Η θεωρητική και η πρακτική κατάρτιση όλων των πιλότων αλεξίπτωτου πλαγιάς είναι αναγκαία σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης. Η διευρυμένη γνώση ουσιαστικά βελτιώνει τις επιδόσεις και την ασφάλεια μας.
Ένας έμπειρος πιλότος μέχρι να γίνει εκπαιδευτής έχει πετάξει εκατοντάδες ώρες, έχει μελετήσει, έχει δώσει εξετάσεις και έχει εμπεδώσει την θεωρία και την πρακτική. Ο εκπαιδευτής είναι πεπειραμένος τόσο στον χειρισμό ενός αλεξίπτωτου πλαγιάς, όσο και στον θεωρητικό τομέα της ανεμοπορικής γνώσης. Η μετάδοση των γνώσεων του σε ένα εκπαιδευόμενο εξαρτάται από την ικανότητα του να εφαρμόζει τη διαδικασία της εκπαίδευσης.
Θα προσπαθήσουμε να ταξινομήσουμε τις ανάγκες της εκπαίδευσης και να αναφερθούμε στην τακτική και τα προβλήματα της.
Για ευκολότερη κατανόηση των αρχών της εκπαίδευσης δημιουργούμε τις πιο κάτω ενότητες.
1. Ο ρόλος του εκπαιδευτή [Η επικοινωνία και η προσωπική σχέση]
2. Ο ορισμός της μάθησης [Όροι, νόμοι και τρόπος]
3. Η διαδικασία της εκπαίδευσης [Θεωρητική – Πρακτική - Αξιολόγηση ]
1. Ο ρόλος του εκπαιδευτή [Η επικοινωνία και η προσωπική σχέση]...
Ειλικρίνεια:
Πρέπει να είμαστε ευθείς και ειλικρινείς. Δεν πρέπει να προσπαθήσουμε να κρύψουμε οποιαδήποτε ανεπάρκεια μας γιατί θα χαθεί το ενδιαφέρον του εκπαιδευόμενο και η εμπιστοσύνη του. Η αποτελεσματικότητα του μαθήματος για τους κανόνες ασφαλείας χάνεται όταν εμείς σαν εκπαιδευτές δεν τους εφαρμόζουμε μπροστά στο εκπαιδευόμενο. Εάν για οποιοδήποτε λόγο μας διαφύγει να ελέγξουμε το χώρο γύρω μας πριν από μία μανούβρα θα πρέπει να παραδεχθούμε ακόμη στο εκπαιδευόμενο ότι δεν είναι σωστό αυτό που κάναμε.
Αποδοχή του εκπαιδευόμενο:
Θα πρέπει να αποδεχόμαστε το εκπαιδευόμενο όπως είναι με τα όποια ελαττώματα και τα προβλήματα του. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τον υποβιβάσουμε. Πρέπει να τον υποστηρίζουμε και να τον εμψυχώνουμε να μάθει είτε τα καταλαβαίνει γρήγορα, είτε είναι αργός και φοβισμένος. Το να τον κριτικάρουμε επειδή μαθαίνει αργά είναι σα να επιπλήττει ο γιατρός έναν ασθενή επειδή αργεί να γίνει καλά.
Προσωπική εμφάνιση και συνήθειες:
Επηρεάζει την επαγγελματική μας εικόνα. Πρέπει να είμαστε καθαροί και κατάλληλα ντυμένοι. Πρέπει να είμαστε ευγενείς και όχι αγενείς και απρόσεκτοι. Η καθαριότητα και η καθαρή αναπνοή είναι εξίσου σημαντικοί παράγοντες. Δε μπορούμε να καπνίζουμε στη μούρη του εκπαιδευόμενου και να του διδάσκουμε μία πολύπλοκη μανούβρα έχοντας φαει τζατζίκι αλλά ούτε και να μυρίζουμε αλκοόλ γιατί εκτός από το ότι θα είναι αδύνατον να μας παρακολουθήσει ο εκπαιδευόμενος θα καταστρέψουμε και πλήρως την εικόνα μας!!!
Συμπεριφορά:
Πρέπει να είμαστε σταθεροί, να μην αλλάζουμε διάθεση μπροστά στο εκπαιδευόμενο, πρέπει να είμαστε ήρεμοι και πειθαρχημένοι, ευχάριστοι, και να διατηρούμε μία εικόνα ικανότητας.
Πρακτικές ασφαλείας και πρόληψη ατυχημάτων:
Οι συνήθειες μας μπροστά στο εκπαιδευόμενο έχουνε μεγάλη επίδραση στην ασφάλεια. Οι μαθητές μας έχουνε σαν πρότυπο και υιοθετούνε τις συνήθειες μας κατά την πτήση. Δεν μπορούμε να μιλάμε για κανόνες ασφαλείας στο εκπαιδευόμενο και μετά να τις παραβιάζουμε μπροστά του επιδεικτικά. Πρέπει να κάνουμε μια σειρά ελέγχων πριν την απογείωση. Εάν μας βλέπει ο εκπαιδευόμενος απλά να φοράμε το αλεξίπτωτο και να φεύγουμε, όσο και να προσπαθούμε να του διδάξουμε τη ανάγκη έλεγχου θα μας αγνοήσει και θα υιοθετήσει την ίδια κακιά συνήθεια να απογειώνεται χωρίς να το χρησιμοποιεί. Εάν σαν εκπαιδευτές ξεκινάμε για να παμε στο βουνό χωρίς να πάρουμε καιρό θα δημιουργήσουμε μία εικόνα ανευθυνότητας στο εκπαιδευόμενο. Η συχνή παρακολούθηση των κανονισμών ενισχύει την εικόνα του επαγγελματισμού μας.
Σωστή γλώσσα:
Δε μπορούμε να χρησιμοποιούμε ασεβείς όρους και άσεμνη γλώσσα στο εκπαιδευόμενο. Θα τον κάνουμε να νιώσει δυσπιστία και πλήρη έλλειψη εμπιστοσύνης στο πρόσωπο μας. Πρέπει να βοηθάμε τον αρχάριο εκπαιδευόμενο να κατανοήσει τους ανεμοπορικούς όρους δίνοντας τις ερμηνείες στο έδαφος και όχι την ώρα της πτήσης. Η μη σωστή εκμάθηση των ανεμοπορικών όρων από το εκπαιδευόμενο έχει ως αποτέλεσμα τον κίνδυνο να παρερμηνεύσει πλήρως τους όρους. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια μίας προσγείωσης ενός μεγάλου επιβατικού αεροπλάνου ο κυβερνήτης εκφώνησε στο συγκυβερνήτη τη φράση «takeoff power» που σημαίνει «βάλε ισχύ απογείωσης». Ο συγκυβερνήτης μην έχοντας τη σωστή αεροπορική παιδεία παρερμήνευσε τη φράση και κατάλαβε «take-off power» δηλαδή «κόψε τελείως ισχύ» με αποτέλεσμα να το αεροπλάνο να κτυπήσει δυνατά στο διάδρομο.
