Ανακτήθηκε από http://www.paideia.org.cy
Του κ. Νεόφυτου Χαραλάμπους
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το διαχρονικό ζητούμενο σε κάθε κοινωνία είναι η συνεχής βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Μέσα σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαία η ποιότητα στην εκπαίδευση είναι ένας κινούμενος στόχος. Είναι διεθνώς παραδεκτό ότι η ποιότητα στην εκπαίδευση περνάει μέσα από την ποιότητα των εκπαιδευτικών. Πολύ εύστοχα η ΄Εκθεση της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης επισημαίνει ότι «η συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι η βασικότερη προϋπόθεση για την επιτυχία οποιωνδήποτε καινοτομιών και μεταρρυθμίσεων (σελ. 161) και ότι «η παιδεία είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να επιδιώκεται η καλύτερη μόρφωση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού». (σελ. 243) ...
2. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ:
Η μελέτη της βιβλιογραφίας για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών οδηγεί στις πιο κάτω διαπιστώσεις :
o Η επιμόρφωση θεωρείται ως μια πολύ σημαντική επένδυση και εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της δια βίου εκπαίδευσης.
o Η επιμόρφωση παίρνει το χαρακτήρα της προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης. Δε θεωρείται αρκετή μόνο η επαγγελματική (τεχνοκρατική) ανάπτυξη του εκπαιδευτικού.
o Ο εκπαιδευτικός αντιμετωπίζεται ως επαγγελματίας με σχετική αυτονομία που επιτελεί σημαντικό κοινωνικό έργο.
o Στο ερώτημα ποιον εκπαιδευτικό θέλει η σύγχρονη κοινωνία παρατηρείται μια μετακίνηση από τον τεχνοκράτη εκπαιδευτικό στο «διαλογιζόμενο» ή «στοχαζόμενο» εκπαιδευτικό.
o Καμιά βασική εκπαίδευση δε θεωρείται επαρκής. Επιμόρφωση και βασική εκπαίδευση πρέπει να βρίσκονται σε σχέση αλληλεπίδρασης. Ο ρόλος όμως της επιμόρφωσης είναι λιγότερο αντισταθμιστικός και περισσότερο αναπτυξιακός.
o Παρατηρείται μια συνεχής αναβάθμιση του ρόλου της σχολικής μονάδας με παραχώρηση σ’ αυτήν περισσότερης αυτονομίας. Η επιμόρφωση σε σχολική βάση κερδίζει έδαφος και εντάσσεται σε προγράμματα ανάπτυξης ή βελτίωσης σχολείων (school improvement plans).
o Ο ρόλος της ηγεσίας θεωρείται καθοριστικός για την αλλαγή των σχολείων. Η επιμόρφωση για καλούς διευθυντές (managers) δίνει τη θέση της σε επιμόρφωση για ηγέτες (leaders).
o Η συνεργατική κουλτούρα θεωρείται ζωτικό στοιχείο για την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και συνεπώς της βελτίωσης των σχολείων.
o Η λογική της λίστας με τα «χαρακτηριστικά του αποτελεσματικού δασκάλου» βρίσκεται υπό αμφισβήτηση. Το γραμμικό μπιχεβιοριστικό μοντέλο με προαποφασισμένους τους στόχους και τις διαδικασίες αμφισβητείται και εγκαταλείπεται. Τη θέση του σήμερα παίρνουν η εποικοδόμηση της γνώσης ( constructivism), η διαπραγμάτευση της γνώσης και η συνεργατική μάθηση.
o Όσον αφορά στο περιεχόμενο της επιμόρφωσης επιχειρείται μια ισορροπημένη αλληλεπίδραση θεωρίας, έρευνας και πράξης.
o Το συγκεντρωτικό μοντέλο οργάνωσης της επιμόρφωσης υποχωρεί υπέρ του αποκεντρωτικού συστήματος.
o Αναπτύσσονται και επεκτείνονται προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και επιμόρφωσης.
o Τέλος, η επιμόρφωση θεωρείται και υποχρέωση και δικαίωμα του εκπαιδευτικού.
3. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
o Ο σκοπός της ίδρυσης του Π.Ι.Κ. το 1973 ήταν διπλός:
α) η προϋπηρεσιακή κατάρτιση των υποψηφίων εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης, και
β) η ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών.
Ο πρώτος σκοπός άρχισε να υλοποιείται, με 28 χρόνια καθυστέρηση, το 2000 όταν άρχισε το πρόγραμμα Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης Υποψηφίων Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης. Την ευθύνη της εφαρμογής του προγράμματος είχε το Π.Ι.Κ. με τη συνδρομή του Πανεπιστημίου Κύπρου. Μια Μικτή Επιτροπή είχε αναλάβει την παρακολούθησή του. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα κατέχει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Π.Ι.Κ. αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του.
Η κυριότερη διαπίστωση για το ΠΠΚΥΕ είναι ότι στα πέντε χρόνια εφαρμογής του υπέστη αλλοιώσεις και συνεχείς εκπτώσεις. Λειτούργησε μαζικά και ξέφυγε από την αρχική του φιλοσοφία, αφού για τους περισσότερους συμμετέχοντες δεν ήταν προϋπηρεσιακή κατάρτιση, γιατί εργάζονταν ήδη στα σχολεία.
Ο δεύτερος σκοπός, δηλαδή η ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών δεν υλοποιήθηκε, γιατί δεν υπήρξε ποτέ σαφής πολιτική ή στρατηγικό σχέδιο επιμόρφωσης ΟΛΩΝ των εκπαιδευτικών.
Η ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση αφορούσε μόνο ομάδες εκπαιδευτικών, όπως οι επί δοκιμασία καθηγητές (1976-2000), οι Β. Διευθυντές Μέσης Εκπαίδευσης, οι νεοδιοριζόμενοι Διευθυντές Δημοτικής και Μέσης. Μεγάλα μαζικά προγράμματα εξυπηρετούσαν άλλες ανάγκες και σκοπιμότητες παρά καθαρά εκπαιδευτικές (π.χ. πρόγραμμα εξομοίωσης δασκάλων και νηπιαγωγών).
3.2 Τα περισσότερα επαναλαμβανόμενα υποχρεωτικά προγράμματα επιμόρφωσης του Π.Ι.Κ. αφορούσαν στη Μέση Εκπαίδευση, με εξαίρεση το πρόγραμμα επιμόρφωσης των νεοδιοριζόμενων Διευθυντών Δημοτικής Εκπαίδευσης.
3.3 Στην προαιρετική επιμόρφωση που γίνεται τα απογεύματα συμμετέχει ένα ποσοστό εκπαιδευτικών γύρω στο 10%. Οι περισσότεροι προέρχονται από τη Δημοτική και Προδημοτική Εκπαίδευση.
3.4 Το συμπέρασμα είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτικών αφυπηρετούν χωρίς να έχουν συστηματική επιμόρφωση.
3.5 Τα πλείστα προγράμματα καταρτίζονται χωρίς να έχει προηγηθεί διάγνωση αναγκών των εκπαιδευτικών και των σχολείων. Δεν έγινε ποτέ συστηματική διερεύνηση των αναγκών σε ευρεία ή παγκύπρια κλίμακα. Έτσι, τα προαιρετικά σεμινάρια προγραμματίζονται με βάση ανάγκες και προτεραιότητες που δηλώνουν οι Διευθύνσεις του Υ.Π.Π. ή με βάση τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευτών.
3.6 Εκτός από το Π.Ι.Κ. επιμορφωτικά σεμινάρια ή μαθήματα οργανώνουν οι Επιθεωρητές, οι Εκπαιδευτικοί Ψυχολόγοι, η Υπηρεσία Καθοδήγησης και Επαγγελματικού Προσανατολισμού και οι Σύμβουλοι μαθημάτων. Τα μαθήματα αυτά πολλές φορές γίνονται χωρίς συντονισμό και συνεργασία με το Π.Ι., γιατί δεν εντάσσονται σ’ ένα σχέδιο επιμορφωτικής πολιτικής.
