθερές μέθοδοι στήν ερμηνεία τής κουλτούρας.Καί οί δύο είναι μορφές ανάλυ-σης κειμένων, αναφερόμενες στά ίδια τά κείμενα παρά στούς τρόπους μέ τούς οποίους τά κατα-ναλώνουν οί άνθρωποι.Η ανάλυση περιεχομένου, σάν μία μέθοδος μέ θετικιστικές τάσεις, οδηγεί μάλλον σέ μηχανιστικές αναγνώσεις καί συμπεράσματα, ενώ η σημειολογία αναζητεί νά
ανασύρει τήν πλήρη πολυπλοκότητα τού νοήματος /νοημάτων τού κειμένου,χωρίς όμως ιδιαίτερη αυστηρότητα.
Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
Είναι μία προσπάθεια εφαρμογής συμβατικών, καί μάλιστα θετικιστικών αυστηρών κανόνων
στό ανυπότακτο καί υποκειμενικό πεδίο τού πολιτισμικού νοήματος.Ο κεντρικός στόχος είναι
νά καταστούν τά θέματα τής ερμηνείας ελέγξιμα καί μή-διφορούμενα, ώστε νά μεταφερθούμε
γρήγορα στήν «επιστημονικώτερη» διαδικασία τής μέτρησης πραγμάτων,ουσιαστικά μετρώντας τήν συχνότητα. Μετρώνται οί αριθμοί τών περιπτώσεων σέ ένα καλά ορισμένο δείγμα. Λ.χ.’η ανάλυση τών δειγμάτων πού έχουν ληφθεί από μία συγκεκριμένη σαπουνόπερα μία φορά τόν μήνα από τό 1960 έως τό 1997 μπορεί νά αποκαλύψει τίς μεταβαλλόμενες αναπαραστάσεις τών γυναικών οχι μόνο σε αυτή τή σαπουνόπερα ή στίς σαπουνόπερες γενικά,αλλά γιά ένα μεγάλο μέρος τής λαικής τηλεοπτικής κουλτούρας.Μία τετοια άσκηση έχει περιγραφικό χαρακτήρα, αλλά συχνά παίρνει τή μορφή διαπιστώσεων γιά τήν ακρίβεια μέ τήν οποία τά Μ.Μ.Ε ανα παριστούν όψεις τού κόσμου, ή τό είδος τού κόσμου στό οποίο τά Μ.Μ.Ε εκθέτουν τά ακροατήρια των.Η ανάλυση περιεχομένου είναι περισσότερο σάν μία κοινωνική έρευνα
ενός δείγματος εικόνων,παρά ατόμων, πού χρησιμοποιεί ένα αυστηρα δομημενο καί κλει-στό ερωτηματολόγιο.
Τό πρώτο πράγμα πού κάνει ή ανάλυση περιεχομένου είναι νά ορίσει ένα πληθυσμό καί νά διαμορφώσει ένα δείγμα από αυτό τόν πληθυσμό-τό δείγμα πρέπει νά διαμορφωθεί μέ τέτοιο τρόπο ώστε νά είναι αντιπροσωπευτικό καί σημαντικό,καί παράλληλα αρκετά μικρό
ωστε νά μπορεί νά αναλυθεί σέ βάθος.
Τό δεύτερο είναι νά αποφασισθούν οί κατηγορίες μέ βάση τίς οποίες θά γίνει ή κωδικο-ποίηση καθώς καί ή υλοποίησή της.Ενα μεγάλο μέρος τής φαινομενικής αυστηρότητας αυτής τής μεθόδου βασίζεται στή δομή τών κατηγοριών πού θά χρησιμοποιηθούν-καί οί οποίες θά πρέπει νά είναι αμοιβαλια αποκλειστικές .Ενα αμεσα σχετικό σημείο είναι τό θέμα τής αξιοπιστίας ,πού μπορεί νά αποτελέσει πραγματικό πρόβλημα,γι αυτό καί τείνει νά εξαρτάται από τήν αξιοπιστία μεταξύ διαφόρων κωδικοποιήσεων(inter-coder
reliability)πού αφορά στή σύγκριση κωδικοποιήσεων μεταξύ διαφόρων ερευνητών.Η έρευνα ονομάζεται/αποκαλείται αξιόπιστη όταν αυτη η αξιοπιστία είναι υψηλή.
ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ
Αντιπροσωπεύει τό ακριβώς αντίθετο τής ανάλυσης περιεχομένου.Βρίσκεται πιό κοντά στίς ερμηνευτικές μεθοδολογίες απ’ ότι στίς ποσοτικές μεθόδους, προσφέρει πλούσιες ερμηνείες κειμένων ή κωδίκων αλλά δέν αντέχει σέ μία αυστηρή γενίκευση. Ισχυρίζεται ότι τά στοιχεία ενός κειμένου παίρνουν τό νόημά των από τήν συσχέτισή των μέ ένα κώδικα, παρά άν τά βλέπουμε ως διακριτές οντότητες πού θά πρέπει νά μετρηθούν. Η σημειολογία ασχολείται κυρίως μέ αυτό τό πολιτισμικό χαρακτηριστικό πού θέλει νά αποφεύγει ή ανά-λυση περιεχομένου-τήν διαδικασία τής ερμηνείας.Κατά τόν Saussure,οί σημασίες/τά νοήματα θά πρέπει νά μελετώνται σάν ένα σύστημα σημείων.Οί σημασίες τών λέξεων προκύπτουν από τήν θέση των σέ ένα σύστημα σημείων καί από τίς σχέσεις διαφοράς ή διαδοχής/γειτνίασης πού έχουν μέ τούς άλλους όρους στό σύστημα αυτό.
Τό σημείο αποτελεί τή βασική μονάδα στή γλώσσα-language ( δηλαδή στό σύστημα σημείων). Τό σημείο αποτελείται από δύο συστατικά-τό σημαίνον-signifier ,πού είναι λ.χ ό ήχος ή η εικόνα μιάς λέξης ( λ.χ. ή γάτα ),καί τό σημαινόμενο-signified,πού είναι ή έννοια πού προσδίδουμε στό σημαίνον.Αυτά τά δύο σέ συνδυασμό αποτελούν ένα σημείο καί έχουν μεταξύ τους μία τυχαία σχέση,άν καί αποτελούν τίς δύο πλευρές ενός νομίσματος.Η σχέση μεταξύ αυτών τών δύο είναι κοινωνική ή πολιτισμική, σχέση πού ανήκει στά συστήματα σημασιών πού λειτουργούν σέ μία συγκεκριμένη κουλτούρα καί σέ ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οί διαφορετικές-μεταξύ των-γλώσσες παράγουν μία διαφορετική αίσθηση τού κόσμου, αποτελούν δηλαδή μία ενεργητική κατασκευή τού κόσμου Τά δύο κεντρικά θέματα στόν Saussureη περιγραφή καί ή ανάλυση πολιτισμικών σημείων σέ σχέση με τά συστήματα σημείων μέσω των οποίων αυτά παίρνουν τό νόημά των καί ή κατανόηση τού τρόπου μέ τόν οποίο ένα συγκεκριμένο σύστημα σημείων χωρίζει (decoupage) τόν κόσμο,φανερώνο-νοντας πώς μία πολιτισμικά αυθαίρετη διαίρεση μοιάζει νά ανήκει στή φύση παρά στή κουλτούρα,διαμορφώνοντας τίς κοινωνικές καί ιδεολογικές συνέπειες τής-κατά κάποιους τρόπους διαίρεσης τού κόσμου.
Ολα τά νοήματαπροκύπτουν από τίς σχέσεις μεταξύ τών σημείων πού εντάσσονται σέ συσ-τήματα σημείων, άρα οτιδήποτε έχει κάποιο νοημα-τά φανάρια τής τροχαίας,μία φωτογραφία,ένα φαγητό-μπορούν νά αναλυθούν σέ όρους τού συστήματος μέσα στό οποίο αυτά διαθέτουν/έχουν νόημα.