Υπάρχει και ανάλογο παράδειγμα σε εκπαιδευόμενο αλεξίπτωτου πλάγιας, όπου ο εκπαιδευτής είχε ζητήσει στον εκπαιδευόμενο να προσγειωθεί δίπλα σε ένα πεύκο. Όταν έφτασε πάνω από τον χώρο προσγείωσης και ενώ ήταν στα 5 μέτρα ύψος ΄΄στολάρισε΄΄ το αλεξίπτωτο και ΄΄προσγειώθηκε΄΄ δίπλα στο πεύκο με σοβαρό τραυματισμό του.
Συνεχής βελτίωση:
Δεν πρέπει ποτέ να εφησυχάζουμε και να νιώθουμε ικανοποιημένοι με τις γνώσεις και τις ικανότητες μας. Θα πρέπει να τις διευρύνουμε. Ο εκπαιδευόμενος θα μας ρωτάει πάντα ερωτήσεις και θα πρέπει να είμαστε πάντα προετοιμασμένοι να απαντήσουμε σωστά σε απορίες που δεν έχουμε ποτέ φανταστεί.
Ο εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτή
Ο εκπαιδευόμενος για να μπορέσει να συμμετάσχει στην εκπαίδευση αποτελεσματικότερα έχει ανάγκη να αποδεχτεί την προσωπικότητα του εκπαιδευτή, να πεισθεί για την ικανότητα του να τον προφυλάξει από άγνωστους για αυτόν κίνδυνους και για την ικανότητα του να εκπαιδεύει.
Σαν εκπαιδευτές δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο εκπαιδευόμενος είναι άνθρωπος με ανάγκες. Πρώτα θα πρέπει να εκπληρώσει τις φυσικές του ανάγκες, όπως το νερό, το φαΐ, η ξεκούραση, έπειτα την ανάγκη για ασφάλεια, στη συνέχεια τις κοινωνικές του ανάγκες, τις ανάγκες της προσωπικότητας του και μετά την ανάγκη για ολοκλήρωση που περιλαμβάνει το ρόλο του ως εκπαιδευόμενο.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο εκπαιδευόμενος σαν άνθρωπος έχει κάποιους μηχανισμούς άμυνας, όταν δε τον ευχαριστεί κάτι πάνω στην εκπαίδευση, είτε εκφράζοντας το σαν θυμό είτε σαν αδιαφορία είτε ακόμη και ως αποστροφή από τη μάθηση.
Σαν εκπαιδευτές πρέπει να δίνουμε στο εκπαιδευόμενο ένα κίνητρο για να μάθει αντί να τον πιέζουμε να μάθει και πρέπει να τον κρατάμε ενήμερο για την πρόοδο του. Τον κάθε εκπαιδευόμενο πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε ξεχωριστά γιατί είναι μία ξεχωριστή προσωπικότητα. Πρέπει να τον επιβραβεύουμε όταν κάνει κάτι πραγματικά καλά όχι όμως και για το παραμικρό. Πρέπει να είμαστε σταθεροί σε ότι λέμε. Αν μας ρωτήσει ο εκπαιδευόμενος μία απορία και του πούμε άλλα τη μία μέρα και άλλα την άλλη θα τον μπερδέψουμε. Κανείς δεν είναι τέλειος. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να παραδεχόμαστε τα λάθη μας. Αν προσπαθήσουμε αντί αυτού να κουκουλώσουμε την ενδεχόμενη γκάφα μας θα μας καταλάβει και θα αρχίσει να χάνει την εμπιστοσύνη του απέναντι μας.
Επικοινωνία εκπαιδευτή - μαθητή
Επικοινωνία με το εκπαιδευόμενο έχουμε κάθε φορά που «εκπέμπουμε» τη γνώση μας στον εκπαιδευόμενο. Η αποτελεσματικότητα όμως αυτής μετριέται με την ομοιότητα μεταξύ του τι «εκπέμψαμε» και του τι τελικά «έλαβε» ο εκπαιδευόμενος.
Η επικοινωνία απαρτίζεται από τρία στοιχεία:
1) Την πηγή που στην προκειμένη περίπτωση ο πομπός είμαστε εμείς οι εκπαιδευτές.
2) Τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται για τη μετάδοση της γνώσης όπως λέξεις, σύμβολα, ήχοι.
3) Τον δέκτη, που είναι ο εκπαιδευόμενος
Πρέπει το μάθημα που θα κάνουμε να είναι κατανοητό για το εκπαιδευόμενο και να επιλέξουμε τα κατάλληλα σύμβολα που θα βοηθήσουν στο να γίνει ακόμη πιο κατανοητό. Εάν πάμε να εκπαιδεύσουμε με το υπόβαθρο της ενδεχόμενης πλούσιας γνώσης μας χρησιμοποιώντας δυσνόητους όρους για να εξηγήσουμε την αεροδυναμική του αλεξίπτωτου στον αρχάριο εκπαιδευόμενο μάλλον δεν θα γίνουμε κατανοητοί. Όταν ο εκπαιδευόμενος σαν δέκτης αρχίσει να αποκρίνεται κάνοντας ερωτήσεις, τότε η επικοινωνία μας είναι αποτελεσματική.
Εμπόδια στην αποτελεσματική επικοινωνία
Η έλλειψη κοινής εμπειρίας μεταξύ εκπαιδευτή – εκπαιδευόμενου.