3.7 Όσον αφορά το περιεχόμενο των προγραμμάτων η διαπίστωση είναι ότι λείπει η συνοχή, γιατί σ’ αυτά εμπλέκεται μια πολύ ανομοιογενής ομάδα εκπαιδευτών που διδάσκουν ένα αποσπασματικό μάθημα ο καθένας για μερικές ώρες.
3.8 Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών από πολλούς εκπαιδευτές είναι οι παραδοσιακές με κυρίαρχο το λόγο και το ρόλο του εκπαιδευτή. Οι βασικές αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων (λύση προβλήματος, αξιοποίηση εμπειριών, αλληλεπίδραση με συναδέλφους) αγνοούνται.
3.9 Η απουσία ενός συστήματος ακαδημαϊκής πιστοποίησης των προγραμμάτων του Π.Ι.Κ. και το γεγονός ότι η επιμόρφωση δεν είχε καμιά βαρύτητα για σκοπούς ανέλιξης του εκπαιδευτικού υποβαθμίζει το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών στα προγράμματα επιμόρφωσης.
3.10 Τέλος, οι χώροι και γενικά το μαθησιακό περιβάλλον μέσα στο οποίο εφαρμόζονται τα προγράμματα επιμόρφωσης είναι υποβαθμισμένα και δεν προσφέρουν θετικά παιδαγωγικά πρότυπα.
4. ΠΟΙΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΛΟΥΜΕ;
Για να απαντήσουμε στο ερώτημα τι επιμόρφωση προτείνουμε, πρέπει πρώτα να απαντήσουμε στο ερώτημα ποιον εκπαιδευτικό και ποιο σχολείο θέλουμε.
Η Ε.Ε.Μ απαντά στο ερώτημα ποιο δάσκαλο θέλουμε:
«Ο δάσκαλος του 21ου αιώνα είναι ένας καλά ενημερωμένος επαγγελματίας παιδαγωγός, ένας ευέλικτος, στοχαστο-κριτικός και δυναμικός ερευνητής, που έχει την ικανότητα να σχεδιάζει, να αναλύει δεδομένα της τάξης, να ερευνά διδακτικές καταστάσεις και να αξιολογεί την πορεία ανάπτυξης των μαθητών, ώστε να μπορεί να την ενισχύει καλύτερα. Ο δάσκαλος είναι επιπλέον ευαίσθητος κοινωνός των μεγάλων αιτημάτων του καιρού του και βασικός συντελεστής στη διαδικασία μετασχηματισμού της κοινωνίας» (σελ. 226).
Ο στοχαζόμενος εκπαιδευτικός είναι το ζητούμενο. Ο εκπαιδευτικός που έχει αυτογνωσία, αυτοκαθορίζεται, αυτοσχεδιάζει με φαντασία, δημιουργικότητα και ευελιξία. Οικοδομεί τη γνώση με τους μαθητές του, αμφισβητεί τη διδακτική του πρακτική, γίνεται συνερευνητής και μεταρρυθμιστής. Δε δέχεται το σχολείο, την εκπαίδευση και την κοινωνία όπως είναι αλλά οραματίζεται και αγωνίζεται για ένα καλύτερο σχολείο, καλύτερη εκπαίδευση, καλύτερη κοινωνία. Έχει βαθιά επίγνωση του εκπαιδευτικού, του πολιτιστικού, του κοινωνικού και του πολιτικού του ρόλου. Είναι ο εκπαιδευτικός που θέλει και μπορεί να συνεργάζεται με τους γονείς και την τοπική κοινωνία και τους συναδέλφους του, για τη διαμόρφωση του δημοκρατικού, ενεργού πολίτη του μέλλοντος.