Παραδείγματα-ο μαύρος Γάλλος στρατιώτης πού χαιρετίζει τή γαλλική σημαία(δημοσιευμένη κατά τή διάρκεια τής πάλης τής Αλγερίας εναντίον τής Γαλλικής κατοχής )Εδώ οί πολιτισμικές καί ιδιαίτερα ιδεολογικές έννοιες τού πατριωτισμού καί τής Γαλλικότητας μπορούν νά εμφανισθούν σάν φυσικά χαρακτηριστικά τού πραγματικού κόσμου.
-Τό μπουκάλι μέ κολώνια Chanel No 5 μέ τήν Deneuve-αναπαρτιστάνει τήν εξεζητημένη σοφιστικέ Γαλλική θηλυκότητα.
Οί κώδικες, μέσω τών διαδικασιών ερμηνείας των δείχνουν πώς σχετίζονται τά πράγματα μεταξύ των, καί όχι πόσες φορές καταγράφονται.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΟY- DISCOURSE ANALΥSIS-
Tεχνική γιά τήν ανάλυση κειμένων καί ντοκουμέντων .Προσεγγίζει τή μελέτη τής γλώσσας καί τών κειμένων σάν μορφή λόγου/discourse πού βοηθούν στό νά δημιουργήσουν καί νά παράγουν συστήματα πού νά έχουν νόημα μέσα στή κοινωνία.Αυτό χρειάζεται μία κριτική καί ερμηνευτική σταση ‘ως πρός τή χρήση τής γλώσσας σέ κοινωνικές περιστά-σεις.
Ανήκει σέ ένα ευρύτερο σώμα κοινωνικής καί πολιτισμικής έρευνας πού ασχολείται μέ τήν παραγωγή νοήματος μέσω τής ομιλίας καί τών κειμένων,καί βλέπει τή γλώσσα όχι σάν μία αντανάκλαση τής πραγματικότητας μέ ένα άμεσο ή διαφανή τρόπο, αλλά σάν μία κατασκευή καί οργάνωση αυτής τής κοινωνικής πραγματικότητας γιά μάς.Δηλαδή ένδιαφέρεται γιά τή γλώσσα καί τά κείμενα σάν τόπους όπου τά κοινωνικά νοήματα,οί κοινωνικές σημασίες δημιουργούνται καί αναπαράγονται, και σχηματίζονται /διαμορφώνονται οι κοινωνικές ταυτότητες.
Λ.χ. ή περίπτωση τών Αμεα-μία μετατόπιση στή γλώσσα διαμορφώνει ένα μεγάλο τμήμα τών προσπαθειών γιά τήν δημόσια αύξηση τής ευαισθητοποίησης σέ θέματα αναπηρίας Καί στή μεταβολή τών μέχρι τότε αντιλήψεων καί στερεοτύπων.
Ο τρόπος μέ τόν οποίο χρησιμοποιούμε τή γλώσσα είναι σπάνια αθώος, καί ή ανάλυση τού λόγου μπορεί νά βοηθήσει στό νά αποκαλυφθεί πώς η ομιλία καί τά κείμενα μπορούν νά παράγουν συγκεκριμένα νοήματα καί αποτελέσματα.
Αυτός πού ασχολείται μέ τήν ανάλυση λόγου ενδιαφέρεται μέ τούς τρόπους πού χρησιμοποιούν οί άνθρωποι ώστε νά κατασκευάσουν τίς περιγραφές των αυτών πού συμ-βαίνουν στόν κόσμο.Η γλώσσα είναι δραστήρια καί λειτουργική στην διαμόρφωση καί στήν αναπαραγωγή κοινωνικών σχέσεων, ταυτοτήτων και ιδεών.