Οι λέξεις και οι «έννοιες» που χρησιμοποιούμε ως εκπαιδευτές ίσως να μην μπορεί να τις κατανοήσει ο εκπαιδευόμενος εάν δεν έχει κάποια εμπειρία και γνώση σχετική με αυτές με αποτέλεσμα να μη μπορέσει να καταλάβει αυτό που προσπαθούμε να του εξηγήσουμε. Δε μπορούμε λοιπόν να του κάνουμε μάθημα για την περιδίνηση και να προσπαθούμε να του εξηγήσουμε ότι το αλεξίπτωτο για να μπει σε περιδίνηση πρέπει να πέσει πρώτα σε απώλεια στήριξης, όταν ο εκπαιδευόμενος δε γνωρίζει καν τι είναι η απώλεια στήριξης.
Οι ειδικές εκφράσεις.
Όσο και να φαίνονται αυτονόητες ορισμένες εκφράσεις στους ενασχολούμενους με το αλεξίπτωτο πλαγιάς, δεν συνεπάγεται ότι είναι κατανοητές και στους εκπαιδευόμενους. πχ Η έκφραση back start στην καθημερινή ορολογία σημαίνει αντίστροφη απογείωση η reverse launch εάν θα χρησιμοποιούσαμε τον Αγγλικό όρο. Επίσης ο όρος ΄΄τσουλήθρα΄΄ του θυμίζει παιδική χαρά και όχι μια πτήση σε άπνοια.
Η σύγχυση μεταξύ χρησιμοποιούμενου συμβόλου και συμβολιζόμενου αντικειμένου.
Πρέπει να χρησιμοποιούμε απλά και κατανοητά σύμβολα και να είμαστε σίγουροι ότι απεικονίζουμε αυτό που θέλουμε να δείξουμε.
Κατάχρηση αφηρημένων εννοιών.
Πρέπει να είναι όσο πιο συγκεκριμένες γίνεται για να σχηματίζουν μία εικόνα στο μυαλό του εκπαιδευόμενο. Π.χ. θέλουμε να αναλύσουμε μία μανούβρα. Δεν θα του πούμε «σκέψου ένα αλεξίπτωτο» αλλά «σκέψου ένα αλεξίπτωτο όπως αυτό που έκανες εκπαίδευση» για να έχουμε καλύτερο έλεγχο στην εικόνα που θα δημιουργηθεί στο μυαλό του.
2. Ο ορισμός της μάθησης [Όροι, νόμοι και τρόπος]
Η μάθηση είναι η αλλαγή συμπεριφοράς ενός ατόμου ως αποτέλεσμα της εμπειρίας του.
Α. Χαρακτηριστικά της μάθησης
Η μάθηση απαιτεί αποφασιστικότητα
Κάθε εκπαιδευόμενος βλέπει την εκπαίδευση από τη δικιά του σκοπιά ανάλογα με το σκοπό για τον οποίον μαθαίνει κάτι και τους στόχους του. Εδώ είναι αναγκαίο να χωρίσουμε τους μαθητές σε ΄΄μαθητές αναψυχής΄΄ και σε αεραθλητές. Για παράδειγμα ένας εκπαιδευόμενος που έχει όνειρο να μάθει να πετάει και να ασχοληθεί με τον αεραθλητισμό, θα παρακολουθήσει με πολύ περισσότερο ενδιαφέρον τα μαθήματα και θα είναι περισσότερο συνεργάσιμος με τον εκπαιδευτή από κάποιον που απλά θέλει να αποκτήσει ένα δίπλωμα πιλότου για να πετάει ευκαιριακά η ακόμη και για να τη δείχνει στους φίλους του στον τοίχο του σπιτιού του.
Ο εκπαιδευτής πρέπει να προσαρμόζει τη μάθηση στους στόχους του εκάστοτε εκπαιδευόμενο.
Η μάθηση έρχεται μέσο της εμπειρίας
Η μάθηση δε μπορεί να μεταδοθεί μία κι έξω από τον εκπαιδευτή στο εκπαιδευόμενο. Ο εκπαιδευόμενος μαθαίνει μόνο μέσο εμπειριών. Η εμπειρία είναι κάτι μοναδικό για κάθε εκπαιδευόμενο. Δηλαδή ακόμη και αν κάνουμε το ίδιο μάθημα ταυτόχρονα σε 2 μαθητές δεν θα μάθουν και οι δύο τα ίδια πράγματα από αυτό. Η μάθηση μίας διαδικασίας απαιτεί την απόκτηση εμπειρίας σε αυτή. Ο εκπαιδευτής πρέπει να παρέχει ολοκληρωμένες εμπειρίες στο εκπαιδευόμενο. Μία εμπειρία που περιλαμβάνει συναισθήματα, σκέψεις, φυσική δράση, ήχους, αισθήσεις είναι δυνατότερη και αποδοτικότερη από κάποια που ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να συγκρατήσει απλά κάτι στη μνήμη του. Για παράδειγμα το να δείξεις σε έναν αρχάριο εκπαιδευόμενο σε πτήση με διπλό αλεξίπτωτο τις κινήσεις των φρένων και την αντίστοιχη συμπεριφορά της πτέρυγας και να τον βάλεις να το δοκιμάσει ο ίδιος είναι πολύ δυνατότερη εμπειρία και σίγουρα θα το κατανοήσει πολύ πιο εύκολα και ευχάριστα από το να του το πεις στο έδαφος και να πρέπει να το απομνημονεύσει.
Η μάθηση είναι πολύπλευρη
Είναι πολύπλευρη διότι περιλαμβάνει το προφορικό στοιχείο, τη σύλληψη, την αντίληψη και τη λύση προβλημάτων. Επιπλέον είναι πολύπλευρη γιατί ο εκπαιδευόμενος ενδέχεται να κατανοήσει περισσότερα από αυτά που έχουμε προσπαθήσει να του διδάξουμε. Στην προσπάθειά μας να του διδάξουμε το πως στρίβει και προσγειώνεται ένα αλεξίπτωτο, ο εκπαιδευόμενος μπορεί να συνειδητοποιήσει το πέταγμα των πουλιών κάτι στο παρελθόν δεν είχε παρατηρήσει.
Η μάθηση είναι ενεργή διαδικασία
Ο εκπαιδευόμενος δεν είναι ποτέ δυνατόν να μάθει κάτι απλά επειδή βρισκότανε στην αίθουσα διδασκαλίας όταν διδάσκαμε ή μέσα στο χώρο επίγειας εκπαίδευσης όταν εκπαιδεύαμε. Ο εκπαιδευόμενος πρέπει να αντιδρά και να αποκρίνεται.