Ο εκπαιδευτικός αυτός θα εργαστεί για την υλοποίηση του οράματος του ανθρώπινου, δημοκρατικού και συνεργατικού σχολείου, που είναι μια αληθινή κοινότητα μάθησης, που σέβεται έμπρακτα τη διαφορετικότητα, την πολυπολιτισμικότητα και τις πολλαπλές νοημοσύνες, που είναι ανοικτό στην τοπική και την παγκόσμια κοινωνία, που εφαρμόζει στην πράξη την αρχή της ολόπλευρης ανάπτυξης με προγράμματα συναισθηματικής και κοινωνικής εκπαίδευσης, που προάγει και αναπτύσσει τη δημιουργικότητα και την ερευνητική κουλτούρα.
5. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ
Κάθε πρόγραμμα επιμόρφωσης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και να ικανοποιεί τρεις ανάγκες. Πρώτο, πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος, δηλαδή να προωθεί τις προτεραιότητες και τους στόχους της εκπαιδευτικής πολιτικής. Δεύτερο, θα πρέπει να ικανοποιεί τις διαγνωσμένες ανάγκες του σχολείου, με τις ιδιαιτερότητές του και με βάση ένα σχέδιο ανάπτυξης του σχολείου. Και τρίτο, θα πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες του εκπαιδευτικού με βάση τη διάγνωση, το σχεδιασμό και την αξιολόγηση της προσωπικής του ανάπτυξης.
Βασικός φορέας προσφοράς των διαφόρων προγραμμάτων επιμόρφωσης προτείνεται να είναι το Ινστιτούτο Ανάπτυξης της Εκπαίδευσης Κύπρου (Ι.Α.Ε.Κ.), που θα αποτελεί τμήμα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και θα προκύψει από την αναδόμηση και αναβάθμιση του Π.Ι.Κ. Η δομή και λειτουργία του ΙΑΕ θα αναπτυχθεί αναλυτικά σε άλλο κείμενο.
6. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
6.1 Συστηματική επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών στο 10ο και
20ο έτος υπηρεσίας
Προτείνεται η συστηματική επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών δυο τουλάχιστο φορές κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους, στο 10ο και στο 20ο έτος υπηρεσίας. Επιπλέον, όσοι ενδιαφέρονται για προαγωγή θα συμμετέχουν σε ειδικό πρόγραμμα κατάρτισης στελεχών των σχολείων.
Υπολογίζεται ότι ένας αριθμός γύρω στους 600 εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων θα επιμορφώνονται κάθε χρόνο στο Ινστιτούτο Ανάπτυξης της Εκπαίδευσης (ΙΑΕ).
Το πρόγραμμα θα είναι συστηματικό και θα προσφέρεται σε εργάσιμο χρόνο, μια φορά την εβδομάδα για 24 μέρες (120 ώρες). Στις 60 ώρες θα γίνονται μαθήματα κοινού κορμού, στις 30 ώρες μαθήματα ειδικότητας και 30 ώρες μαθήματα επιλογής.
Το πρόγραμμα θα προσφέρεται από τις 8.00 π.μ. μέχρι τις 1.30 μ.μ.. Οι εκπαιδευτικοί που θα συμμετέχουν θα είναι μια μέρα στο ΙΑΕ (σε επαρχιακό επίπεδο) και τις τέσσερις μέρες στο σχολείο τους.
6.2 Ημερίδες Επιμόρφωσης
Για όλους τους εκπαιδευτικούς προτείνεται όπως τρεις μέρες κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (μια μέρα σε κάθε τρίμηνο) καθιερωθούν ως «Ημερίδες Επιμόρφωσης»ή ως «Ημέρα Εκπαιδευτικού» (The Teacher’s Only Day). Η επιμόρφωση θα γίνεται στα σχολεία, σε χρόνο που τα σχολεία δε λειτουργούν (ή που δε διεξάγονται μαθήματα) ώστε να μη συρρικνωθεί ο διδακτικός χρόνος.
Κάθε σχολείο σε συνεργασία με το ΙΑΕ και τους Εκπαιδευτικούς Συμβούλους ετοιμάζει το δικό του πρόγραμμα επιμόρφωσης.