Μέ ένα αυστηρότερο τρόπο, σάν λόγο (discourse) αναφερόμαστε σέ ένα σύστημα γλώσσας
πού χρησιμοποιεί μία συγκεκριμένη ορολογία καί κωδικοποιεί συγκεκριμένες μορφές γνώσης.Λ.χ. οί γλώσσες τών εξπέρ.Οι γιατροί χρησιμοποιούν τήν ( γιά τούς εξπέρ ) ιατρική
γλώσσα ώστε νά αναγνωριζουν συμπτώματα, νά κάνουν διαγνώσεις καί νά συνιστούν θεραπείες.Αυτή η γλώσσα δέν είναι οικεία σέ αυτούς πού δέν έχουν ιατρική εκπαίδευση.
Η γλώσσα τών εξπέρ οδηγεί σέ τρία σημαντικά αποτελέσματα-χαρακτηρίζει ένα πεδίο γνώσεων, προσδίδει τήν ιδιότητα τού μέλους καί αποδίδει δικαιοδοσία.
Η γλώσσα μπορεί νά θεωρηθεί ώς κοινωνική πρακτική πού διατάσσει καί διαμορφώνει , μέ ένα ενεργητικό τρόπο, τίς σχέσεις τών ανθρώπων μέ τόν κοινωνικό τους περίγυρο.
Δύο κεντρικά θέματα είναι α) τά ερμηνευτικά συμφραζόμενα τού λόγου καί β)ή ρητορική οργάνωση τού λόγου.
Τά ερμηνευτικά συμφραζόμενα αναφέρονται στήν κοινωνική περίσταση στήν οποία τοποθετείται ένας συγκεκριμένος λόγος-λ.χ οί σχέσεις εξουσίας ώς πρός τό φύλο.
Οι ρητορικές προσεγγίσεις αφορούν τήν διάρθρωση τών επιχειρημάτων πού οργανώνουν ένα κείμενο καί πού εργάζονται πρός τήν κατεύθυνση τής ένίσχυσης τών συγκεκριμένων ισχυρισμών, ένώ αντικρούουν διαφορετικές απόψεις.Παραδειγματα είναι οι πολιτικοί λόγοι ή η υπεράσπιση ενός κατηγορουμένου στό δικαστήριο.
Φάκελλος Ερευνα
C.W.Mills
Η έμφαση στήν ποσοτικοποίηση τών κοινωνικών δεδομένων καί στήν εφαρμογή στατιστικών μεθόδων οδηγεί στό ότι ή θεωρία εκφράζεται μέσω τής απλής σύνδεσης μεταβλητών καί τά δεδομένα τής έρευνας τείνουν νά περιορίζονται μόνο σέ εκείνα πού είναι μετρήσιμα καί επαναλαμβανόμενα.
Οδηγούμαστε στόν εμπειρισμό πού βασίζεται στήν αφαίρεση (abstracted empiricism ) καί στόν μεγάλο όγκο στοιχείων γιά λεπτομέρειες τής κοινωνικής ζωής, απομακρυνόμενοι από τήν κοινωνιολογική γνώση, δηλ. σέ μία μηχανική διαδικασία .
Η κριτική αυτή τονίζει οτι οί μεταβλητές ορίζονται μέ εξωτερικά κριτήρια καί αγνοείται ή έρμηνεία καί ή σημασία τών κοινωνικών φαινομένων, όπως αυτές τούς αποδίδονται από τά κοινωνικά υποκείμενα.
Αυτό πού έχει σημασία, δηλαδή, δέν είναι τά εξωτερικά γεγονότα αλλά ό τρόπος μέ τόν οποίο αυτά προσλαμβάνονται από τά υποκείμενα, εφόσον τά ίδια γεγονότα μπορούν νά έχουν διαφορετικά νοήματα σέ διαφορετικές συνθήκες, ενώ στήν μέτρηση υποθέτουμε ότι τά νοήματα είναι σταθερά καί ισχύουν γιά όλους.Δηλαδή ό ερευνητής επιβάλλει τά δικά του νοήματα στόν τρόπο μέ τόν οποίο οργανώνει καί επιλέγει τά εμπειρικά στοιχεία.