Β. Νόμοι της μάθησης
Ο νόμος της προθυμίας
Ο εκπαιδευόμενος θα μάθει καλύτερα όταν είναι έτοιμος να μάθει και δεν πρόκειται να μάθει τίποτε εάν δε βρίσκει λόγο να μάθει. Σκοπός του εκπαιδευτή είναι να εμψυχώσει και να προετοιμάσει το εκπαιδευόμενο να είναι έτοιμος να μάθει. Ο εκπαιδευόμενος θα μάθει καλύτερα αν έχει κάποιο ξεκάθαρο στόχο παρά αν δεν έχει κάποιο κίνητρο. Αν ο εκπαιδευόμενος έχει προσωπικά προβλήματα θα έχει λιγότερο ενδιαφέρον για να μάθει.
Ο νόμος της εξάσκησης
Ότι επαναλαμβάνουμε συχνότερα το θυμόμαστε περισσότερο. Η μνήμη του ανθρώπου δε μπορεί να συγκρατήσει τα πάντα μετά από μία και μόνο επαφή με το αντικείμενο. Δε μπορούμε να περιμένουμε να μάθει ο εκπαιδευόμενος την διαδικασία απογείωσης με μία και μόνο φορά που θα το ακούσει. Όσο περισσότερο εξασκηθεί τόσο ευκολότερα και καλύτερα θα το μάθει και θα το καταλάβει.
Ο νόμος της επίδρασης
Η μάθηση είναι δυνατότερη εάν συνοδεύεται από μία ευχάριστη εμπειρία και αντίθετα αποδυναμώνεται εάν συνοδεύεται από μία δυσάρεστη εμπειρία. Μία εμπειρία που προκαλεί συναίσθημα ήττας, ματαιότητα, μπέρδεμα, θυμό, είναι δυσάρεστη για το εκπαιδευόμενο.
Για παράδειγμα αν από την πρώτη προσπάθεια πτήσης πιέσουμε τον εκπαιδευόμενο να μάθει να κάνει στροφή 360 μοιρών θα τον κάνουμε να νιώσει μειονεκτικά και δυσάρεστα.
Σαν εκπαιδευτές πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί. Το να εντυπωσιάζουμε ένα εκπαιδευόμενο με τη δυσκολία μίας μανούβρας μπορεί να τον αποθαρρύνει. Πρέπει να τονίζουμε στο εκπαιδευόμενο πως αν και η μανούβρα αυτή είναι δύσκολη είναι μέσα στα όρια των ικανοτήτων του τόσο για να την κατανοήσει όσο και για να την εκτελέσει.
Η εκμάθηση θα πρέπει να αφήνει ένα θετικό συναίσθημα στο εκπαιδευόμενο.
Ο νόμος του πρωταρχικού
Ότι μαθαίνουμε κάτι για πρώτη φορά, μας δημιουργείται η δυνατότερη και ακλόνητη εντύπωση για αυτό. Αν το μάθουμε λάθος, θα μας μείνει λάθος. Είναι πολύ δύσκολο στο μέλλον να το διορθώσουμε. Αν έχουμε για παράδειγμα μάθει λάθος το αεροπορικό αλφάβητο είναι πολύ δυσκολότερο να το ξεμάθουμε και να το μάθουμε σωστά παρά να το πρωτομαθαίναμε από την αρχή σωστά. Αυτό σημαίνει ότι εμείς σαν εκπαιδευτές πρέπει να προσέχουμε ότι διδάσκουμε να είναι σωστό από την πρώτη φορά. Η διόρθωση είναι δυσκολότερη από τη μάθηση. Για παράδειγμα οι αλεξιπτωτιστές στρατού έχουν μάθει να πέφτουν και όχι να πετούν. Αυτό τους δημιουργεί μια επιπλέον δυσχέρεια στην εκμάθηση. Η πρώτη εντύπωση θέτει τα θεμέλια για την υπόλοιπη εκπαίδευση.
Ο νόμος της έντασης
Μία έντονη συναρπαστική εμπειρία διδάσκει περισσότερο από μία βαρετή εμπειρία ρουτίνας. Ο εκπαιδευόμενος θα κατανοήσει καλύτερα για παράδειγμα την απώλεια στήριξης δοκιμάζοντάς την σε πιο προχωρημένο επίπεδο εκπαίδευσης από το να την διαβάσει απλά. Ο εκπαιδευτής θα πρέπει να χρησιμοποιεί τη φαντασία του για να προσεγγίσει την πραγματικότητα όσο το δυνατόν περισσότερο χρησιμοποιώντας μακέτες, έγχρωμα slides, βιντεοταινίες, χάρτες, φωτογραφίες και γενικότερα οπτικοακουστικά μέσα.
Ο νόμος του πρόσφατου
Ότι έχουμε μάθει τελευταίο είναι και το πιο εύκολο να θυμηθούμε. Γι’ αυτό ο εκπαιδευτής θα πρέπει να επαναλαμβάνει τα σημαντικότερα στο τέλος του μαθήματος ώστε να τα συγκρατήσει ο εκπαιδευόμενος.
Γ. Σημαντικές ΄΄Λεπτομέρειες΄΄
Η μάθηση- εκπαίδευση έρχεται μέσα από τις αντιλήψεις οι οποίες δημιουργούνται με μία ή περισσότερες από τις 5 αισθήσεις (όραση, ακοή, αφή, όσφρηση, γεύση). Η ψυχολογία έχει δείξει ότι το 75% της μάθησης προέρχεται από την όραση και ότι η μάθηση έρχεται ταχύτερα όταν χρησιμοποιείται περισσότερες από μία αισθήσεις.
Την αντίληψη μας την επηρεάζουν οι εξής παράγοντες:
1) Ο φυσικός οργανισμός
Ο υγιής φυσικός οργανισμός επηρεάζει θετικά την αντίληψη μας. Οι χειριστές αλεξίπτωτων πρέπει να βλέπουν και να ακούν καλά, να αισθάνονται και να αντιδρούν επαρκώς όταν βρίσκονται στον αέρα. Όταν δεν είμαστε υγιείς μειώνεται η αντίληψη μας και δεν πρέπει να πετάμε.