6.3 Σχέδιο Βελτίωσης του Σχολείου
Κάθε σχολείο σε συνεργασία με τη Μονάδα Βελτίωσης Σχολείων, τη Μονάδα Καινοτομιών του ΙΑΕ και τους Εκπαιδευτικούς Συμβούλους καταρτίζει με την έναρξη της σχολικής χρονιάς το Σχέδιο Βελτίωσης του Σχολείου. Καταβάλλεται προσπάθεια για συμμετοχή των μαθητών, των γονέων και της τοπικής κοινωνίας στο σχεδιασμό. Κάθε σχολείο δημιουργεί τη δική του ιστοσελίδα στην οποία καταχωρείται το Σχέδιο Βελτίωσης καθώς και οι δράσεις για την εφαρμογή του.
Το Σχέδιο Βελτίωσης μπορεί να περιλαμβάνει την οικολογία του σχολείου, το μαθησιακό περιβάλλον, τις σχέσεις του σχολείου με την τοπική κοινωνία, τις μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης, προγράμματα Συναισθηματικής και Κοινωνικής Εκπαίδευσης, Προγράμματα Δημιουργικής Σκέψης.
Στο ΙΑΕ δημιουργείται Διαδικτυακή Πύλη με τα Σχέδια Βελτίωσης όλων των σχολείων.
6.4 Προγράμματα κατάρτισης Διευθυντών, Βοηθών Διευθυντών, Παιδαγωγικών Συμβούλων (και Μεντόρων) και Ειδικών Συμβούλων
Το κάθε πρόγραμμα θεωρείται υποχρεωτικό με την έννοια ότι η συμμετοχή σε αυτό κρίνεται προαπαιτούμενο για διεκδίκηση θέσης προαγωγής στην αντίστοιχη θέση.
Η διάρκεια του προγράμματος θα είναι 150 διδακτικές ώρες και θα πιστώνεται με ανάλογες πιστωτικές μονάδες.
To περιεχόμενό του περιλαμβάνει θέματα ηγεσίας και στρατηγικού σχεδιασμού, επικοινωνίας, σχέσεων με την τοπική κοινωνία και τους γονείς, συγκριτικής εκπαίδευσης, ανάπτυξης προγραμμάτων, έρευνας δράσης κ.ά.
Το πρόγραμμα οργανώνεται στο ΙΑΕ με την ενίσχυσή του από εξωτερικούς εισηγητές ή με προκήρυξη προσφορών και έγκριση προγράμματος από το Επιστημονικό Συμβούλιο και τη Διεύθυνση του Υπουργείου Παιδείας.
Το πρόγραμμα θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο για ένα αριθμό υποψηφίων Διευθυντών, Βοηθών Διευθυντών, Παιδαγωγικών Συμβούλων, Μεντόρων και Ειδικών Συμβούλων, με σειρά προτεραιότητας από σχετικό κατάλογο που καταρτίζεται για το σκοπό αυτό. Ένα μέρος του προγράμματος μπορεί να είναι διατμηματικό για να έρχονται σε επικοινωνία και αλληλεπίδραση εκπαιδευτικοί διαφορετικών βαθμίδων.
Όλα τα πιο πάνω προγράμματα θα προσφέρεται σε μη εργάσιμο χρόνο ή σε χρόνο που δεν επηρεάζεται η εύρυθμη λειτουργία των σχολείων (απογεύματα, χρόνος διακοπών, περίοδος που δεν διεξάγονται μαθήματα).
7. ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
Η προαιρετική επιμόρφωση γίνεται σε μη εργάσιμο χρόνο του εκπαιδευτικού (κατά τις απογευματινές ώρες ή στη διάρκεια διακοπών). Στο ΙΑΕ λειτουργεί Τομέας Προαιρετικής Επιμόρφωσης, ο οποίος έχει την ευθύνη της οργάνωσης και σχεδιασμού της προαιρετικής επιμόρφωσης, η οποία μπορεί να πάρει μια από τις ακόλουθες μορφές:
7.1 Σεμινάρια στο ΙΑΕ ή/και σε Επαρχιακά Κέντρα Επιμόρφωσης
Τα επιμορφωτικά σεμινάρια οργανώνονται στο ΙΑΕ ή/και σε Επαρχιακά Κέντρα Επιμόρφωσης. Η διάρκεια ενός σεμιναρίου μπορεί να είναι από 15-30 ώρες.