Γενικά, οί ποιοτικές μέθοδοι επιτρέπουν τή λεπτομερειακή, σέ βάθος περιγραφή λίγων περιπτώσεων καί στοχεύουν στήν ερμηνεία τής κοινωνικής πραγματικότητας από τή σκοπιά τών υποκειμένων καί όχι τού ερευνητή.Δηλ. αποτελούν ένα μεγεθυντικό φακό γιά τά υπό έρευνα στοιχεία.
Η διαφοροποίηση μεταξύ ποιοτικής καί ποσοτικής έρευνας έγκειται στά στοιχεία αυτά πού δέν επιτρέπουν τή γενίκευση τών αποτελεσμάτων όπως αυτή ορίζεται από τήν οπτική τού ποσοτικού μοντέλλου.
Η ανάλυση περιεχομένου μετατρέπει δευτερογενές υλικό ποιοτικής φύσης σέ μορφή ποσοτικών δεδομένων.
Ανάλυση τού γραπτού καί προφορικού λόγου στό πλαίσιο τών Μ.Μ.Ε.
Σχετικές ερωτήσεις
-Ποιά είναι τά πρότυπα γιά τά δύο φύλα πού προβάλλονται μέσα από τηλεοπτικά προγράμματα;΄
-Ποιά είναι τά χαρακτηριστικά καί οί ικανότητες τών υποψηφίων βουλευτών πού τονίζονται στά προεκλογικά φυλλάδια καί στίς σχετικές διαφημίσεις τους;
Η ανάλυση περιεχομένου επιτρέπει τή συστηματική διερεύνηση τού κειμένου.Τά κωδικοποιημένα ποσοτικά στοιχεία πού προκύπτουν από τήν ανάλυση περιεχομένου συσχετίζονται μέ στατιστικές μεθόδους.Η στατιστική επεξεργασία τών στοιχείων δίδει στατιστικές συσχετίσεις βάσει τών οποίων ελέγχονται οί θεωρητικές υποθέσεις τής έρευνας ή προκύπτουν νέες θεωρητικές επεξηγήσεις.
Στό βαθμό αυτό ,η ανάλυση περιεχομένου μπορεί νά δεχθεί τήν ίδια κριτική όπως αυτήν τής στατιστικής επεξεργασίας τών στοιχείων.
ΠαράδειγμαΕρώτημα Κατά πόσο ή αντίληψη περί εξωτερικών απειλών μπορεί νά
οδηγησει σέ εκδήλωση μεγαλύτερου σεβασμού καί εμπιστοσύνης πρός
τά ατομα πού έχουν δύναμη καί κατέχουν θέσεις εξουσίας ;΄
Αναλύθηκαν τά comics στίς ΗΠΑ τίς δεκαετίες τού ΄20 καί τού ΄30, καί ή ανάλυση επικεντρωθηκε στά κύρια χαρακτηριστικά πού εμφάνιζαν οί ήρωές τους.Στήν κωδικοποίηση τών χαρακτηριστικών, οί δύο βασικές κατηγορίες είταν «σωματικά δυνατός ή σέ ισχυρή θέση» καί «όχι ιδιαίτερα ισχυρός».
Κατάληξηστή δεκαετία τού ΄30, περίοδο οικονομικής ύφεσης καί τεράστιας οικονομι-κής ανασφάλειας, οί βασικοί χαρακτήρες στα δημοφιλή κόμικς τής εποχής είχαν πιό ισχυρή καί εξουσιαστική προσωπικότητα από αυτήν τής ήρεμης δεκαετίας του ΄20.Η
Υπόθεση στήν οποία στηρίχθηκε ή έρευνα, επιβεβαιώθηκε από τά δεδομένα.
Στήν ανάλυση περιεχομένου, ή θεωρία υπάρχει από τά πρίν.