2) Οι βασικές ανάγκες
Οι βασικές ανάγκες του εκπαιδευόμενο πρέπει να είναι καλυμμένες για να μπορεί να έχει ικανοποιητική αντίληψη. Σαν εκπαιδευτές δεν πρέπει να διαταράσσουμε την ψυχική ισορροπία του εκπαιδευόμενο γιατί οτιδήποτε απειλεί την προσωπικότητα του θα λειτουργήσει αρνητικά ως προς την αντίληψη του, άρα και την εκπαίδευση.
3) Οι στόχοι και οι αξίες
Οι στόχοι δίνουν κίνητρα, τα οποία είναι ο σημαντικότερος λόγος για τη μάθηση.
4) Η αυτοκριτική
Μαθητές με θετική αυτοκριτική είναι ευκολότερο να διατηρήσουν την αντίληψη τους για τα επόμενα μαθήματα. Μαθητές με αρνητική κριτική για τον εαυτό τους αρνούνται περαιτέρω εκπαίδευση. Σαν εκπαιδευτές πρέπει να βοηθάμε τους μαθητές προς αυτό ενημερώνοντας τους για τις πραγματικές επιδόσεις τους και ενθαρρύνοντας τους για τις ικανότητες τους.
5) Ο χρόνος και οι ευκαιρίες
Η χρονική σειρά είναι απαραίτητη σε μία εκπαίδευση για να έχει ο εκπαιδευόμενος σωστή αντίληψη. Η μάθηση κάποιων πραγμάτων απαιτεί τη μάθηση κάποιων άλλων πραγμάτων πρωτύτερα. Ένας εκπαιδευόμενος ίσως να μπορέσει να εκτελέσει ένα ασύμμετρο κλείσιμο από τις πρώτες πτήσεις, χωρίς προηγούμενη εμπειρία. Δεν πρόκειται να καταλάβει ούτε τι είναι, ούτε γιατί το κάνει, ούτε και τι έκανε και βγήκε από αυτή. Ο εκπαιδευόμενος για να εκτελέσει οποιαδήποτε άσκηση θα πρέπει να αποκτήσει πρώτα εμπειρία στην ευθεία οριζόντια πτήση.
6) Η αναγνώριση του στοιχείου της απειλής.
Ο φόβος λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα με την αντίληψη του εκπαιδευόμενο καθώς στενεύει το πεδίο αντίληψής του. Όταν πρωτοβάλουμε ένα εκπαιδευόμενο να εκτελέσει μία στροφή, το πιθανότερο είναι να προσκολληθεί σε αυτή του την προσπάθεια, αγνοώντας όλα τα υπόλοιπα όπως το να κοιτάει για άλλα αλεξίπτωτα ή το εάν είναι κοντά στην πλαγιά. Τον να βάλουμε τις φωνές στο εκπαιδευόμενο επειδή προσηλώθηκε, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να τον τρομάξουμε και να τον αποτρέψουμε να παρακολουθήσει το επόμενο μάθημα. Αντιθέτως εάν ενημερώσουμε το εκπαιδευόμενο για τα λάθη του και τον κάνουμε να νιώσει ικανός να αντεπεξέλθει στη δοκιμασία, τότε κάθε νέα δοκιμασία θα αποτελεί γι’ αυτόν μία ευχάριστη πρόκληση. Οι ΄΄φωνές΄΄ γενικότερα δείχνουν έλλειψη προετοιμασίας του εκπαιδευόμενου και είναι δικαιολογημένες μόνο σε απρόσμενα περιστατικά.
Η διορατικότητα
Ο εκπαιδευόμενος συνδυάζοντας την αντίληψη και την εμπειρία του, αποκτάει διορατικότητα. Σαν εκπαιδευτές πρέπει να συμβάλουμε σε αυτό δίνοντας στο εκπαιδευόμενο τη βοήθεια για να συνειδητοποιήσει το πώς φθάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ο εκπαιδευόμενος θα παρατηρήσει ότι πετώντας ευθεία με άπνοια θα χάνει σταθερά ύψος. Όταν εφαρμόζει πίεση στα φρένα θα καταλάβει ότι η ταχύτητα του μειώνεται αλλά η απόσταση επί του εδάφους που θα διανύσει θα είναι ίδια. Όταν λοιπόν ο εκπαιδευόμενος θα μπορεί να συνδυάσει και να καταλάβει πώς ένας παράγοντας επηρεάζει τους υπόλοιπους, έχει αποκτήσει διορατικότητα.
Το κίνητρο
Το κίνητρο είναι η κυρίαρχος δύναμη που καθοδηγεί τη πρόοδο του εκπαιδευόμενο και την ικανότητα του να μάθει. Τα θετικά κίνητρα παρέχονται με την βράβευση και την αναγνώριση. Ο στόχος είναι επίσης ένα κίνητρο. Όταν μαθαίνουμε την διαδικασία της απογείωσης στον εκπαιδευόμενο που είναι βαρετή στις ασκήσεις εδάφους, δε θα το εκτιμήσει εκείνη τη στιγμή αλλά αργότερα. Ο εκπαιδευόμενος πρέπει να γνωρίζει την σημασία της εκπαίδευσης για να έχει ένα κίνητρο να μας παρακολουθήσει.
Επίπεδα εκμάθησης
Αποστήθιση: Η δυνατότητα να επαναλάβουμε κάτι που μάθαμε χωρίς να ξέρουμε τι μάθαμε.
Κατανόηση: Όταν μπορούμε να καταλάβουμε τι μάθαμε.
Εφαρμογή: Όταν μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτό που καταλάβαμε.
Συσχετισμός: Όταν μπορούμε να συσχετίσουμε αυτό που μάθαμε με άλλα πράγματα που μάθαμε στο παρελθόν ή που συναντάμε μπροστά μας.
Για παράδειγμα θα πούμε στο εκπαιδευόμενο ότι για να μπει σε μία στροφή εκτός από τα φρένα χρειάζεται να υποβοηθήσει με το σώμα του που θα το στρέψει προς την" πλευρά της στροφής. Όταν ο εκπαιδευόμενος μπορεί να το επαναλάβει βρίσκεται στο στάδιο της αποστήθισης. Με την κατάλληλη εκπαίδευση εδάφους και την εμπειρία, ο εκπαιδευόμενος θα μπορέσει να καταλάβει τη διαδικασία εισόδου σε μία στροφή. Όταν πια έχοντας κατανοήσει τη διαδικασία, θα μπορέσει να το εφαρμόσει βελτιώνοντας την τεχνική του.