Για τον προγραμματισμό της προαιρετικής επιμόρφωσης προηγείται διερεύνηση των αναγκών και των ενδιαφερόντων των εκπαιδευτικών και λαμβάνονται υπόψη οι σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση και τα νέα παραδείγματα μάθησης.
7.2 Επιμόρφωση σε σχολική βάση
Κάθε σχολείο με βάση τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευτικών και του σχολείου οργανώνει σε συνεργασία με τον Τομέα Προαιρετικής Επιμόρφωσης του ΙΑΕ σεμινάρια ή τρίωρα εργαστήρια για συγκεκριμένα θέματα.
Η επιμόρφωση σε σχολική βάση μπορεί να περιλάβει τους μαθητές, τους γονείς, την τοπική κοινωνία.
7.3 Εξ Αποστάσεως Επιμόρφωση
Στο ΙΑΕ λειτουργεί ειδική Μονάδα για Εξ Αποστάσεως Επιμόρφωσης για να εξυπηρετεί προσωπικές και επαγγελματικές ανάγκες εκπαιδευτικών. Το πρόγραμμα μπορεί να γίνει σε συνεργασία με Ανοικτά Πανεπιστήμια και να πιστοποιείται ως προπτυχιακός ή μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών.
7.4 Εφαρμογή Ειδικών Προγραμμάτων στα σχολεία
Με τη στήριξη του ΙΑΕ και άλλων ειδικών επιμορφώνονται ομάδες εκπαιδευτικών στα σχολεία για την εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων για μαθητές, όπως είναι η Δημιουργική Σκέψη, η Συναισθηματική και Κοινωνική Εκπαίδευση κ.ά
7.5 Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα
Οι εκπαιδευτικοί ενημερώνονται και ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα και να πραγματοποιούν ανταλλαγές με άλλα σχολεία
7.6 Επιχορήγηση για Συμμετοχή σε Εκπαιδευτικά Συνέδρια
Διατίθεται κονδύλι από το ΙΑΕ για επιχορήγηση των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν σε συνέδρια, τα οποία έχουν σχέση και προωθούν τους στόχους της καθορισμένης εκπαιδευτικής πολιτικής. Νοείται η πρακτική αυτή θα πρέπει να οργανωθεί κατά τρόπο που να μη δημιουργεί προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων.
8. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ
o Η Επιμόρφωση αποκεντρώνεται με τη λειτουργία Επαρχιακών Κέντρων Επιμόρφωσης του Ινστιτούτου Ανάπτυξης της Εκπαίδευσης.
o Η Επιμόρφωση γίνεται καθολική και συστηματική με βάση ολοκληρωμένο πρόγραμμα
o Κάθε χρόνο 600-700 εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το 10ο και 20ο έτος υπηρεσίας συμμετέχουν σε συστηματικό πρόγραμμα επιμόρφωσης
8.4 Καθιερώνεται η «Μέρα του Εκπαιδευτικού» κάθε τρίμηνο με οργάνωση ημερίδων επιμόρφωσης στα σχολεία. Έτσι, κάθε χρόνο καθιερώνονται 3 μέρες επιμόρφωσης για όλους τους εκπαιδευτικούς
8.5 Οργανώνεται πρόγραμμα κατάρτισης υποψηφίων στελεχών (Διευθυντών, Βοηθών Διευθυντών, Παιδαγωγικών Συμβούλων, Μεντόρων, Ειδικών Συμβούλων) σε θέματα σχετικά με τα καθήκοντά τους. Η απόκτηση του σχετικού πιστοποιητικού είναι προαπαιτούμενο για τη θέση.