Ο καλύτερος τρόπος για να προετοιμάσουμε το εκπαιδευόμενο να εκτελέσει μία άσκηση είναι να του παρουσιάσουμε ένα παράδειγμα βήμα προς βήμα, δίνοντας έμφαση στα στάδια και την τεχνική. Από εκεί και πέρα για να καταφέρει να εκτελέσει την άσκηση ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να εξασκηθεί. Έχοντας έπειτα αποκτήσει εμπειρία σε μία απλή διαδικασία μπορεί να εντοπίσει τα δικά του λάθη.
Όμως σε μία σύνθετη μανούβρα δεν είναι εμφανή τα λάθη και ο εκπαιδευόμενος δεν ξέρει τι να διορθώσει. Ο εκπαιδευτής θα πρέπει να κρατάει ενήμερο το εκπαιδευόμενο για την πρόοδο του και τα λάθη του ώστε να μη τα επαναλαμβάνει.
Όταν ο εκπαιδευόμενος διδάσκεται κάτι, έχει μία εντυπωσιακή βελτίωση στα αρχικά στάδια της εκπαίδευσης. Έπειτα ο ρυθμός εκμάθησης επιβραδύνεται και καταλήγει σε μία σταθερότητα για κάποια περίοδο όπου μία περαιτέρω βελτίωση φαίνεται αδύνατη. Αυτό είναι ένα ΄΄στάσιμο επίπεδο μάθησης΄΄. Ο εκπαιδευτής θα πρέπει να βοηθήσει το εκπαιδευόμενο να μην απογοητευτεί ώστε να ξεπεράσει αυτό το στάδιο και να συνεχίσει.
Η διάρκεια και η οργάνωση της εκπαίδευσης είναι σημαντική. Ο αρχάριος εκπαιδευόμενος φθάνει σε ένα σημείο που η επιπλέον εξάσκηση όχι μόνο μπορεί να μην είναι παραγωγική αλλά μπορεί να του προκαλέσει και αύξηση λαθών. Πρέπει να αφομοιώσει ότι έμαθε για να συνεχίσει.
Θεωρία της λήθης
Το να γνωρίζουμε γιατί ο άνθρωπος ξεχνάει, θα μας βοηθήσει στο να βοηθήσουμε το εκπαιδευόμενο να επαναφέρει κάτι στη μνήμη του που έχει διδαχθεί. Οι παράγοντες που οδηγούν στο να ξεχνάμε είναι:
Η Αχρηστία
Η μη χρήση κάποιων πραγμάτων που μαθαίνουμε οδηγεί στο να τα ξεχάσουμε. Για παράδειγμα είναι αδύνατον να θυμηθεί κάποιος τύπους μαθηματικών απέξω χωρίς να εξασκείται συχνά σε αυτούς. Έτσι πρέπει να βάζουμε το εκπαιδευόμενο να επαναλαμβάνει κάποιες ασκήσεις καθ' όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης και να μη θεωρούμε ότι επειδή τις έμαθε καλά κάποτε, θα τις θυμάται όταν θα δώσει εξετάσεις.
Η Παρέμβαση
Άλλη μία αιτία που ξεχνάμε είναι όταν κάτι νέο που μαθαίνουμε επισκιάζει κάτι άλλο που ήδη έχουμε μάθει. Μαθαίνοντας παρεμφερή αντικείμενα συνήθως ξεχνάμε τα αρχικά. Η μεγαλύτερη επίδραση γίνεται σε πράγματα που δεν έχουμε μάθει καλά. Έστω ότι ο εκπαιδευόμενος έχει αποκτήσει εμπειρία στην εμπρόσθια απογείωση και αρχίσει να μαθαίνει την αντίστροφη απογείωση θα αρχίσει να ξεχνά την εμπρόσθια που τόσο καλά ήξερε.
Καταστολή
Άλλη μία αιτία που σαν άνθρωποι ξεχνάμε είναι ότι κάποια από τη γνώση μας περνάει στο υποσυνείδητο, ιδιαίτερα σε δυσάρεστες ή αγχωτικές καταστάσεις.
Διατήρηση μνήμης
Όταν ξεχνάμε κάτι στην πραγματικότητα δεν χάνεται τελείως. Πρέπει λοιπόν να το ανακαλέσουμε. Σαν εκπαιδευτές πρέπει ότι διδάσκουμε να είναι ολοκληρωμένο και χωρίς ασάφειες έτσι ώστε ο εκπαιδευόμενος να μπορεί στο μέλλον να το ανακαλέσει ευκολότερα.
Θετική επίδραση στη μνήμη έχουνε οι παρακάτω παράγοντες:
1) η επιβράβευση
2) η συσχέτιση
3) η επιθυμία για εκμάθηση
4) η μάθηση και με τις 5 αισθήσεις
5} η επανάληψη
3. Η διαδικασία της εκπαίδευσης [Θεωρητική – Πρακτική - Αξιολόγηση ]
Η εκμάθηση νέας ύλης αποτελείται από το στάδιο της προετοιμασίας, το στάδιο της παρουσίασης, το στάδιο της εφαρμογής, το στάδιο της ανακεφαλαίωσης και της αξιολόγησης από τον ίδιο τον εκπαιδευτή.
Βοηθήματα εκπαίδευσης
Είναι ο πίνακας, τα μοντέλα (αλεξίπτωτων κλπ), οι χάρτες και τα γραφήματα, η χρήση προβολέα για διαφάνειες και όλα τα οπτικοακουστικά μέσα.
Προετοιμασία:
Για κάθε μάθημα σαν εκπαιδευτές πρέπει να καθορίσουμε τι ύλη θα καλύψουμε, το σκοπό του μαθήματος και το στόχο που πρέπει να επιτευχθεί. Πρέπει να ανατρέξουμε στην ύλη και να προετοιμάσουμε το λεγόμενο «σχέδιο μαθήματος». Το σχέδιο μαθήματος περιλαμβάνει το σκοπό για τον οποίον γίνεται το μάθημα, τη διαδικασία και τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν γι αυτό, τους στόχους, και τη μέθοδο αξιολόγησης του αποτελέσματος.
Παρουσίαση
Είναι η παρουσίαση από εμάς τον εκπαιδευτή στο εκπαιδευόμενο της γνώσης και των διαδικασιών που περιλαμβάνονται στο μάθημα. Μπορεί να γίνει με διάλεξη, για την παρουσίαση της ύλης όπως το πως θα κρίνουμε τις καιρικές συνθήκες. Η διάλεξη ενισχύεται με οπτικοακουστικά μέσα. Τις περισσότερες φορές αρκεί ένας πίνακας με κιμωλία.
Εφαρμογή
Είναι η εφαρμογή από το εκπαιδευόμενο αυτού που παρουσιάσαμε. Το να μας περιγράψει τις παρούσες καιρικές συνθήκες η να συγκρίνει δυο πολικές καμπύλες.
Ανακεφαλαίωση και Αξιολόγηση
Στο τέλος του μαθήματος κάνουμε μία μικρή ανακεφαλαίωση αυτού και βάζουμε το εκπαιδευόμενο να το εφαρμόσει για να δούμε αν επιτεύχθηκε ο στόχος του μαθήματος και τον ενημερώνουμε για την πρόοδο του.
Μέθοδοι διδασκαλίας
Για κάθε μάθημα που κάνουμε πρέπει να οργανώνουμε μία εισαγωγή, μία ανάπτυξη και τα συμπεράσματα αυτού.
Η παρουσίαση ενός μαθήματος γίνεται με:
Διάλεξη
Πρέπει να αποφασίσουμε εάν θα χρησιμοποιήσουμε απλή γλώσσα ή σύνθετη, να μην κάνουμε γραμματικά λάθη, να κάνουμε πλήρως κατανοητούς τους τεχνικούς όρους και να χρησιμοποιούμε συγκεκριμένες εκφράσεις, (π.χ. «άνοδος της θερμοκρασίας ελαίου στον κινητήρα» και όχι απλά «μηχανικό πρόβλημα»)
Καθοδηγούμενη συζήτηση
Είναι ο διάλογος με τους μαθητές που δίνει τη δυνατότητα στο εκπαιδευόμενο να εκφράσει τις ιδέες του, τις εμπειρίες του, τις απόψεις του. Αντί λοιπόν να διδάσκουμε το εκπαιδευόμενο, βγάζουμε προς τα έξω αυτά που γνωρίζει. Αυτό γίνεται με τη σωστή χρήση των ερωτήσεων που θα του κάνουμε. Πρέπει να αποφεύγουμε ερωτήσεις που έχουνε μονολεκτικές απαντήσεις. Θα ρωτήσουμε λοιπόν, «γιατί με άπνοια χρειάζεσαι περισσότερο διάδρομο για απογείωση;» και όχι «Με άπνοια χρειάζεσαι περισσότερο διάδρομο για απογείωση;».
Επίδειξη - Εφαρμογή
Περιλαμβάνει το στάδιο της επεξήγησης της άσκησης, το στάδιο της επίδειξης της, το στάδιο της εφαρμογής της από το εκπαιδευόμενο με ταυτόχρονη επίβλεψη από εμάς, και το στάδιο της αξιολόγησης.
Τεχνικές πρακτικής εκπαίδευσης
Οι τεχνικές εκπαίδευσης που ακολουθεί ο εκπαιδευτής βασίζονται συνήθως στην τεχνική του «λεω και κάνω» και στην τεχνική « λεω και κάνει ». Πρακτικά είναι απαραίτητος ένας συνδυασμός και των δύο αυτών τεχνικών.
Σημαντική είναι η προσωπική μας προετοιμασία πριν από το μάθημα.
Τα στάδια εκπαίδευσης ακολουθούν παρακάτω:
1) Ο εκπαιδευτής λεει - ο εκπαιδευτής κάνει
Εξηγούμε στο εκπαιδευόμενο πώς γίνεται η άσκηση και ταυτόχρονα την εκτελούμε και του τη δείχνουμε
2) Ο εκπαιδευτής λεει - ο εκπαιδευόμενος κάνει
Είναι το ενδιάμεσο στάδιο. Γίνεται επιβεβαίωση ότι ο εκπαιδευόμενος έχει καταλάβει τι πρέπει να κάνει
3) Ο εκπαιδευόμενος λεει - ο εκπαιδευόμενος η ο εκπαιδευτής κάνει
Είναι το στάδιο της εφαρμογής. Είναι και η στιγμή που δημιουργούνται και οι συνήθειες στο εκπαιδευόμενο. Εάν έχει γίνει σωστή προετοιμασία από το εκπαιδευόμενο και έχουμε επιδείξει την άσκηση σωστά θα φανεί σε αυτό το στάδιο. Πρέπει να προσέχουμε να διορθώνουμε στο εκπαιδευόμενο κάθε λάθος πριν του γίνει συνήθεια.
4) Ο εκπαιδευόμενος κάνει - ο εκπαιδευτής αξιολογεί
Σε αυτό το στάδιο γίνεται μία επανάληψη των σημαντικότερων σημείων του μαθήματος και μία αξιολόγηση εάν επιτεύχθηκε ο στόχος της προετοιμασίας πριν την πτήση.
Η «ταυτόχρονη» τεχνική της εκπαίδευσης αέρος.
Με αυτή την τεχνική ο εκπαιδευόμενος μαθαίνει να χειρίζεται το αλεξίπτωτο στο έδαφος σε συνδυασμό με την θεωρητική του εκπαίδευση. Έτσι ο εκπαιδευόμενος συνδυάζει όλες τις παραμέτρους που μεταβάλλονται κατά την εκπαίδευση του από την αρχή.
Εμπόδια στην εκμάθηση κατά την πρακτική εκπαίδευση
1) Η αίσθηση της άδικης μεταχείρισης
Ο εκπαιδευόμενος που θα νιώσει ότι οι προσπάθειες του δεν αναγνωρίζονται δε θα μπορεί να μάθει σωστά και θα χάσει το κίνητρό του. Το ίδιο θα συμβεί εάν εμείς σαν εκπαιδευτές έχουμε παράλογες απαιτήσεις, δεν είναι δυνατόν να ζητάμε από το
εκπαιδευόμενο μια άψογη απογείωση από την πρώτη φορά...
2) Η ανυπομονησία για περαιτέρω εκμάθηση
Ο ανυπόμονος εκπαιδευόμενος δε μπορεί να καταλάβει τη χρησιμότητα κάποιων αρχικών βαρετών κατά αυτόν ασκήσεων. Όμως πρέπει να μάθει τα βασικά για να προχωρήσει.
Ειδικά σε έναν ανυπόμονο εκπαιδευόμενο θα πρέπει να δείχνουμε τα στάδια της εκπαίδευσης ένα ένα.