o Κάθε σχολική κοινότητα καταρτίζει Σχέδιο Βελτίωσης Σχολείου με τη βοήθεια του ΙΑΕ και δημιουργεί τη δική της ιστοσελίδα
o Δημιουργείται στο ΙΑΕ Μονάδα Εξ Αποστάσεως Επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς που ενδιαφέρονται. Δημιουργείται στο ΙΑΕ πρόγραμμα διαδικτύωσης των σχολείων
o Προτείνεται η δημιουργία Κέντρου Πιστοποίησης Επιμόρφωσης για σκοπούς αναγνώρισης και πιστοποίησης σπουδών αλλά και πιστοποίησης των επιμορφωτών (εσωτερικών και εξωτερικών)
o Προτείνεται η πίστωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης με ακαδημαϊκές μονάδες για σκοπούς μεταπτυχιακών σπουδών σε συνεργασία με Ανοικτά Πανεπιστήμια για αναγνώριση σπουδών και χορήγηση τίτλων (προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών)
o Δημιουργείται Μονάδα για την καλύτερη αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων προς όφελος των εκπαιδευτικών και των σχολείων
o Η δημιουργία , η αναβάθμιση και ο εμπλουτισμός των βιβλιοθηκών των σχολείων με σύγχρονες εκδόσεις και εκπαιδευτικό υλικό θα βοηθήσει στη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Η αναμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός της βιβλιοθήκης του ΙΑΕ θα πρέπει να είναι στόχος προτεραιότητας
8.13 Δημιουργείται Μονάδα Ειδικής Εκπαίδευσης για καλύτερη επιμόρφωση και συντονισμό όσων ασχολούνται με την Ειδική Εκπαίδευση
8.14 Προτείνεται μια μεγάλη μελέτη διερεύνησης αναγκών (της εκπαίδευσης, των σχολείων και των εκπαιδευτικών ) πριν από τον καταρτισμό των επιμορφωτικών προγραμμάτων
8.15 Όσον αφορά το περιεχόμενο της επιμόρφωσης θα περιλαμβάνει θέματα όπως :
* Η διαφοροποίηση της διδασκαλίας για την αντιμετώπιση της διαφορετικότητας, της πολυπολιτισμικότητας και των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης
* Εναλλακτικοί τρόποι αξιολόγησης του μαθητή και του σχολείου
* Σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης
* Ανάπτυξη προγραμμάτων
* Ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση
* Ένταξη και ενσωμάτωση παιδιών με ειδικές ανάγκες
* Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο
* Συναισθηματική και Κοινωνική Εκπαίδευση (Συναισθηματική Νοημοσύνη)
* Εκπαίδευση του Πολίτη
* Περιβαλλοντική εκπαίδευση
* Ψηφιακή Τεχνολογία
* Το Συνεργατικό Σχολείο
* Ο ηγετικός ρόλος του Διευθυντή- όραμα- στρατηγικός σχεδιασμός
* Ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης
* Έρευνα δράσης
9. ΩΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Οι προτάσεις που κατατέθηκαν είναι η περίληψη των σκέψεων και ιδεών για στοχασμό και διάλογο με στόχο τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της επιμόρφωσης για την ποιοτική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών, των σχολείων και της εκπαίδευσης.
Γνωρίζουμε ότι οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να περάσουν από το νου και την καρδιά των ανθρώπων, ιδιαίτερα εκείνων που θα τις εφαρμόσουν. Έχουμε τέλος επίγνωση ότι ο δικός μας δρόμος δεν είναι μοναδικός, γιατί οι δρόμοι προς τη σοφία είναι πολλοί. Γι’ αυτό αναμένουμε πως όλοι οι φορείς θα καταθέσουν τις προτάσεις τους, ώστε να καταλήξουμε σ’ ένα κοινό, συλλογικό όραμα κι ένα κοινό σχέδιο δράσης.
Νοείται ότι οι εισηγήσεις έχουν οικονομικό κόστος και, πέραν της εκπαιδευτικής τους διάστασης, αγγίζουν ζητήματα συνδικαλιστικού ενδιαφέροντος. Η ρύθμιση των σημαντικών αυτών πτυχών αποτελεί προϋπόθεση τελικής κατάληξης σε οποιαδήποτε από τις πιο πάνω εισηγήσεις.