3) Η έλλειψη ενδιαφέροντος
Η έλλειψη ενδιαφέροντος μπορεί να προέρχεται από προσωπικά ψυχολογικά προβλήματα του εκπαιδευόμενο τα οποία αγνοούμε. Μπορεί όμως να προέρχεται από το ότι με τη στάση μας έχουμε καταφέρει ο εκπαιδευόμενος να μας αντιπαθήσει.
4) Φυσική αδιαθεσία, ασθένεια ή κόπωση
Η οποιασδήποτε μορφής ασθένεια ελαττώνει το ρυθμό της μάθησης. Ο ασθενής ή κουρασμένος εκπαιδευόμενος θα ενοχλείται από τις καιρικές συνθήκες, και άλλες παραμέτρους που θα τον αποπροσανατολίζουνε από την εκμάθηση.
5) Απάθεια και αδιαφορία λόγω πτωχής εκπαίδευσης
Η απάθεια προέρχεται όταν εμείς σαν εκπαιδευτές κάνουμε ανεπαρκή προετοιμασία για ένα μάθημα πτήσης. Πρέπει να είμαστε πάντα σωστά προετοιμασμένοι ακόμη και για να διδάξουμε απλά πράγματα. Ακόμη και ο αρχάριος εκπαιδευόμενος θα μας καταλάβει αν δεν είμαστε σωστά προετοιμασμένοι.
6) Άγχος
Το άγχος ελαττώνει την αντίληψη του εκπαιδευόμενο. Ο εκπαιδευόμενος πρέπει να νιώθει άνεση και σιγουριά όταν εκπαιδεύεται. Πρέπει να του παρέχουμε μία τέτοια ατμόσφαιρα.
Αξιολόγηση
Είναι απαραίτητη για να είμαστε ενήμεροι τι έχει μάθει ο εκπαιδευόμενος και πώς το έχει μάθει. Αυτό μπορεί να γίνει με:
Προφορικά κουίζ
Με ερωτήσεις όπως πώς, τι, πότε, πού. Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι τέτοιες που να είναι σαφείς. σύντομες, να έχουν μία και μόνο απάντηση και να είναι απόλυτα συνδεδεμένες με το μάθημα. Ενδεχομένως όμως να μας κάνει μία ερώτηση και ο εκπαιδευόμενος για την οποία ενδέχεται να μη γνωρίζουμε την απάντηση. Πρέπει να το παραδεχτούμε και να υποσχεθούμε ότι θα το κοιτάξουμε και θα απαντήσουμε στο επόμενο μάθημα για να μη χαθεί η εμπιστοσύνη του εκπαιδευόμενο.
Γραπτό τεστ
Το τεστ πρέπει να είναι αξιόπιστο και να δίνει σταθερά και αξιόπιστα αποτελέσματα. Πρέπει το περιεχόμενο του να είναι ανάλογο με το μάθημα και να αξιολογεί αυτό που πρέπει να αξιολογήσει και τίποτε άλλο. Πρέπει να είναι περιεκτικό και να μπορεί να δείξει τη διάκριση των διαφορετικών επιδόσεων μεταξύ των μαθητών.
Ερωτήσεις για ανάπτυξη
Ο εκπαιδευόμενος αναπτύσσει μόνος του την απάντηση. Δεν είναι πάντα αντικειμενικό γιατί επηρεάζεται από το πόσο ικανός είναι ο εκπαιδευόμενος στη γραφή και όχι μόνο στο αν έχει τη γνώση. Ακόμα και αν δε γνωρίζει πλήρως την απάντηση θα βρει τρόπο να την αναπτύξει.
Σωστό ή λάθος
Αξιολογείται αντικειμενικότερα ανεξαρτήτως του εκπαιδευόμενο που το έχει γράψει και του διορθωτή. Όταν χρησιμοποιούμε αυτή τη μέθοδο δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε πολλές λανθασμένες απαντήσεις γιατί μπερδεύουμε και αποπροσανατολίζουμε το εκπαιδευόμενο. Το τεστ αυτό έχει το ελάττωμα ότι ο εκπαιδευόμενος μπορεί να μαντέψει κατά 50%. Για την εξάλειψη αυτού του προβλήματος πολλές φορές χρησιμοποιείται η αρνητική βαθμολόγηση για τις λανθασμένες απαντήσεις.
Πολλαπλές επιλογές (Multiple Choice)
Είναι το επικρατέστερο και περισσότερο αξιόπιστο. Μπορεί να περιλαμβάνει μία ερώτηση με 4 ή 5 απαντήσεις, μπορεί να είναι μία ελλιπής πρόταση που θα πρέπει να επιλεχθεί η λέξη που λείπει, μπορεί να είναι και ένα γράφημα από το οποίο πρέπει να εξαχθεί κάποιο αποτέλεσμα και να επιλεχθεί το σωστό. Προετοιμάζοντας ένα τέτοιο τεστ πρέπει να προσέχουμε να μην αποκαλύπτει η μία ερώτηση την απάντηση μίας άλλης και να μην είναι οι απαντήσεις τέτοιες που να φαίνονται περισσότερες από μία σωστές.
Ταίριασμα λέξεων
Είναι το τεστ που ενώνουμε τις λέξεις με τις ερμηνείες τους. Για παράδειγμα έχουμε ένα διάγραμμα πολικής καμπύλης και ξεχωριστά την ερμηνεία του και ζητάμε από τον εκπαιδευόμενο να ενοποιήσει το διάγραμμα με την ερμηνεία του.
Ο εκπαιδευόμενος μετά την την βεβαιωμένη βασική εκπαίδευση του έχει τα εφόδια για να γνωρίζει να απογειώνεται, προσγειώνεται, πετά με ασφάλεια σε ήπιες καιρικές συνθήκες και να μπορεί να εφαρμόζει τους κανόνες ασφάλειας πτήσεων. Έτσι θα δώσει τις πρώτες του εξετάσεις για την απόκτηση του πρώτου διπλώματος του.
Παναγιώτης Κανιαμός
Εκπαιδευτής αλεξίπτωτου πλαγιάς
Βιβλιογραφία "Fundamentals of Instructing" της F.Α.Α. σε αρχική μετάφραση της Ναταλίας Ανεμοδούρα.
Πηγή Ανάκτησης:
paragliding
